گنجور

بخش ۵۷ - خیالی هروی

از اهالی شهر مذکور و به کمالات صوریه و معنویه مشهور. عاشقی مجرد و سالکی موحد بوده و علی قلیخان لگزی این اشعار مشهور را در تذکرهٔ خود به نام او قلمی نموده:

ای تیر غمت را دل عشاق نشانه
خلقی به تو مشغول و تو غایب ز میانه
گه معتکف دیرم و گه ساکن مسجد
یعنی که ترا می‌طلبم خانه به خانه
مقصود من از کعبه و بتخانه تویی تو
مقصود تویی کعبه و بتخانه بهانه
هرکس به زبانی صفت حمد تو گوید
نایی به نوای نی و مطرب به ترانه

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

از اهالی شهر مذکور و به کمالات صوریه و معنویه مشهور. عاشقی مجرد و سالکی موحد بوده و علی قلیخان لگزی این اشعار مشهور را در تذکرهٔ خود به نام او قلمی نموده:
هوش مصنوعی: او از ساکنان آن شهر است و به ویژگی‌های ظاهری و باطنی‌اش شناخته می‌شود. عاشقی تنها و جویای حقیقت بوده و علی قلی خان لگزی اشعار معروفی را در یادداشت‌هایش به نام او نوشته است.
ای تیر غمت را دل عشاق نشانه
خلقی به تو مشغول و تو غایب ز میانه
هوش مصنوعی: ای تیر غم تو که دل عاشقان را هدف قرار داده، مردم به تو مشغولند و تو در میان آنها غایبی.
گه معتکف دیرم و گه ساکن مسجد
یعنی که ترا می‌طلبم خانه به خانه
هوش مصنوعی: گاهی در معبد مشغول عبادت هستم و گاهی در مسجد آرام و قرار دارم، این نشان می‌دهد که من به دنبالت می‌گردم و از خانه‌ای به خانه دیگر می‌روم.
مقصود من از کعبه و بتخانه تویی تو
مقصود تویی کعبه و بتخانه بهانه
هوش مصنوعی: من هدفم از زیارت کعبه و معبد، خود تویی. تو هم هدف تو کعبه و معبد را بهانه قرار دادی.
هرکس به زبانی صفت حمد تو گوید
نایی به نوای نی و مطرب به ترانه
هوش مصنوعی: هر کسی به نحوی و به زبانی، صفات ستایش تو را بیان کند، انگار که نی به نوا در آمده و نوازنده در حال خواندن ترانه‌ای است.