گنجور

غزل شمارهٔ ۱۲

مهر بر روی یار باخته رنگ است
ماه پس از حسن آن نگار به تنگ است
روز فراقت شدیم دست و گریبان
روی فراغت ندیده‌ایم چه رنگ است
دل که فروغی ز نور عشق ندارد
نیست دگر دل کلیسیای فرنگ است
نام مبر آنکه را مقید نام است
عشق چه داند کسی که در غم ننگ است
گرچه نگاهش به عشوه بر سر صلح است
غمزه و نازش هنوز بر سر جنگ است
دست، حمایل بدوش و چشم به ساقی
گوش به آواز نای و نغمه به چنگ است
مرد قلندر ز هیچ باک ندارد
کاول گام فنا بکام نهنگ است
زخم جراحت برم، چو مرهم راحت
راحت مرحم برم، چو زخم پلنگ است
گو همه عالم بمیر او به چه باک است
گو همه آدم بمیر، او به چه ننگ است
عیش جوانی شد و تو در غم پیری
قافله شد، خیز هان چه جای درنگ است
بس که قد من کشید بار فراقت،
دال بر قامتم چو تیر خدنگ است
وصف دهانش رضی چه حد بیان است
ختم کن این قصه را که قافیه تنگ است

اطلاعات

وزن: مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (منسرح مثمن مطوی منحور)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

حاشیه ها

1389/10/04 09:01

در مصرع اول بیت هفتم مرد قلندر صحیح است به جای مر قلندر لطفا تصحیح فرمایید.
مصرع دوم بیت هشتم نیز مرهم صحیح است به جای مرحم
---
پاسخ: با تشکر، مورد اول تصحیح شد. مورد دوم با توجه به این که واژهٔ «مرحم» بی‌معنی نیست من بیم آن دارم که اصل و درست همین باشد و آن را به سبب قرابت و تفاوت با مرهم مصرع اول آورده باشد. دوستانی که به نسخهٔ چاپی دسترسی دارند درستش را اطلاع دهند.

1400/07/26 11:09
مرتضی پرورش

درود بر شما! بی‌تردید در هر دو مصرع «مرهم» صحیح است که در هر دو جایگاه تناسب تضاد با «زخم» دارد. املای «مرحم» در لغتنامه با تلفظ morahham (مُرَحَّم) آمده و که در این بحر نمی‌گنجد.

1399/06/20 22:09
شهرام میرزایی

بدون شک واژه‌ی مرهم درست‌است، نیاز به شک بی‌هوده‌لست. حتی نسخه‌ی چاپی هم مرحم بوده باشه، باید نمونه خوانی مجدد بشه. میرزایی

1399/12/21 01:02
مریم السادات لطیفی

مصرع اول بیت دوم دست در گریبان صحیح است

1400/07/26 11:09
مرتضی پرورش

بیت صحیح است. «دست در گریبان» نه‌تنها مناسب این موضع نیست، که در وزن هم نمی‌گنجد.

1401/03/15 16:06
شهرام میرزایی

دست در گریبان که در وزن نمی گنجد و اشتباه است. همان دست و گریبان درست است و معنی هم صحیح است. 

1401/03/15 16:06
شهرام میرزایی

دست در گریبان که در وزن نمی گنجد و اشتباه است. همان دست و گریبان درست است و معنی هم صحیح است.