اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
انتبه قبل السحر یا ذالمنام
نوبت عشرت بزن پیش آر جام
هوش مصنوعی: بیدار شو قبل از اینکه خواب تو را بگیرد، ای کسی که در خواب غفلت هستی! زمان لذت بردن فرا رسیده است، جام را به جلو بیاور و شروع کن به شادی.
تا سوار عقل بردارد دمی
طبع شورانگیز را دست از لگام
هوش مصنوعی: تا زمانی که عقل به ما اجازه می‌دهد، باید از شور و هیجان‌های خود لذت ببریم و آن‌ها را کنترل کنیم.
دوری از بط در قدح کن پیش از آنک
در خروش آید خروس صبح بام
هوش مصنوعی: قبل از آنکه خروس بیدار شود و صبح را اعلام کند، از نوشیدن شراب و سرگرمی‌های بی‌فایده دوری کن.
مرغ جانم را به مشکین سلسله
طوق بر گردن نهادی چون حمام
هوش مصنوعی: جانم را مانند یک پرنده، با زنجیری خوشبو و زیبا به گردن آویخته‌ای، همچون یک حمام که در آرامش قرار دارد.
ز آهنین چنگال شاهین غمت
رخنه رخنه‌ست اندرون من چو دام
هوش مصنوعی: غم تو مانند چنگال‌های آهنین شاهین، درون من نفوذ کرده و مرا اسیر خود کرده است.
ساعتی چون گل به صحرا درگذر
یک زمان چون سرو در بستان خرام
هوش مصنوعی: یک لحظه مانند گلی در دشت بگذران و یک زمان مانند سروی در باغ با وقار و زیبایی حرکت کن.
تا شود بر گل نکورویی وبال
تا شود بر سرو رعنایی حرام
هوش مصنوعی: اگر بر گل زیبایی آسیبی برسد، بر سرو زیبا نیز چیزی نادرست خواهد شد.
طوطیان جان سعدی را به لطف
شکری ده از لب یاقوت فام
هوش مصنوعی: طوطی‌های جان سعدی را با زبان شیرین و دلنشین لب یاقوتی‌ات شاد کن.
ناله بلبل به مستی خوشتر است
ساتکینی ساتکینی ای غلام
هوش مصنوعی: ناله و آواز بلبل در حال مستی زیباتر و دلنشین‌تر است، ای خدمتگزار، آرام و بی‌سروصدا باش.
حاشیه ها
سلام ببخشید فکر میکنم در بیت چهارم همام به جای حمام درست باشه.......ممنون
مرغ جانم را به مشکین سلسله
طوق بر گردن نهادی چون حمام
Hamaam
حمام=یمام
کفتر،کبوتر
فاخته
سماع اهل دل آواز ناله سعدیست
چه جای زمزمه عندلیب و سجع حمام
مصرع اول (عربی) احتمالا یعنی ای خواب‌آلوده! پیش از سپیده‌دم بیدار باش! ...
معنای لغوی «بط» در مصرع اول بیت سوم به معنای ظرف شراب مرغابی شکل است - اینجا گویا به جای ظرف شراب معنای خود شراب را می‌دهد چون در کنار قدح آمده (یک دور شراب در قدح کن) و البته مرغابی مصرع اول با خروس در مصرع دوم تناسب دارد. خروس در مصرع دوم هم با خروش از لحاظ لغوی تناسب دارد - صبح‌بام هم همان معنای بامداد را می‌دهد.
حَمام در بیت چهارم یعنی کبوتر
در بیت آخر ساتگینی (ساتکینی) یک کلمه است (و ترکیب ساتگین+ی نیست) و به معنای ظرف شراب است.
1403/08/13 20:11
جلال ارغوانی
آفرینش تا سخن ور زاده است
کس ندیده همچو سعدی خوش کلام
سعدی