اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
عیب جویانم حکایت پیش جانان گفته‌اند
من خود این پیدا همی‌گویم که پنهان گفته‌اند
هوش مصنوعی: نقد و عیب‌جویی‌های دیگران را درباره من به محبوبم گفته‌اند، اما من خود نیز این را علنی بیان می‌کنم که در واقع، آن را به‌طور پنهانی گفته‌اند.
پیش از این گویند کز عشقت پریشانست حال
گر بگفتندی که مجموعم پریشان گفته‌اند
هوش مصنوعی: قبل از این می‌گفتند که به خاطر عشق تو حال من آشفته است، حالا اگر بگویند که مجموعاً آشفته‌ام، باز هم حقیقت را گفته‌اند.
پرده بر عیبم نپوشیدند و دامن بر گناه
جرم درویشی چه باشد تا به سلطان گفته‌اند
هوش مصنوعی: آن‌ها عیوب من را پنهان نکردند و دامن تباهی من را هم نمی‌پوشانند. برای درویش چه گناهی وجود دارد که به سلطان گفته شده باشد؟
تا چه مرغم کم حکایت پیش عنقا کرده‌اند
یا چه مورم کم سخن نزد سلیمان گفته‌اند
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که شاید من به اندازه یک پرنده خاص یا یک مورچه، داستان‌هایی برای گفتن داشته باشم. ممکن است آن‌ها از تجربیات و حکایات من بی‌خبر باشند، مانند اینکه شاید ماجرای من برای موجودات بزرگتر یا مشهورتر جالب نباشد. در واقع، بیان‌گر این است که هر کسی، با توجه به جایگاهش، ممکن است داستان و حکایتی داشته باشد که در برابر دیگران کم‌اهمیت جلوه کند.
دشمنی کردند با من لیکن از روی قیاس
دوستی باشد که دردم پیش درمان گفته‌اند
هوش مصنوعی: کسانی با من دشمنی می‌کنند، اما این دشمنی شبیه به دوستی است که برای درمان دردهایم پیش آمده‌اند.
ذکر سودای زلیخا پیش یوسف کرده‌اند
حال سرگردانی آدم به رضوان گفته‌اند
هوش مصنوعی: در این بیت به عشق و آرزوی زلیخا برای یوسف اشاره شده و همچنین حال پریشان و آشفته آدم را به یاد بهشت و رضوان می‌آورد. به نوعی، این ابیات ارتباط عمیق عشق و اشتیاق را در تاریخ روایت می‌کند.
داغ پنهانم نمی‌بینند و مهر سر به مهر
آن چه بر اجزای ظاهر دیده‌اند آن گفته‌اند
هوش مصنوعی: راز دل مرا کسی نمی‌بیند و آن عشق و علاقه‌ای که در وجود من نهفته است، تنها به چیزهایی که در ظاهر دیده می‌شود، نسبت داده می‌شود.
ور نگفتندی چه حاجت کآب چشم و رنگ روی
ماجرای عشق از اول تا به پایان گفته‌اند
هوش مصنوعی: اگر هیچ‌کس از عشق سخنی نمی‌گفت، دیگر نیازی نبود که ما درباره اشک‌ها و رنگ رخسارمان حرف بزنیم، چون داستان عشق از ابتدا تا انتها گفته شده است.
پیش از این گویند سعدی دوست می‌دارد تو را
بیش از آنت دوست می‌دارم که ایشان گفته‌اند
هوش مصنوعی: سعدی پیش از این گفته است که من تو را بیشتر از آن کسی که تو را دوست دارد، دوست دارم.
عاشقان دارند کار و عارفان دانند حال
این سخن در دل فرود آید که از جان گفته‌اند
هوش مصنوعی: عاشقان به دنبال انجام کارهای خود هستند و عارفان از وضعیت واقعی و درونی افراد آگاه‌اند. این حرف عمیق به دل انسان‌ها نفوذ می‌کند، چرا که از عمق جان انسان‌ها صحبت می‌کند.
حاشیه ها
1393/05/22 09:08
عباس مشرف رضوی
تفاوت جزئی در ضبط:
عیب جویانم حکایت پیش جانان گفته اند
به
عیبگویانم حکایت پیش جانان گفته اند
اشتباه (تایپی؟):
پیش از این گویند کز عشقم پریشانست حال
و
پیش از این گویند سعدی دوست می‌دارد تو را
به
پیش از این گفتند کز عشقم پریشانست حال
و
پیش از این گفتند سعدی دوست می‌دارد تو را
اشتباه مسلم (تایپی؟):
پرده بر عیبم بپوشیدند و دامن بر گناه
بخ
پرده بر عیبم نپوشیدند و دامن بر گناه
1393/05/22 09:08
عباس مشرف رضوی
تفاوت جزئی در ضبط:
من خود این پیدا همی‌گویم که پنهان گفته‌اند
به
وانچه خود پیدا همی گویم به پنهان گفته اند
پیش از این گویند سعدی دوست می‌دارد تو را
بیش از آنت دوست می‌دارم که ایشان گفته‌اند
رحمت به روح پاک سعدی
در بیت پیش از پایان، اشتباه تایپی موجب تغییر معنایی شده است.
1397/11/28 02:01
رقیه حیدروند
بسیار عالی
با سلام،
منظور از «عاشقان دارند کار» در بیت پایانی چیست؟
پیشاپیش سپاس از راهنماییتان
با سلام،
منظور از «عاشقان دارند کار» در بیت پایانی چیست؟ پیشاپیش سپاس از راهنماییتان
1401/05/26 15:07
باند جمزباند
یعنی عاشقان هنوز کارشون در اومده فعلا باید زجر هجرت بکشند تا بشوند عارف و باهاش ( با دوست)حال کننند
گرامی مرجان
عاشقان دارند کار
به معنای ” عاشقان در کار عاشقی هستند و سر گرم عشقبازی با نگار“
بیت یکی مانده به آخر رو لطفا معنی کنید. مخصوصا مصراع دومش
گرامی سینا
پیش از این گویند سعدی دوست می‌دارد تو را
پیش از آنت دوست می‌دارم که ایشان گفته‌اند
آنت =آن ترا
میگوید : مردم گفته اند سعدی تورا دوست دارد ولی تو را
از آنچه گفته اند بیشتر دوست می دارم
باسلام
در بیت نهم مصرع دوم بیش صحیح می باشد که پیش تایپ شده است عنایت فرموده اصلاح گردد.
1402/09/05 20:12
ساسان کمالی
لطفا این بیت را بیافزایید
بیت دوم در نسخه چاپی من
شکرغمازان نمیدانم که چون آرم بجای
کآنچه مشکل بود بر من آسان گفته اند
1403/09/22 00:11
جلال ارغوانی
نیست اغراق ار بگوید سعدی شیرین سخن
با وجود من سخن گویان پریشان گفته اند
سعدی