گنجور

غزل شمارهٔ ۱۷۲

هر آن ناظر که منظوری ندارد
چراغ دولتش نوری ندارد
چه کار اندر بهشت آن مدعی را
که میل امروز با حوری ندارد؟
چه ذوق از ذکر پیدا آید آن را
که پنهان شوق مذکوری ندارد؟
میان عارفان صاحب‌نظر نیست
که خاطر پیش منظوری ندارد
اگر سیمرغی اندر دام زلفی
بماند تاب عصفوری ندارد
طبیب ما یکی نامهربان‌ست
که گویی هیچ رنجوری ندارد
ولیکن چون عسل بشناخت سعدی
فغان از دست زنبوری ندارد

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هر آن ناظر که منظوری ندارد
چراغ دولتش نوری ندارد
هوش مصنوعی: هر کسی که هدف و مقصود خاصی در زندگی نداشته باشد، موفقیت و خوشبختی‌اش نیز کم و کوتاه خواهد بود.
چه کار اندر بهشت آن مدعی را
که میل امروز با حوری ندارد؟
هوش مصنوعی: فایده‌ای برای آن ادعاکننده در بهشت نیست، اگر او امروز تمایلی به حوری‌ها ندارد.
چه ذوق از ذکر پیدا آید آن را
که پنهان شوق مذکوری ندارد؟
هوش مصنوعی: اگر کسی شوق و علاقه‌ای به یاد محبوبش نداشته باشد، به راستی چه لذتی از ذکر او خواهد برد؟
میان عارفان صاحب‌نظر نیست
که خاطر پیش منظوری ندارد
هوش مصنوعی: در میان عارفان، هیچ‌کس نمی‌تواند ادعا کند که نیّت و هدفی در ذهنش ندارد.
اگر سیمرغی اندر دام زلفی
بماند تاب عصفوری ندارد
هوش مصنوعی: اگر پرنده‌ای بزرگ و قدرتمند مانند سیمرغ در دام زلفی گرفتار شود، نمی‌تواند تاب و توانایی یک پرنده کوچک مثل عصفور را داشته باشد. به عبارتی دیگر، قدرت و عظمت او در چنین موقعیت نابه‌جایی به درد نمی‌خورد و نمی‌تواند بر مشکلات فائق آید.
طبیب ما یکی نامهربان‌ست
که گویی هیچ رنجوری ندارد
هوش مصنوعی: پزشک ما کسی است که بی‌رحم به نظر می‌رسد و انگار هیچ بیماری را نمی‌بیند.
ولیکن چون عسل بشناخت سعدی
فغان از دست زنبوری ندارد
هوش مصنوعی: اما چون سعدی عسل را شناخت، دیگر از نیش زنبور گله‌ای ندارد.

خوانش ها

غزل ۱۷۲ به خوانش حمیدرضا محمدی
غزل ۱۷۲ به خوانش محسن لیله‌کوهی
غزل ۱۷۲ به خوانش سعیده تهرانی‌نسب
غزل ۱۷۲ به خوانش پری ساتکنی عندلیب
غزل شمارهٔ ۱۷۲ به خوانش سهیل قاسمی
غزل شمارهٔ ۱۷۲ به خوانش نازنین بازیان
غزل شمارهٔ ۱۷۲ به خوانش فاطمه زندی
غزل شمارهٔ ۱۷۲ به خوانش مریم فقیهی کیا

حاشیه ها

1394/01/22 13:03
س

بارک الله....چه کار اندر بهشت آن مدعی را؟؟ که میل امروز با حوری ندارد...
یعنی همه چیزو برد زیر سوال با این بیت هفتصد سال قبل....سعدی اولین کسیست که عشق وجمال پرستی را وارد ادبیات ایران کرد وگرنه کسی بهتر از او چنین نکرد........دوستان اگر شجریان خونره باشه میشناسند..اگرنه میل ورغبتی به خواندن سعدی وحافظ ندارند.....دریغ

1394/04/16 23:07
کسرا

س عزیز...
امیدوارم با سعدی محشور شی... البته ایشالا 100 سال زنده باشی ها...

برای من سوالی پیش اومده
اینکه مصراع اول،ناظر و منظور،همان ناظر و منظور ی هستند که وحشی بافقی گفته؟
آیا داستان ناظر و منظور قبل از وحشی بافقی و جود داشته؟
مثلا در مصراع"شاه خوبانی و منظور گدایان شده ای"از حافظ باز به این داستان اشاره داره؟
ممنون میشم به من کمک کنید
یا منابعی رو معرفی کنید

1395/10/28 07:12
سجاد

سلام دوستان گنجوری
کسی میدونه کلا کلمه طبیب در اشعار سعدی و حافظ چه معنی ای میده؟چه حسی رو میخاد منتقل کنه؟اصلا اطبا اون زمان چه جایگاهی داشتن و دلیل و برداشت از آوردن کلمه طبیب چی میشه؟

1403/10/25 18:12
جلال ارغوانی

کلام  ناب سعدی یک کلام است

دل ما طاقت دوری ندارد