گنجور

شمارهٔ ۲۸ - در مدح عبدالحمید احمد عبدالصمد

ترتیب ملک و قاعده حلم و رسم داد
عبدالحمید احمد عبدالصمد نهاد
رایش به مشرق اندر جرمی منور است
خورشید از او برآید هر روز بامداد
بی حلم او بطبع بپرد چو باد خاک
بی امر او ز جای نجنبد چو خاک باد
عقل اوستاد اوست ولیکن کفایتش
بگذشت از آنچه حاجتش آید به اوستاد
زو بختیارتر به فلک بر فلک نبود
زو نامدارتر به جهان در جهان نزاد
برخاست بخل و خواست که با جود برزند
چون دست او بدید ز پای اندر اوفتاد
بنمود خاصیت به هوا کف راد او
ابر از هوا درآمد و باران در ایستاد
یارب گشاد دار همه ساله کار او
چونان که کار غزو به شاه جهان گشاد
این عز و این بزرگی و این جاه وین جمال
تا چرخ پایدار بود پایدار باد

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ترتیب ملک و قاعده حلم و رسم داد
عبدالحمید احمد عبدالصمد نهاد
هوش مصنوعی: عبدالحمید، احمد و عبدالصمد، نظام و ترتیبی از ملک و قاعده‌ای از حلم و اصول عدل را برقرار کردند.
رایش به مشرق اندر جرمی منور است
خورشید از او برآید هر روز بامداد
هوش مصنوعی: در این بیت به جایگاه تابش نور و روشنایی اشاره شده است. به این معنا که در نقطه‌ای در شرق، نوری وجود دارد که خورشید هر روز صبح از آنجا طلوع می‌کند. این تصویر، نماد امید و زندگی تازه‌ای است که هر روز با طلوع خورشید به وجود می‌آید.
بی حلم او بطبع بپرد چو باد خاک
بی امر او ز جای نجنبد چو خاک باد
هوش مصنوعی: بدون صبر او، طبیعت مانند باد به سرعت حرکت می‌کند، اما بدون دستور او، زمین حتی از جایش هم تکان نمی‌خورد، مانند خاکی که تحت تأثیر باد است.
عقل اوستاد اوست ولیکن کفایتش
بگذشت از آنچه حاجتش آید به اوستاد
هوش مصنوعی: عقل و دانش او بالاست، اما توانایی‌اش از نیازهایش فراتر رفته است.
زو بختیارتر به فلک بر فلک نبود
زو نامدارتر به جهان در جهان نزاد
هوش مصنوعی: در آسمان کسی خوشبخت‌تر از او وجود ندارد و در دنیا شخصی نام‌آورتر از او به دنیا نیامده است.
برخاست بخل و خواست که با جود برزند
چون دست او بدید ز پای اندر اوفتاد
هوش مصنوعی: بخل به پا خاست و تصمیم گرفت که با بخشش مقابله کند، اما وقتی دست بخشش را دید، به زمین افتاد.
بنمود خاصیت به هوا کف راد او
ابر از هوا درآمد و باران در ایستاد
هوش مصنوعی: ویژگی خاص او همچون کف روی آب است؛ ابر از آسمان پایین آمد و باران آغاز شد.
یارب گشاد دار همه ساله کار او
چونان که کار غزو به شاه جهان گشاد
هوش مصنوعی: ای پروردگار، هر سال کار او را به آسانی انجام بده، همان‌طور که کار جنگ را برای پادشاه جهان آسان می‌کنی.
این عز و این بزرگی و این جاه وین جمال
تا چرخ پایدار بود پایدار باد
هوش مصنوعی: این شکوه و بزرگی و مقام و زیبایی، تا زمانی که دنیا برقرار است، باید همچنان باقی بماند.