گنجور

غزل شمارهٔ ۱۶۹

تو را ز حال پریشان ما چه غم دارد
اگر چراغ بمیرد صبا چه غم دارد
تو را که هر چه مرادست می‌رود از پیش
ز بی مرادی امثال ما چه غم دارد
تو پادشاهی گر چشم پاسبان همه شب
به خواب درنرود پادشا چه غم دارد
خطاست این که دل دوستان بیازاری
ولیک قاتل عمد از خطا چه غم دارد
امیر خوبان آخر گدای خیل توایم
جواب ده که امیر از گدا چه غم دارد
بکی العذول علی ماجری لاجفانی
رفیق غافل از این ماجرا چه غم دارد
هزار دشمن اگر در قفاست عارف را
چو روی خوب تو دید از قفا چه غم دارد
قضا به تلخی و شیرینی ای پسر رفتست
تو گر ترش بنشینی قضا چه غم دارد
بلای عشق عظیمست لاابالی را
چو دل به مرگ نهاد از بلا چه غم دارد
جفا و هر چه توانی بکن که سعدی را
که ترک خویش گرفت از جفا چه غم دارد

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

تو را ز حال پریشان ما چه غم دارد
اگر چراغ بمیرد صبا چه غم دارد
هوش مصنوعی: تو را چه اهمیتی دارد که ما در حال پریشانی هستیم؟ اگر صبح‌گاهی چراغی خاموش شود، چه اهمیتی دارد؟
تو را که هر چه مرادست می‌رود از پیش
ز بی مرادی امثال ما چه غم دارد
هوش مصنوعی: تو که هر چیزی که بخواهی به راحتی به دست می‌آوری، اینجا ما که در بی‌معنایی و ناکامی هستیم، چه غمی برایمان باقی مانده است؟
تو پادشاهی گر چشم پاسبان همه شب
به خواب درنرود پادشا چه غم دارد
هوش مصنوعی: اگر تو پادشاهی و نگهبان چشمان تو تمام شب خواب نرود، پس پادشاه چه دلیلی برای نگرانی دارد؟
خطاست این که دل دوستان بیازاری
ولیک قاتل عمد از خطا چه غم دارد
هوش مصنوعی: آزار دادن دل دوستان، اشتباه بزرگی است، اما قاتل عمد اصلاً نگران اشتباهاتش نیست.
امیر خوبان آخر گدای خیل توایم
جواب ده که امیر از گدا چه غم دارد
هوش مصنوعی: من خوبان را امیر می‌خوانم و خود را در صف خدمتگزاران آن به حساب می‌آورم. حالا از تو خواهش می‌کنم که پاسخ بده، چرا یک امیر باید نگران گدا باشد؟
بکی العذول علی ماجری لاجفانی
رفیق غافل از این ماجرا چه غم دارد
هوش مصنوعی: کسی که شرایط را نمی‌داند و در خواب غفلت به سر می‌برد، چه ناراحتی‌ای از درد و رنج من دارد؟ او به حال من توجهی ندارد و در مسیری که پیش رویم به دردسر افتاده‌ام، غافل است.
هزار دشمن اگر در قفاست عارف را
چو روی خوب تو دید از قفا چه غم دارد
هوش مصنوعی: اگر هزار دشمن پشت سر عارف باشند، او با دیدن چهره زیبای تو از تهدیدها و مشکلات نگران نخواهد شد.
قضا به تلخی و شیرینی ای پسر رفتست
تو گر ترش بنشینی قضا چه غم دارد
هوش مصنوعی: سرنوشت هم تلخ و هم شیرین است، پسر. اگر تو با تلخی آن روبه‌رو شوی، سرنوشت چه غمی دارد؟
بلای عشق عظیمست لاابالی را
چو دل به مرگ نهاد از بلا چه غم دارد
هوش مصنوعی: عشق به قدری بزرگ و طاقت‌فرساست که حتی اگر کسی به راحتی و بی‌خیالی به آن نزدیک شود، وقتی دل او با رنج و سختی روبه‌رو شود، دیگر از این رنج نخواهد ترسید.
جفا و هر چه توانی بکن که سعدی را
که ترک خویش گرفت از جفا چه غم دارد
هوش مصنوعی: هر چه می‌خواهی با من بدی کن، زیرا سعدی که دل از تو بریده است، از بدی‌های تو غمگین نخواهد شد.

خوانش ها

غزل ۱۶۹ به خوانش حمیدرضا محمدی
غزل ۱۶۹ به خوانش محسن لیله‌کوهی
غزل ۱۶۹ به خوانش سعیده تهرانی‌نسب
غزل ۱۶۹ به خوانش فاطمه زندی
غزل ۱۶۹ به خوانش پری ساتکنی عندلیب
غزل شمارهٔ ۱۶۹ به خوانش سهیل قاسمی
غزل شمارهٔ ۱۶۹ به خوانش مصطفی حسینی کومله
غزل شمارهٔ ۱۶۹ به خوانش نازنین بازیان
غزل شمارهٔ ۱۶۹ به خوانش مریم فقیهی کیا

آهنگ ها

این شعر را چه کسی در کدام آهنگ خوانده است؟

"آواز اصفهان"
با صدای ادیب خوانساری (آلبوم مجموعه آثار ۱ و ۲)

حاشیه ها

1392/05/28 07:07
عبدالکریم

تو پادشاهی گر چشم پاسبانان همه شب
به نظر می رسد این درست تر باشد :
تو پادشاهی و گر چشم پاسبان همه شب

1393/09/06 04:12
منوچهر

پادشاهی گر
باید احتمالا پادشاهی اگر باشد که روان تر است

1394/10/13 20:01
برگی از کتابی بینام

با درود و سپاس برای ایجاد این سایت بسیار خوب و مفید….
در مورد این مصرع از این غزل
تو پادشاهی گر چشم پاسبانان همه شب
به نظرم باید در اصل اینطور باشه
تو پادشاهی اگر چشم پاسبان همه شب

پاسبانان از لحاظ عروضی وزن رو میشکونه و پاسبان درسته

1395/01/23 08:03
مصطفی

در مصرع دوم بیت آخر بنظر میاد به جای "که" میبایستی از "چو" استفاده میشده و بخوانیم:
چو ترک خویش گرفت از جفا چه غم دارد

1395/04/12 11:07
ارش

سلام. دوستان این بیت چه معنایی دارد
بکی العذول علی ماجری لا جفانی
رفیق غافل از این ماجرا چه غم دارد

1401/05/29 02:07
مسلم ناظمی

ملامتگران نیز بر آنچه که بر چشم‌های من رفت، گریستند.

1395/05/14 15:08
میلادی رومی

آقای عبدالکریم ؛ منوچهر بسیار ممنون از نظرات دقیق و ارزندتون...

1397/07/07 16:10
ایرانی

تو را ز حال پریشان ما چه غم دارد
اگر چراغ بمیرد صبا چه غم دارد
تو را که هر چه مرادست می‌رود از پیش
ز بی مرادی امثال ما چه غم دارد
تو پادشاهی گر چشم پاسبان همه شب
به خواب درنرود پادشا چه غم دارد.

1403/10/04 17:01
جلال ارغوانی

نصیحتی شنو از سعدی گهر گفتار

هرکه شد زجهان رها، چه غم دارد