گنجور

بخش ۸۳ - کمال اصفهانی

و هُوَ حکیم کمال الدین زیاد. از فحول حکمای زمان خود برتری داشته و همت بر انزوا و عزلت می‌گماشته. همهٔ اهل تذکره او را توصیف نموده و به فضایل ستوده‌اند. از اوست:

این عرصه که گفت خوش جهانی است
خاکش بر سر که خاکدانی است
عاقل به خدا اگر گزیند
گردی که فراز او دخانی است
در لاله نگر به چشم عبرت
کان عارض خوب نوجوانی است
رنگ رخ زرد عاشقان است
هر جای که برگ زعفرانی است
بر گلبن اگر گلی بخندد
بگری که لب شکر بیانی است
از خاک بنفشه‌ای که روید
می‌دان که کلالهٔ جوانی است

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

و هُوَ حکیم کمال الدین زیاد. از فحول حکمای زمان خود برتری داشته و همت بر انزوا و عزلت می‌گماشته. همهٔ اهل تذکره او را توصیف نموده و به فضایل ستوده‌اند. از اوست:
هوش مصنوعی: او حکیمی برجسته به نام کمال‌الدین زیاد بود که در میان حکمای زمان خود جایگاه ویژه‌ای داشت و علاقه‌مند به تنهایی و انزوا بود. همه کسانی که او را می‌شناختند، به خوبی‌هایش اشاره کرده و او را ستایش کرده‌اند.
این عرصه که گفت خوش جهانی است
خاکش بر سر که خاکدانی است
هوش مصنوعی: این دنیا که به نظر زیبا و خوشایند می‌رسد، در واقع محل زندگی خاک و مرگ است و انسان‌ها باید به زودگذری و فانی بودن آن توجه داشته باشند.
عاقل به خدا اگر گزیند
گردی که فراز او دخانی است
هوش مصنوعی: انسان خردمند اگر بخواهد گزینه‌ای را انتخاب کند، باید آن را با توجه به عاقبت و نتیجه‌اش انتخاب کند، چرا که گاهی چیزهایی که به نظر خوب می‌آیند، ممکن است عواقب ناخوشایندی داشته باشند.
در لاله نگر به چشم عبرت
کان عارض خوب نوجوانی است
هوش مصنوعی: به لاله نگاه کن و عبرت بگیر، زیرا آن چهره زیبا نماد جوانی است.
رنگ رخ زرد عاشقان است
هر جای که برگ زعفرانی است
هوش مصنوعی: رنگ چهره عاشقان به زردی می‌زند هر جا که گل‌های زعفران باشند.
بر گلبن اگر گلی بخندد
بگری که لب شکر بیانی است
هوش مصنوعی: اگر بر گل‌های باغ یک گل بخندد، باید بگرییم چون لب‌های او مانند شکر شیرین است.
از خاک بنفشه‌ای که روید
می‌دان که کلالهٔ جوانی است
هوش مصنوعی: از خاک بنفشه‌ای که می‌روید، می‌توان فهمید که این گل نماد و نشانه‌ای از جوانی است.