گنجور

بخش ۲۶ - حکایت

ز تاج ملکزاده‌ای در مناخ
شبی لعلی افتاد در سنگلاخ
پدر گفتش اندر شب تیره رنگ
چه دانی که گوهر کدام است و سنگ؟
همه سنگها پاس دار ای پسر
که لعل از میانش نباشد به در
در اوباش، پاکان شوریده رنگ
همان جای تاریک و لعلند و سنگ
چو پاکیزه نفسان و صاحبدلان
بر آمیختستند با جاهلان
به رغبت بکش بار هر جاهلی
که افتی به سر وقت صاحبدلی
کسی را که با دوستی سرخوش است
نبینی که چون بار دشمن کش است؟
بدرد چو گل جامه از دست خار
که خون در دل افتاده خندد چو نار
غم جمله خور در هوای یکی
مراعات صد کن برای یکی
گرت خاکپایان شوریده سر
حقیر و فقیر آید اندر نظر
به مردی کز ایشان به در نیست آن
به خدمت کمر بندشان بر میان
تو هرگز مبینشان به چشم پسند
که ایشان پسندیده حق بسند
کسی را که نزدیک ظنت بد اوست
چه دانی که صاحب ولایت خود اوست؟
در معرفت بر کسانی است باز
که درهاست بر روی ایشان فراز
بسا تلخ عیشان تلخی چشان
که آیند در حله دامن کشان
ببوسی گرت عقل و تدبیر هست
ملکزاده را در نواخانه دست
که روزی برون آید از شهربند
بلندیت بخشد چو گردد بلند
مسوزان درخت گل اندر خریف
که در نوبهارت نماید ظریف

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

خوانش ها

بخش ۲۶ - حکایت به خوانش حمیدرضا محمدی
بخش ۲۶ - حکایت به خوانش عندلیب
بخش ۲۶ - حکایت به خوانش فاطمه زندی
بخش ۲۶ - حکایت به خوانش امیر اثنی عشری

حاشیه ها

1396/03/19 10:06
نادر..

خون در دل افتاده، خندد چو نار..

1396/07/01 00:10
بهداد

به گمانم بیت هفتم را اینطور هم میشود نوشت و خواند:
کسی را که با دوستی سر، خوش است
نبینی که چون بار دشمن کش است؟
یعنی که سرش با دوستی خوش است. چون در قدیم علامتگذاری نبوده و همه رونویسان هم سواد کافی نداشته اند و گاه به اشتباه دچار شده اند.

1397/07/06 23:10
محسن

در این بیت
بدرد چو گل جامه از دست خار
که خون در دل افتاده خندد چو نار
منظور از «نار» چیست؟ آیا منظور «اَنار» است یا «آتش» است؟

1401/04/07 12:07
الیوت الدرسون

خیر منظور میوه انار است که وقتی  میرسد  شکاف برمیدارد و میترکد 

1402/01/24 18:03
فاطمه دِل سَبُک (مهر۱۳۲۵ - تیر۱۴۰۲/یزد)

به نظر هم انار و هم آتش می تواند باشد و می توان برداشت درست و زیبایی داشت

1402/01/24 19:03
فاطمه دِل سَبُک (مهر۱۳۲۵ - تیر۱۴۰۲/یزد)

درِ معرفت بر کسانی است باز / که درهاست بر رویِ ایشان فراز

اهل دل و عرفان معمولا اوضاع مالی خوبی ندارند, دنیا رویِ خوش به ایشان نشان نمی دهد و ظاهرا به درهایِ بسته خورده اند