رودکیبخش ۶
دمنه را گفتا که تا: این بانگ چیست؟
با نهیب و سهم این آوای کیست؟
دمنه گفت او را: جزین آوا دگر
کار تو نه هست و سهمی بیشتر
آب هر چه بیشتر نیرو کند
بند ورغ سست بوده بفگند
دل گسسته داری از بانگ بلند
رنجکی باشدت و آواز گزند
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
دمنه را گفتا که تا: این بانگ چیست؟
با نهیب و سهم این آوای کیست؟
هوش مصنوعی: دمنه از دیگران پرسید که این صدا چیست؟ و با نگاهی وحشت‌زده به صدای قوی و نگران‌کننده‌ای که شنیده بود، کنجکاو شد.
دمنه گفت او را: جزین آوا دگر
کار تو نه هست و سهمی بیشتر
هوش مصنوعی: دمنه به او گفت: به جز این صدا هیچ کار دیگری نداری و بیشتر از این نیز سهمی نخواهی داشت.
آب هر چه بیشتر نیرو کند
بند ورغ سست بوده بفگند
هوش مصنوعی: هر چه آب بیشتر جمع شود، بند و زنجیر سست‌تر می‌شود و در نهایت از بین خواهد رفت.
دل گسسته داری از بانگ بلند
رنجکی باشدت و آواز گزند
هوش مصنوعی: اگر دلی شکسته و آزرده داشته باشی، صدای بلند و رنج آور تو را می‌آزارد و به تو آسیب می‌زند.
حاشیه ها
1399/07/02 11:10
دارائی
در بیت سوم: ورغ /varq/: (اسم) [مٲخوذ از سنسکریت] ‹ورغو، ورگ، ورگو، برغ› [قدیمی] بندی که از چوب و علف یا سنگ و خاک برای برگرداندن مجرای آب بر روی نهر می‌بستند: ◻︎ آب هر چه بیشتر نیرو کند / بند ورغ سست‌بوده بفگند (رودکی: 532). (فرهنگ فارسی عمید)
1402/11/06 06:02
امیر رزبانی
ورغ به معنی آب بند هم اکنون هم در خراسان به ویژه شهر جاجرم به کار میرود و ضرب المثل .ورغ رو آب برد.به معنی کار از دست رفت.بسیار کاربردی هست در زبان روزمره
1403/02/14 23:05
رضا صدر
نهیب=عظمت، هولناکی
سهم=هیبت
توضیحات برای اپیزود چهاردهم پادکست فرا گفتار در موضوع اشعار رودکی: