گنجور » سعدی » دیوان اشعار » غزلیات

سعدی

غزل شمارهٔ ۲۶۹

آنکه مرا آرزوست دیر میسر شود

وینچه مرا در سرست عمر در این سر شود

تا تو نیایی به فضل رفتن ما باطلست

ور به مثل پای سعی در طلبت سر شود

برق جمالی بجست خرمن خلقی بسوخت

زان همه آتش نگفت دود دلی برشود

ای نظر آفتاب هیچ زیان داردت

گر در و دیوار ما از تو منور شود

گر نگهی دوست وار بر طرف ما کنی

حقه همان کیمیاست وین مس ما زر شود

هوش خردمند را عشق به تاراج برد

من نشنیدم که باز صید کبوتر شود

گر تو چنین خوبروی بار دگر بگذری

سنت پرهیزگار دین قلندر شود

هر که به گل دربماند تا بنگیرند دست

هر چه کند جهد بیش پای فروتر شود

چون متصور شود در دل ما نقش دوست

همچو بتش بشکنیم هر چه مصور شود

پرتو خورشید عشق بر همه افتد ولیک

سنگ به یک نوع نیست تا همه گوهر شود

هر که به گوش قبول دفتر سعدی شنید

دفتر وعظش به گوش همچو دف تر شود

غزل شمارهٔ ۲۶۸: ای ساربان! آهسته رو کآرام جانم می‌رود غزل شمارهٔ ۲۷۰: هر لحظه در برم دل از اندیشه خون شود

اطلاعات

وزن: مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مطوی مکشوف)

قالب شعری: غزل

منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آنکه مرا آرزوست دیر میسر شود

وینچه مرا در سرست عمر در این سر شود

هوش مصنوعی: کسی که به دنبالش هستم و آرزویش را دارم، به سادگی به دست نمی‌آید و در عوض، آن چیزی که در ذهن و رویاهای من است، تمام عمر در این دنیا برایم تجلی می‌کند.

تا تو نیایی به فضل رفتن ما باطلست

ور به مثل پای سعی در طلبت سر شود

هوش مصنوعی: تا زمانی که تو نیایی، هر تلاشی برای رفتن ما بی‌فایده است و اگر هم مثل پای در تلاش برای جستجوی تو فرسوده شود، باز هم ارزشی ندارد.

برق جمالی بجست خرمن خلقی بسوخت

زان همه آتش نگفت دود دلی برشود

هوش مصنوعی: زیبایی چهره‌ای دلربا به شدت دل را تحت تأثیر قرار می‌دهد و همه چیز را می‌سوزاند، اما در عین حال هیچ نشانه‌ای از این آتش در دل نمی‌ماند.

ای نظر آفتاب هیچ زیان داردت

گر در و دیوار ما از تو منور شود

هوش مصنوعی: آفتاب، آیا نور تو برای ما زیان دارد؟ ما که با تابش تو، دیوار و در و برمان روشن‌تر می‌شود.

گر نگهی دوست وار بر طرف ما کنی

حقه همان کیمیاست وین مس ما زر شود

هوش مصنوعی: اگر نگاهی محبت‌آمیز از سوی تو به سمت ما بیندازی، راز همانی است که در دل کیمیا نهفته است و این مس به طلا تبدیل خواهد شد.

هوش خردمند را عشق به تاراج برد

من نشنیدم که باز صید کبوتر شود

هوش مصنوعی: عشق باعث شد که عقل و تدبیر افراد فراموش شود. من هرگز نشنیدم که دوباره کسی بتواند مانند یک کبوتر سر گرفتار شود.

گر تو چنین خوبروی بار دگر بگذری

سنت پرهیزگار دین قلندر شود

هوش مصنوعی: اگر تو بار دیگر با این زیبایی عبور کنی، سنت پرهیزگاری مانند مردان دین (قلندر) به وجود خواهد آمد.

هر که به گل دربماند تا بنگیرند دست

هر چه کند جهد بیش پای فروتر شود

هوش مصنوعی: هر کسی که در مشکلات و سختی‌ها بماند و نتواند از آنها خارج شود، هر چه تلاش کند، گرفتارتر و زمین‌گیرتر خواهد شد.

چون متصور شود در دل ما نقش دوست

همچو بتش بشکنیم هر چه مصور شود

هوش مصنوعی: وقتی که در دل ما تصویر دوست نقش می‌بندد، مثل یک بت آن را می‌شکنیم و هر چه به تصویر می‌آید، پاک می‌کنیم.

پرتو خورشید عشق بر همه افتد ولیک

سنگ به یک نوع نیست تا همه گوهر شود

هوش مصنوعی: نور محبت و عشق بر همه‌جا تابیده می‌شود، اما مانند سنگ‌ها، همه چیز به یک شکل نیست و در نتیجه، همه نمی‌توانند به ارزش و زیبایی جواهر تبدیل شوند.

هر که به گوش قبول دفتر سعدی شنید

دفتر وعظش به گوش همچو دف تر شود

هوش مصنوعی: هر کسی که با دقت به سخنان سعدی گوش کند، به مرور زمان اثر آن سخنان در او مانند آثار موسیقی لذت‌بخش خواهد بود.