خوشبختانه با این شعر بسیار زیبا از رودکی—که اگر زبان پهلوی نمی‌دانی، به ورز (varaz) بگو ماورالنهر—واژه ایرانی برای ماورالنهر مشخص می‌شود.

بسان و به یاد این شعر زیبا فردوسی هم در شاهنامه نوشته:
اگر پهلوانی ندانی زبان
به تازی تو اروند را دجله خوان

ورز=ورا از - اگر به واژه عربی  ورا بنگریم میبینیم ان همان واژه. فرای پارسی است  و تنها نهر/نار/نیل  بچم رود  عربی و سامی است  که انرا در نام نیل هم میبینیم

وَرَز رود:

وَرَز اگر همان وَراز ( warāz) پهلوی باشد که در فارسی تبدیل شده به گُراز...

یعنی گراز رود، رودی که در امتدادش گراز دارد

اما اگر ورز (warz) باشد که در فارسی شده بَرز، یعنی زراعت/ کشاورزی

رودی که‌ کنارش کشاورزی/زراعت می کنند

ماوراالنهر لغت به لغت برگردان از پارسی است به عربی:

در پارسی کهن آمده "پارا دْرایاه" (para drayah)

پارا در پارسی میانه تبدیل شد به فَرا، و دْرایاه به دْرایا

پارا > فَرا > وَرا

دْرایاه> دْرایا> دَریا

در شمال شرق ایران کهن رودهای بزرگ را دریا میخواندند و هنوز هم می خوانند: مانند آمو دریا و سیر دریا

اما رودهای بزرگ شرقی تیگرا(Tigrā,دجله) و اوفراتو(ufrātū, فرات) را میخواندند راُتاه (rautah) که در پارسی میانه شد رُد (rōd) 

راُتاه > رُد > رود

Para در زبان انگلیسی دقیقاً شکل و معنای یکسان دارد با پارسی کهن...