ترک و تاجیک بیت دوم نام کتابی ست از استاد مینوی واینکه بسیار خواندنیست به عزیزانم پیشنهاد میکنم حتما بخوانند.ترک و تازیک در عصر بیهقی

بی برگ به جای تهیدست و فقیر به خوبی به کار رفته است

آستین بر فشاندن کنایه از به نشاط آمدن است

بیت 23دوستان منظور از یک سال کاملا نامشخص است میتوان یکسال را به زمانی نسبت داد که ملک ،یوسف را فراخواند و گفت عزیزی به تو دهم و یوسف فرمود به پاس حقی که بر گردنم داری نمیپذیرم و انباردار کشتها و کشاورزیها شد و بعد از یک سال عزیز مصرگردید!و نیز میشود،یک سال را آن زمان دانست که خواب زندانیان را تعبیر میفرماید و از زندان خارج میشوند و یک سال طول میکشد تا عزیز مصر خواب میبیند و یوسف را برای تعبیر کردن خواب آزاد میکنند به نظرم دومی قرین به صحت تر مینماید .

رسیدن به غور کسی یعنی به کنه اخلاق کسی پی بردن

بیت 36به نظر سدیگربصورت سه دیگر بری باشدیعنی سومی نداشتند

بد مرد را نیکروزی مباد خیلی زیباست و خود کتابیست

در 54و55دو خرده به کار رفته که اولی به زیبایی به جای ایراد و دومی برای تراشه چوببه کار رفته است

بیت59باز یک مورد اخلاقی رایاداور میشودکه پاینبدی به پیمان هاو قراردادهاست چیزی که امروزه کمتر میبینیم.چو تیر تو دارد به تیرش مزن اشاره دارد به تیر امانی که سلاطین قدیم زمانی که میخواستند کسی را از مزاحمت و آسیب احتمالی لشگریان در امان نگه دارند به وی میدادند و معمولا نشانی یا نامی از پادشاه بر تیر بود تیر امان مقابل تیر هلاک است و خود سوژه ایست در بین شعرا

در بیت دوازدهم نکته ی اخلاقی بسیار مهمی وجود دارد که بد نیست یک بار دیگر خوانده شود تا توجه بیش تری به آن معطوف شود:
ملک را همین ملک پیرایه بس
که راضی نگردد به آزار کس
که این بیت زیبای حافظ را نیز به یادمان می آورد:
مباش در پی آزار و هرچه خواهی کن
که در طریقت ما غیر از این گناهی نیست

با عرض سلام و تجدید ارادت و و تشکر.شعر بسیار زیبایی و آموزنده ای است. ولی اجازه می خواهم در یک بیت کمی دخالت کنم.
که چون بدگهر پرورم لاجرم
خیانت روا داردم در حرم
خیانت روا دارم اندر حرم
خودم هم نمی دانم چرا این مصرع به نظرم رسید

بخندید مرد سخنگوی و گفت
حق است این سخن، حق نشاید نهفت
حق است این و حق نشاید نهفت

درود بر شما تاوتک گرامی
اگر کتاب ترک و تاجیک در انترنیت است لطفا پیوندش را برای بفرستید.
سپاس

ندانم کجا دیده‌ام در کتاب
که ابلیس را دید شخصی به خواب
به بالا صنوبر، به دیدن چو حور
چو خورشیدش از چهره می‌تافت نور
فرا رفت و گفت: ای عجب، این تویی
فرشته نباشد بدین نیکویی
تو کاین روی داری به حسن قمر
چرا در جهانی به زشتی سمر؟
چرا نقش بندت در ایوان شاه
دژم روی کرده‌ست و زشت و تباه؟
شنید این سخن بخت برگشته دیو
بزاری برآورد بانگ و غریو
که ای نیکبخت این نه شکل من است
ولیکن قلم در کف دشمن است
ولیکن قلم در کف دشمن است...

ز صاحب غرض تا سخن نشنوی
که گر کار بندی پشیمان شوی

بتندی سبک دست بردن به تیغ
به دندان برد پشت دست دریغ
به تندی سبک دست(برده) به تیغ
به دندان برد(گزد) پشت دست دریغ

حسودی که یک جو خیانت ندید
به کارش به تابه چو گندم تپید
حسودی که یک جو خیانت ندید
ز کارش چو گندم به خود درتپید
به جلز ولز افتاد مانند گندم برشته

اگر محتسب گردد آن را غم است
که سنگ ترازوی بارش کم است
محتسب گردد یعنی محتسب گشت بزند.
اگر داروغه در بازار بچرخد آن را غم است و ترس که کم فروشی میکند.
"" و آنرا که حساب پاکست از محاسب چه باکست""

تو اون ابیاتی که در مورد زیبایی ابلیس گفته، در پاسخی که ابلیس می ده یک بیت جا افتاده:
شنید این سخن بخت برگشته دیو
به زاری بر آورد بانگ و غریو
کای نیکبخت این نه شکل من است
ولیکن قلم در کف دشمن است
بر انداختم بیخ شان از بهشت
کنونم به نفرت نگارند زشت
مرا همچنان نام نیک است لیک
ز علت نگوید بداندیش نیک

سعدی معلم اخلاق حاکمان جامعه در خصوص مدارا وتحمل داشتن در برابر اعتراضات اجتماعی در این حکایت می فرماید
خداوند فرمان و رای و شکوه
ز غوغای مردم نگردد ستوه
سر پر غرور از تحمل تهی
حرامش بود تاج شاهنشهی
نگویم چو جنگ آوری پای دار
چو خشم آیدت عقل بر جای دار
تحمل کند هر که را عقل هست
نه عقلی که خشمش کند زیردست
چو لشکر برون تاخت خشم از کمین
نه انصاف ماند نه تقوی نه دین

شنید این سخن بخت برگشته دیو
به زاری بر آورد بانگ و غریو
کای نیکبخت این نه شکل من است
ولیکن قلم در کف دشمن است
بر انداختم بیخ شان از بهشت
بکینم کنون مینگارند زشت
مرا همچنان نام نیک است لیک
ز علت نگوید بداندیش نیک

این حکایت از زیباترین قطعات بوستان است. هم در آداب دور اندیشی در ملک داری و سیاست، و هم در ظرافت نظربازی و لطافت عذر آوری 

کاش دنیای ما همین مدینه فاضله ای بود که سعدی در این حکایت بیان کرده، هم پادشاه عادل است و ملک وی آباد و هم ابلیس خوشروی است و خوشخو!

تصویر؛استعاره از کودک یا لوسیفر چراغ به دست

سینما؛دیدن واکنش ها که دلیری و تیزهوشی می خواهد

ابلیس یا لوسیفر؛فرشته ای که حاضر به سجده جز در برابر خدا نشد و به همین جهت حامل نور از دل تاریکی می آید.

شهنشاه گفت انچه گفتم برت
بگویند خصمان به پشت اندرت
نمیتواند روی اندر باشد که میگوید من بروی تو گقتم دشمنان از پست سر گویند

من حتی اگر معنی این ابیاترا ندانم بسیار از خواندش ذوق زده میشوم. الحق که سعدی فرمان روای ملک سخن است.

بعد از بیت 

که ای نیکبخت این نه شکل من است

ولیکن قلم در کف دشمن است

یه بیت دیگه هست:

برانداختم بیخشان از بهشت

کنونم به کین می نگارند زشت