گنجور

بخش ۲۶ - حکایت

گدایی شنیدم که در تنگ‌جای
نهادش عُمَر پای بر پشتِ پای
ندانست درویشِ بیچاره کاوست
که رنجیده دشمن نداند ز دوست
برآشفت بر وی که کوری مگر؟
بدو گفت سالارِ عادل عُمَر
نه کورم ولیکن خطا رفت کار
ندانستم از من گنه در گذار
چه منصف بزرگانِ دین بوده‌اند
که با زیردستان چنین بوده‌اند
فروتن بوَد هوشمندِ گُزین
نهد شاخِ پُر‌میوه سَر بر زمین
بنازند فردا تواضع‌کنان
نگون از خجالت سرِ گردنان
اگر می‌بترسی ز روزِ شمار
از آن کز تو ترسد خطا در‌گذار
مکُن خیره بر زیر‌دستان ستم
که دستی است بالایِ دستِ تو هم

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گدایی شنیدم که در تنگ‌جای
نهادش عُمَر پای بر پشتِ پای
هوش مصنوعی: داستانی می‌گوید که گدایی در موقعیت سختی قرار داشت و کسی به او کمک کرده و در آن لحظه احساس همدلی و همراهی کرد.
ندانست درویشِ بیچاره کاوست
که رنجیده دشمن نداند ز دوست
هوش مصنوعی: درویش بیچاره نمی‌داند که دشمن از دوست چه رنجی می‌کشد.
برآشفت بر وی که کوری مگر؟
بدو گفت سالارِ عادل عُمَر
هوش مصنوعی: عمر، فرمانروا و عدالت‌طلب، با تعجب و خشم پرسید که آیا تو نابینا هستی؟
نه کورم ولیکن خطا رفت کار
ندانستم از من گنه در گذار
هوش مصنوعی: من نابینا نیستم، اما کارهایم اشتباه پیش رفته و من از آنچه انجام دادم آگاه نبودم؛ پس لطفاً از گناه من بگذر.
چه منصف بزرگانِ دین بوده‌اند
که با زیردستان چنین بوده‌اند
هوش مصنوعی: بزرگان دین چقدر انسان‌های منصف و عادلی بوده‌اند که با افراد زیر دست خود این‌گونه رفتار کرده‌اند.
فروتن بوَد هوشمندِ گُزین
نهد شاخِ پُر‌میوه سَر بر زمین
هوش مصنوعی: انسان باهوش و خردمند همواره تواضع دارد و مانند درختی است که میوه‌های فراوانش را به سمت زمین می‌آورد.
بنازند فردا تواضع‌کنان
نگون از خجالت سرِ گردنان
هوش مصنوعی: فردا، کسانی که با فروتنی و احترام رفتار می‌کنند، به خاطر شرم و خجالت بر گردن‌هاشان از سنگینی بار آن احساس فشار می‌کنند.
اگر می‌بترسی ز روزِ شمار
از آن کز تو ترسد خطا در‌گذار
هوش مصنوعی: اگر از روز حساب و کتاب می‌ترسی، پس بهتر است که از اشتباهات خود بترسی و آنها را کنار بگذاری.
مکُن خیره بر زیر‌دستان ستم
که دستی است بالایِ دستِ تو هم
هوش مصنوعی: اگر به زیر دستان خود با ظلم و بزرگی نگاه کنی، بدان که بالای دست تو هم دستی وجود دارد که بر تو تسلط دارد.

خوانش ها

بخش ۲۶ - حکایت به خوانش حمیدرضا محمدی
بخش ۲۶ - حکایت به خوانش عندلیب
بخش ۲۶ - حکایت به خوانش فاطمه زندی
بخش ۲۶ - حکایت به خوانش امیر اثنی عشری

حاشیه ها

1400/08/14 22:11
Gholam Balouch

ابوبکر وعمر وعثمان وعلی  آن اصحاب جلیل می دانسته وایمان داشته اند که دستی است بالای دست همه