درود ممنونم از دست اندر کاران گنجور
ولی کاشکی اعراب گذاری می کردید

سلام
باتشکر از دوستان فرهنگ دوست و ادب پرور گنجور
معنی این بیت چیست?
چنان گوی سیرت به کوی اندرم
که گفتن توانی به روی اندرم

گرامی بهروز
چنان گوی ، سیرت ، به کوی اندرم
که گفتن توانی به روی اندرم
در این منطقه ای که من هستم از اخلاق چنان دم بزن که همان را رو در روی من بتوانی بگویی
گمان میکنم منظور شاعر این است که در خفا و در غیاب من چیزی بگو که جرأت گفتنش را در روی من داشته باشی
مانا باشی

سلام بهروز عزیز.. به گمانم:
سیرتم را به کوی اندر چنان گوی...
در غیابم در مورد من آنگونه سخن گوی که بتوانی همانگونه در مقابلم از من بگویی..

سلام
مصرع اول در بعضی نسخ به جای به طفلی - به خوردی نیز امده است

بنی آدم مرده خوردن = اشاره است به آیه 12 سوره حجرات: «وَلَا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضًا أَیُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَنْ یَأْکُلَ لَحْمَ أَخِیهِ مَیْتًا فَکَرِهْتُمُوهُ» = «و بعضی از شما غیبت بعضی نکند آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده‏ اش را بخورد از آن کراهت دارید»

به طفلی درم: ‌در زمان کودکیم
بسنت: مطابق سنت و آیین. بسم الله گفتن در آغاز وضو و هر کار مستحب است.
مناخر:‌جمع منخر، سوراخ های بینی
سبابه: دومین انگشت دست که بعد از شست قرار دارد. که نهی است در روزه بعد از زوال یعنی این کار (انگشت به دندان مالیدن، مسواک کردن) در حال روزه پس از رسیدن ظهر مطابق فقه برخی اهل سنت منع شده است.
ذقن: چانه، زنخدان
مرفق:‌آرنج
مسح سر: مسح کردن یعنی دست مالیدن به چیزی. مسح سر یعنی دست آغشته به آب وضو را به پیش سر مالیدن.
غسل پای: غسل به فتح اول و سکون سین یعنی شستن، پاک کردن چرک با آب. غسل پای یعنی شستن پاها زیرا اهل سنت مطابق استنباط خود از آیه 6 سوره مائده پاها را به هنگام وضو می شویند و شیعیان پاها را نیز مانند سر مسح می کنند.
دهخدا: در اینجا، پیرده مقصودست.
بنی آدم مرده خوردن : اشاره است به آیه ی شریفه در بدی غیبت: وَلَا یَغْتَب بَّعْضُکُم بَعْضًا أَیُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَن یَأْکُلَ لَحْمَ أَخِیهِ مَیْتًا، سوره ی حجرات، آیه 12:‌و از یکدیگر غیبت مکنید آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده ی خود را بخورد؟
آن که از خوردنیها بشست:‌ای که دهانت را از خوردنی ها شستی
نعت: ستایش ، مدح

این دو بیت :

بگفتند با دهخدای آنچه گفت

فرستاد پیغامش اندر نهفت

که ای زشت کردار زیبا سخن

نخست آنچه گویی به مردم بکن

در تصحیح فروغی به صورت 

شنید ابن سخن دهخدای قدیم

بشورید و گفت ای خبیث رجیم

آمده

به طفلی درم رغبت روزه خاستن

ندانستمی چپ کدام است و راست (سعدی)

به طفلی دَرَم، دَرَم یعنی چه؟ آیا دَرَم یعنی، در هستم؟ لطفاً خود کلمه دَرَم را معنی کنید.مفهوم به طفلی دَرَم را نمی خواهم بدانم. فقط کلمه دَرَم که چگونه درست شده است و به چه معناست؟

دگر دستها تا به مرفق بشوی

ز تسبیح و ذکر آنچه دانی بگوی

دگر مسح سر، بعد از آن غسل پای

همین است و ختمش به نام خدای

این دو بیت  نشان  سنی بودن سعدی ست

چون سُنیان از مچ دست تا آرنج را می شویند و پاها را غسل میدهند« کاملاً می شویند» ولی شیعیان از آرنج، رو به مچ میشویند  و پا را  مسح  می کشند.

گویا در سرمای زمستان و یخبندان حوض شستشوی پا زجر آور بوده و شیعیان به مسح کشیدن رضایت داده اند.