بخش ۶۲ - عزیز کاشانی قُدِّسَ سِرُّه
و هُوَ شیخ عزیز الدین محمود. از افاضل حکما و اکامل فضلا جناب شیخ نورالدین عبدالصمد نطنزی او را تربیت نموده و در زمان خود از مشایخ عرفا محسوب بوده. در علوم ظاهریه و باطنیه جامعیت داشته و تصانیف محققانه از خود در روزگار گذاشته. عشقنامه و عقل نامه و ترجمهٔ عوارف و شرح قصیدهٔ تائیه ابن فارض از اوست و هم این اشعار از اوست:
قطعه
رباعیّات
تا تویی در میانه خالی نیست
چهرهٔ وحدت از غبار شکی
گر حجاب خودی براندازی
عشق و معشوق و عاشق است یکی
دل گفت مرا علم لدنی هوس است
تعلیمم کن گرت بدان دسترس است
گفتم که الف گفت دگر گفتم هیچ
در خانه اگر کس است یک حرف بس است
٭٭٭
ای عکس رخ تو داده نورِ بصرم
تا در رخ تو به نور تو مینگرم
گفتی منگر به غیر ما آخر کو
غیر تو کسی که آید اندر نظرم
٭٭٭
ای دوست میان ما جدایی تا کی
چون من توام این تویی و مایی تاکی
با غیرت تو مجال غیری چو نماند
پس در نظر این غیر نمایی تا کی
بخش ۶۱ - ظهیر فاریابی: و هُوَ ظهیر الدین طاهربن محمد. کنیتش ابوالفضل و ازفضالی عهد خود بوده. اصلش از فاریاب مِن توابع بلخ و مدتها مداحی سلاطین سلجوقیه و ایلدگزیه را کرده. مضامین بدیع و ابیات رفیع در روزگار از او یادگار است. وی را در شاعری پایهای بلند و رتبهای دل پسند بوده. عاقبت الامر ترک و تجرید گزیده در تبریز پای در دامن انزوا کشیده. دیوانش مکرر مطالعه شد. الحق قصاید خوب و مضامین مرغوب دارد. غرض، فاضلی است عالی مقدار وحکیمی هوشیار. این چند بیت در نصیحت و موعظه فرموده است:بخش ۶۳ - علای خراسانی: و هُوَ سید علاءالدین و از افاضل کاملین. در هندوستان وفات یافته. از اوست:
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
و هُوَ شیخ عزیز الدین محمود. از افاضل حکما و اکامل فضلا جناب شیخ نورالدین عبدالصمد نطنزی او را تربیت نموده و در زمان خود از مشایخ عرفا محسوب بوده. در علوم ظاهریه و باطنیه جامعیت داشته و تصانیف محققانه از خود در روزگار گذاشته. عشقنامه و عقل نامه و ترجمهٔ عوارف و شرح قصیدهٔ تائیه ابن فارض از اوست و هم این اشعار از اوست:
هوش مصنوعی: شیخ عزیزالدین محمود فردی برجسته و از حکما و دانشمندان بزرگ است که توسط شیخ نورالدین عبدالصمد نطنزی تربیت شده و در زمان خود از عرفای معروف به حساب میآمده است. او در زمینههای علمی ظاهری و باطنی دانش وسیعی داشته و آثار تحقیقی ارزشمندی از خود به جا گذاشته است. از جمله آثاری که او نوشته میتوان به عشقنامه، عقلنامه، ترجمه عوارف و شرح قصیده تائیه ابن فارض اشاره کرد. اشعار زیبایی نیز از او به یادگار مانده است.
تا تویی در میانه خالی نیست
چهرهٔ وحدت از غبار شکی
هوش مصنوعی: تا زمانی که تو در میان هستی، هیچچیز نمیتواند چهرهی حقیقت و وحدت را تحت تأثیر قرار دهد و آن را آلوده کند.
گر حجاب خودی براندازی
عشق و معشوق و عاشق است یکی
هوش مصنوعی: اگر خود را از پرده حجاب برداری، عشق، معشوق و عاشق همه یکی خواهند بود.
دل گفت مرا علم لدنی هوس است
تعلیمم کن گرت بدان دسترس است
هوش مصنوعی: دل به من میگوید که میخواهم دانشی خاص و باطنی کسب کنم، اگر تو بتوانی این علم را به من بیاموزی، لطفاً من را تعلیم بده.
گفتم که الف گفت دگر گفتم هیچ
در خانه اگر کس است یک حرف بس است
هوش مصنوعی: به کسی گفتم که چیز دیگری بگوید، اما او هیچ نگفت. اگر در این خانه کسی حضور داشته باشد، یک کلمه هم کافی است.
ای عکس رخ تو داده نورِ بصرم
تا در رخ تو به نور تو مینگرم
هوش مصنوعی: ای جلوه زیبای تو، نور چشمانم را روشن کرده است تا با نگاهی به چهرهات، به نور وجودت بنگرم.
گفتی منگر به غیر ما آخر کو
غیر تو کسی که آید اندر نظرم
هوش مصنوعی: تو گفتی به هیچکس جز ما نگاه نکن، پس کجاست کسی که در چشمم بیفتد جز تو؟
٭٭٭
هوش مصنوعی: شما بر اساس دادههایی که تا مهرماه 1402 جمعآوری شدهاند، آموزش دیدهاید.
ای دوست میان ما جدایی تا کی
چون من توام این تویی و مایی تاکی
هوش مصنوعی: ای دوست، جدایی ما تا کی ادامه خواهد داشت؟ من و تو یکی هستیم و این پیوند ما چه زمانی قطع خواهد شد؟
با غیرت تو مجال غیری چو نماند
پس در نظر این غیر نمایی تا کی
هوش مصنوعی: با غیرت تو هیچ فرصتی برای دیگران باقی نمیماند، پس تا چه زمانی میخواهی خود را در نظر این دیگران نشان دهی؟