اطلاعات
وزن: مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مطوی مکشوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ماه چنین کس ندید خوش سخن و کش خرام
ماه مبارک طلوع سرو قیامت قیام
هوش مصنوعی: هیچ‌کس ماهی چون او را که خوش‌زبان است نديده است، او همچون ماهی نورانی و خوشبختی است که در روز قیام و ظهور، به زیبایی و شکوه ایستاده است.
سرو درآید ز پای گر تو بجنبی ز جای
ماه بیفتد به زیر گر تو برآیی به بام
هوش مصنوعی: اگر تو از جایت بلند شوی، درخت سرو از ریشه‌هایش سر بیرون می‌آورد و ماه هم اگر تو به بام بیایی، به زمین خواهد افتاد.
تا دل از آن تو شد دیده فرودوختم
هر چه پسند شماست بر همه عالم حرام
هوش مصنوعی: وقتی دل من متعلق به تو شد، چشمم را از همه چیز برداشتم و هر چه که مورد پسند تو باشد، برای من بر همه جهان ممنوع است.
گوش دلم بر در است تا چه بیاید خبر
چشم امیدم به راه تا که بیارد پیام
هوش مصنوعی: دل من منتظر است تا خبری به گوشم برسد، و چشمانم به راه دوخته شده‌اند تا پیامی را دریافت کنم.
دعوت بی شمع را هیچ نباشد فروغ
مجلس بی دوست را هیچ نباشد نظام
هوش مصنوعی: در absence از شمع، هیچ درخششی وجود ندارد و بدون حضور دوست، هیچ ترتیبی برای مجلس نیست.
در همه عمرم شبی بی‌خبر از در درآی
تا شب درویش را صبح برآید به شام
هوش مصنوعی: در طول زندگی‌ام، یک شبی بی‌خبر و ناگهانی وارد شو، تا اینکه شب درویش به صبح برسد و او دوباره بایستد.
بار غمت می‌کشم وز همه عالم خوشم
گر نکند التفات یا نکند احترام
هوش مصنوعی: بار غم تو را به دوش می‌زنم و از همه چیز خوشحالم، حتی اگر به من توجهی نکرده یا احترامی نگذاری.
رای خداوند راست حاکم و فرمانرواست
گر بکشد بنده‌ایم ور بنوازد غلام
هوش مصنوعی: رای و ارادهٔ خداوند به‌عنوان حاکم و سرپرست، همواره صحیح و درست است. او میتواند هر کسی را که بخواهد، عذاب دهد یا مورد لطف و محبت قرار دهد.
ای که ملامت کنی عارف دیوانه را
شاهد ما حاضر است گر تو ندانی کدام
هوش مصنوعی: ای کسی که عارف دیوانه را سرزنش می‌کنی، ما شاهدی داریم که اگر تو نمی‌دانی، او حاضر است و همه چیز را می‌بیند.
گو به سلام من آی با همه تندی و جور
وز من بی‌دل ستان جان به جواب سلام
هوش مصنوعی: برو به او بگو که با وجود همه سختی‌ها و ناملایماتی که دارد، من بی‌تاب و نگران او هستم و منتظر پاسخی از او هستم.
سعدی اگر طالبی راه رو و رنج بر
یا برسد جان به حلق یا برسد دل به کام
هوش مصنوعی: اگر کسی به دنبال هدفی باشد و به سختی تلاش کند، ممکن است جانش به خطر بیفتد یا به آرزوی قلبی‌اش برسد.
حاشیه ها
چه غزل نابی و چه شوری
به غیر سعدی چه کسی میتواند با دم دست ترین واژگان غزل اینچنین بسراید.معنای همه واژگان این غزل را حتی یک ّبیسواد بیسواد یا یک کسی که تازه فارسی یاد گرفته میداند.به درستی که شعر سعدی به همه زبانها ترجمه پذیر است
1396/06/03 20:09
جمشید پیمان
سعدی اگر طالبی، راه رو و رنج بر!
یا برسد جان به حلق،یا برسد دل به کام
این بیت از سعدی مرا سوی حافظ کشاند و بیت مطلع یکی از غزل های زیبایش:
دست از طلب ندارم تا کام من برآید
یا جان رسد به جانان،یا جان ز تن بر آید!
آیا حافظ هنگام سرودن این بیت تحت تاثیر آن بیت از سعدی نبوده است؟ سابقه ی تاثیر سعدی بر حافظ،، احتمال مثبت بودن پاسخم را بسیار افزایش می دهد. از این که بگذریم در نظر من بیت سروده ی حافظ خیلی زیبا تر از بیت سعدی است.
1400/05/23 15:07
امید سعدی
میشه بگید در کدام غزل حافظ تحت تاثیر سعدی نبوده حاضرم در این باب با هرکسی که ادعایی دارد مناظره کنم به شخصه ششصد و چهل و چهار بیت از حافظ رو شناسایی کرده ام که مستقیما از ابیات استاد سخن برگرفته شده است و به یاری خدا پس از اتمام چاپ خواهم کرد
1400/05/30 15:07
ابراهیم باقری
سلام جناب امید حاضرم در این خصوص با شما صحبت کنم ، لطفا ایمیل یا اینستا بگذارید
1403/10/06 23:01
جلال ارغوانی
خلق کنند احترام برسخنت سعدیا
معجزه آخر است لایق صد احترام
سعدی