گنجور
رهی معیریرهی معیری

قطعهٔ ۵ - ابنای روزگار

یاری از ناکسان امید مدار
ای که با خوی زشت یار نه‌ای
سگ‌دلان لقمه‌خوار یکدیگرند
خون خوری گر از آن شمار نه‌ای
همچو صبحت شود گریبان چاک
ای که چون شب سیاهکار نه‌ای
پایمال خسان شوی چون خاک
گر جهان‌سوز چون شرار نه‌ای
ره نیابی به گنج‌خانه بخت
جان‌گزا گر به سان مار نه‌ای
تا چو گل شیوه‌ات کم‌آزاری است
ایمن از رنج نیش خار نه‌ای
روزگارت به جان بود دشمن
ای که هم‌رنگ روزگار نه‌ای
قطعهٔ ۴ - شاخک شمعدانی: تو ای بی‌بها شاخک شمعدانیقطعهٔ ۶ - موی سپید: رهی به گونه چون لاله برگ غره مباش

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: تبیان

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

یاری از ناکسان امید مدار
ای که با خوی زشت یار نه‌ای
هوش مصنوعی: به کسی که ارزش و شایستگی ندارد، امید نداشته باش؛ زیرا که با صفات ناپسند خود، نمی‌تواند یاری دهنده‌ی خوبی باشد.
سگ‌دلان لقمه‌خوار یکدیگرند
خون خوری گر از آن شمار نه‌ای
هوش مصنوعی: آن‌هایی که در زندگی، فقط به منافع خود فکر می‌کنند و دست به بالا کشیدن دیگران می‌زنند، فقط از یکدیگر تغذیه می‌کنند و اگر تو جزو آن‌ها نباشی، نباید نگران باشی.
همچو صبحت شود گریبان چاک
ای که چون شب سیاهکار نه‌ای
هوش مصنوعی: اگر به صبح مانند گریبان چاکیده برسی، تو هم مانند شب سیاه نباش که تیرگی و بی‌هویتی را به دوش بکشی.
پایمال خسان شوی چون خاک
گر جهان‌سوز چون شرار نه‌ای
هوش مصنوعی: چنانچه مانند خاک زیر پا، بی‌قیمت و نادیده گرفته شوی، در حالی که اگر آتشین و سرزنده باشی، هیچگاه چنین نخواهی بود.
ره نیابی به گنج‌خانه بخت
جان‌گزا گر به سان مار نه‌ای
هوش مصنوعی: اگر مثل مار نباشی، به گنجینه‌ی خوشبختی دست نخواهی یافت.
تا چو گل شیوه‌ات کم‌آزاری است
ایمن از رنج نیش خار نه‌ای
هوش مصنوعی: تا وقتی که مانند گل زیبا و بی‌آزار باشید، از درد و رنج آسیب‌های دیگر در امان خواهید بود.
روزگارت به جان بود دشمن
ای که هم‌رنگ روزگار نه‌ای
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که اگر دچار مشکلات و دشواری‌هایی هستی، شاید دلیل آن این باشد که با محیط و شرایط اطرافت هماهنگ نیستی. در واقع، ممکن است کسی که با تو دشمنی می‌کند، به خاطر این باشد که توانسته‌ای در مقابل مشکلات زندگی مقاوم باشی و خودت را با آن وفق دهی.

خوانش ها

قطعهٔ ۵ - ابنای روزگار به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1388/10/30 22:12
نگین شکروی

بادرودوسپاس فراوان
بیت اول "یاری از ناکسان..." وبیت دوم "سگدلان " و "یکدگرند" وبیت سوم "همچو صبحت شود گریبان..." صحیح است
---
پاسخ: با تشکر، تصحیح شد.

1397/06/04 15:09
میثم هدا

درود و مهر و ادب
بعد از بیت پنجم بیت زیر هست که شما حذف کرده اید:
طعمه ی دیو و دد شوی گر زآنک
مردم اوبار و دیو سار نه ای...
مردم اوبار : مردم خوار