هوش مصنوعی: مولانا مرتضی، مشهور به ملامحسن، از شاگردان فاضل صدرالحکما ملاصدار شیرازی بوده و به واسطه نسبت خانوادگی با او به خود می‌بالیده است. او برادرزاده مولانا ضیاءالدین نورای کاشی بوده که در زمان شاه عباس دوم زندگی می‌کرد. در واقع، او به طور جامع در علوم عقلی و نقلی تحصیل کرده است و آثار متعددی را تألیف کرده است. از جمله این آثار می‌توان به تفسیر صفی و وصافی، مفاتیح و وافی و مهجت‌البیضای اخلاقی اشاره کرد که در آن به توصیف رفتارهای اخلاقی خود پرداخته است. همچنین رساله‌هایی به نام‌های کلمات مکنونه و اسرار الصلوة نیز از او به جا مانده است. وی در کاشان درگذشته و اشعار زیادی دارد که در اینجا تنها به چند بیت اشاره می‌شود.

هوش مصنوعی: کسی که در عشق محبوبش غرق نشده و مست نیست، حتی اگر عارف و صاحب دانش باشد، به درد این حال نمی‌خورد. هر کس بی‌ذوق و بی‌احساس باشد، مانند چوب خشک و بی‌روح است، حتی اگر ظاهراً در حرارت و شور باشد.

هوش مصنوعی: در تاریکی، اسکندر بی‌هدف و بی‌معنا می‌شود. آب زندگی به مانند می‌نوشی است که از چشمهٔ خضر می‌آید و هر کسی با نوشیدن آن به زندگی جاودانی دست پیدا می‌کند.

هوش مصنوعی: خوشا به حال کسی که خواسته‌ام از او برآورده شود، اما به شرطی که این خواسته بر اساس دوستی و محبت باشد.

هوش مصنوعی: دردی را تحمل می‌کنم و زمانی که وجود من در آغوش شما پخش شود، مانند این است که از من تنها خاکی باقی بماند که شما در آن شربی تهیه کنید.

هوش مصنوعی: از آنجا که صحبت دوستانم را ترک کرده‌ام، حالا کسی دیگر به سراغم آمده که می‌خواهد مرا به سمت خودش بکشاند.

هوش مصنوعی: در دوران کودکی و نادانی، روزهای جوانی‌ات را با بی‌خبری سپری کرده‌ای.

هوش مصنوعی: زمانی که پیر می‌شوی، دیگر شادی و سرحالی از دستت می‌رود. این بی‌نشاطی باعث می‌شود که نتوانی موفقیت‌ها و فرصت‌های خوب زندگی را به دست آوری.

هوش مصنوعی: ای کسی که فکر می‌کنی همه چیز را داری، اکنون از دنیای مادی روی برگردان و همه چیز را ترک کن.

هوش مصنوعی: اگر از دنیای فانی عبور کنی و به درکی از حقیقت برسی، به همه چیز دست می‌یابی حتی اگر به ظاهر چیزی نداشته باشی.

هوش مصنوعی: در کنار من بودی و از نعمت وجودت احساس نیازی نمی‌کردم، یا به عبارتی دیگر، نمی‌دانستم که بودن تو چقدر برای من ارزشمند و با اهمیت است.

هوش مصنوعی: وقتی که از تو جدا شدم و به دوری تو رسیدم، متوجه شدم که تا زمانی که در کنار تو بودم، چقدر قدر و ارزش وجودت را نمی‌دانستم.