گنجور

حدیث جوانی

اشکم ولی به پای عزیزان چکیده‌ام
خارم ولی به سایهٔ گل آرمیده‌ام
با یاد رنگ و بوی تو ای نو بهار عشق
همچون بنفشه سر به گریبان کشیده‌ام
چون خاک در هوای تو از پا فتاده‌ام
چون اشک در قفای تو با سر دویده‌ام
من جلوهٔ شباب ندیدم به عمر خویش
از دیگران حدیث جوانی شنیده‌ام
از جام عافیت می نابی نخورده‌ام
وز شاخ آرزو گل عیشی نچیده‌ام
موی سپید را فلکم رایگان نداد
این رشته را به نقد جوانی خریده‌ام
ای سرو پای بسته به آزادگی مناز
آزاده من که از همه عالم بریده‌ام
گر می‌گریزم از نظر مردمان رهی
عیبم مکن که آهوی مردم‌ندیده‌ام

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: تبیان

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

اشکم ولی به پای عزیزان چکیده‌ام
خارم ولی به سایهٔ گل آرمیده‌ام
هوش مصنوعی: غم و اشک من برای کسانی است که دوستشان دارم، و اگرچه با مشکلات و سختی‌ها روبرو هستم، ولی در کنار زیبایی‌ها و آرامش‌ها می‌توانم استراحت کنم.
با یاد رنگ و بوی تو ای نو بهار عشق
همچون بنفشه سر به گریبان کشیده‌ام
هوش مصنوعی: با یادآوری عطر و رنگ تو، ای بهار نو عشق، مانند بنفشه‌ای هستم که سرم را به درون چادر پنهان کرده‌ام.
چون خاک در هوای تو از پا فتاده‌ام
چون اشک در قفای تو با سر دویده‌ام
هوش مصنوعی: من چون خاکی که در هوای تو به زمین افتاده، به تو ارادت دارم و مثل اشکی که به دنبال تو می‌دود، به دنبالت حرکت می‌کنم.
من جلوهٔ شباب ندیدم به عمر خویش
از دیگران حدیث جوانی شنیده‌ام
هوش مصنوعی: به عمر خودم هرگز زیبایی جوانی را ندیده‌ام، اما از دیگران داستان‌های جوانی را شنیده‌ام.
از جام عافیت می نابی نخورده‌ام
وز شاخ آرزو گل عیشی نچیده‌ام
هوش مصنوعی: من در زندگی از لذت‌های خوشبختی بهره‌ای نبرده‌ام و هیچjoy و شادی‌ای که از آرزوهایم بیفتم، تجربه نکرده‌ام.
موی سپید را فلکم رایگان نداد
این رشته را به نقد جوانی خریده‌ام
هوش مصنوعی: رنگ موی سفید را به سادگی به من نداده‌اند؛ من این رشته زندگی را با تمام جوانی‌ام خریده‌ام.
ای سرو پای بسته به آزادگی مناز
آزاده من که از همه عالم بریده‌ام
هوش مصنوعی: ای سرو، تو که به بند و تنگنا دچار هستی، با من آزاد بحث نکن. من انسانی آزاد هستم که از همه دلبستگی‌های دنیایی قطع ارتباط کرده‌ام.
گر می‌گریزم از نظر مردمان رهی
عیبم مکن که آهوی مردم‌ندیده‌ام
هوش مصنوعی: اگر از چشم مردم دور می‌شوم، عیب من را نگیر؛ زیرا من مثل آهویی هستم که هرگز انسان را ندیده‌ام.

خوانش ها

حدیث جوانی به خوانش زهره لطیفی
حدیث جوانی به خوانش عندلیب
حدیث جوانی به خوانش نازنین بازیان

حاشیه ها

1388/10/27 19:12
نگین شکروی

بادرودوسپاس فراوان
وبا سپاسی مضاعف به پاس افزودن گنجینه ای دیگر به این مجموعه گرانقدر
خواهشمنداست بیت دوم بدینگونه اصلاح شود:
با یاد رنگ وبوی تو ای نوبهارعشق
همچون بنفشه سربه گریبان کشیده ام
همچنین "دویده ام" دربیت سوم اصلاح شود
---
پاسخ: با تشکر، طبق فرموده اصلاح شد.

1388/10/30 14:12
محمد

با سلام و درود
لطفامصراع اول بیت ششم را به شکل زیر اصلاح فرمایید
موی سپید را فلکم به رایگان نداد
---
پاسخ: پیشنهادتان از لحاظ وزنی ایراد دارد، متن به نظر درست می‌رسد.

1389/01/05 20:04

سلام خواهشمند است مصرع دوم از بیت ششم را اصلاح کنید-
من این متاع به نقد جوانی خریده ام
---
پاسخ: پیشنهادتان با این غزل همخوانی ندارد، مربوط به شعر دیگری است.

1391/07/19 13:10
امین کیخا

اهوی مردم ندیده ترکیبی بسیار زیباست

1391/12/08 14:03

سلام خواهشمند است مصرع دوم از بیت ششم را اصلاح کنید. این نسیه را به نقد جوانی خریده ام

1392/11/15 10:02
ایمان

عالیست

1393/01/16 20:04
مــــــــــــاد

بابا این شعر خیلی جالبه...
چرا دست کاریش میکنید
هر طوری که هست بذارین بمونه
مال بد بیخ ریش صاحبش....
لطفا تحریف نکنید.

1393/07/30 01:09
فرهاد

بنظر می رسد مصرع دوم بیت ششم صحیح می باشد .
منظور شاعر از رشته موی سپید می باشد

1393/07/07 06:10
سعید

این کهنه را به نقد جوانی خریده ام

1393/08/17 13:11
بهروز بهنام

سپاس فراوان از زحمات تان، سایت فوق العاده زیبا درست کرده اید. لطف کنید مصرع دوم بیت ششم را درست کنید. حالت درست آن " این نسیه را به نقد جوانی خریده ام" میباشد. نسیه به معنی بدهی است که در مقابل نقد قرار میگیرد. تشکر

1394/02/08 22:05
محمد روستایی

با سلام و با تشکر از سایت خوبتان
دو مصرع از شعر فکر میکنم باید تغییر کنند حالت صحیحشان را می نویسم باشد که مورد قبول واقع گردد.
1- موی سپیدم فلکم به رایگان نداد
2- آزاده منم که از همه عالم بریده‌ام

1394/04/05 12:07
منصور

بسیار شعر زیباییه ،قابل مقایسه با شعر حافظ و سعدی

1394/07/08 07:10
فرجی

باسلام من سوال دارم اهوی مردم ندیده ام یعنی چه؟ اهوی مردم چه معنی دارد منظور شاعر چیست؟

1401/11/12 21:02
احمد زینلی

مردم ندیده یعنی انسان ندیده و از ادم ها آزار دیده  

1394/07/08 07:10
فرجی

باسلام من سوال دارم اهوی مردم چه معنی دارد منظور شاعر چیست

1394/09/25 23:11
حبیب زنده دل

آهوی مردم ندیده ایهام دارد 1_ آهوی وحشی. 2_ آهوی انسانیت ندیده

1394/09/04 09:12

موی سپید را فلکم رایگان نداد
حال و هوای من در مواجهه با این غزل :
"جمعه کیلویی چند ؟ "
آستینایِ مزرعه بالاس و طعمِ سُرمه ایِ آسمان آماده ی چشیده شدن . باد از تیر بَرقا بالا می رِه و یه دونه از جمعه ها رو پایین می اندازه . جمعه ، جمعه ، جمعه یعنی یه سفره دُورِهمی . جمعه یعنی یه دهن پُرِخدابیامرزی.
ریحون نداری ؟ بو کباب می آد . زنبیلِت رو نَیُوُردی ؟ گوشه چادُرِت را بیار .
نمازت را بخون بعد بیا غذا بخور وگرنه سنگین می شی ها .
نمی شه کمی بیش تر بخوابم آخه امروز جمعه س .
نه نشد که بخوابم به جاش تا تونستم بزرگ شدم . بزرگ شدن ، من رو از خیلی ها دُزدید یا فرقی نمی کُنه خیلی ها رو از من .
پاشو دراز نکِش وسطِ جمع . پاتو جمع کُن . یه چیزِ دُرُست و حسابی پات کُن جلو چند تا نامَحرم .
اینا تار عنکبوت نیس گوشه ذهنم . اینا یه عالَم خاطره ی پاره پورَس آویزونِ ذهنم ، اگه یه کم چَسب ... نه پاره پورگی بِهشون می آد ، چَسب طعمشون رو عوض می کُنه ...
فاتحه ، خِیراتی ، بُغضای ریش ریش ...
می دونی تَه کوچمون دیگه صِیفی جات نمی کارن . تَه کوچمون مهندسا و کارگرا دارن آشپزی می کُنَن . غذاهاشون طعمِ گِل می ده ، طعمِ آهن ، طعمِ آپارتمون ...
من دلم حیاط می خواد . من دلم موزاییکای طرحِ قدیم می خواد .
باد اما باد هنوز وفادار است . اشتباه نکن این مویه ی باد است نه زوزه ی باد . باد پَرپَرِه یاد توست لای دفترایِ کاهی و کم رمقِ روزگار .
راستی این روزها جمعه کیلویی چند ؟
آهان یادم نبود کِرکِره ای که بی یادِ تو بالاست رزق ندارد .
چه کوشش بیهوده ای !
" احمد آذرکمان . سیزدهم آذر 1394"

1394/10/06 13:01
هادی

با تشکر از شما

1395/03/12 16:06
ایمان

این نسیه را به نقد جوانی خریده ام. خوشایند تر نیست? البته این سوال را باید از مرحوم رهی میپرسیدم:))

1395/07/15 17:10
Unknown

زیبا تر از ایهام بیت آخر، ایهام تناسبیه که درش نهفته است...
آهو یه معنی ای که داره عیب و خطا هستش که ایهام تناسبه فوق العاده ایه که با کلمه عیب می سازه

1396/03/21 13:06
سعید

این نسیه را به نقد جوانی خریده ام درست است چون اولا مو تنها یک رشته نیست که شاعر فقط بخواد از این کلمه مفرد استفاده کنه دوم اینکه از دو واژه متضاد نسیه و نقد استفاده شده برای زیبایی و معنی عمیق تر شعر

1397/01/13 10:04
رامین تیموری

با سلام
لطفا بیت هفتم مصرع دوم به این شکل اصلاح شود:
آزاده منم که از همه دنیا بریده ام
با سپاس فراوان

1401/11/12 21:02
احمد زینلی

آزاده من صحیح هست نه آزاده منم چون وزن به هم می خورد 

1397/05/03 20:08
محمد حسین بابایی

درسته که نسیه در مقابل نقد صحیحتره ولی تناسبی با مصرع قبلش نداره ، صحبت از موی سپیده ، حکایت آینه که میگن من این موهارو تو آسیاب سفید نکردم ، بنابراین من فکر میکنم همون رشته که شاعر گفته صحیح تره که مفهوم همون موی سپید رو داره

1397/07/24 15:09
امیر حسین پ

جالبه چقدر پیشنهاد تصحیح شده توسط دوستان به این شعر رهی!
رشته تحصیلی من ادبیات نیست ولی بالاخره دوستان تصحیح هم یک سری اسلوب و قاعده ای داره ، باید به اراده شاعر نسبت به انتخاب کلمات استفاده در شعر احترام گذاشت.
اولا باید مستند باشه یعنی در متون دیگر آورده شده باشه نه از روی نظر شخصی (البته هر کس میتونه بگه اگه شعر مقلا اینشکلی بود بهتر بود)
دوما تصحیح زمانی قابل بررسی هستش که نقص شعر رو کامل کنه و بر پایه اصول و معانی صحیح کلمات باشه، مثلا در مورد عبارت "رشته" و "نسیه" استفاده هر دو در مصرع مربوط قابل قبول است و اشتباه نیست ، شاعر شاید در اون لحظه صلاح دیده از واژه رشته (که اشاره از مو هستش) استفاده کنه و هیچ ایرادی هم نداره ، ایراد دوستان مثله اینه که بگیم فلان نقاش چرا آسمون رو ابی کم رنگ کرده ، باید ابی پر رنگ میکرده!!!

1397/10/23 02:12
طوبی جعفری

چقدر خوبه سایتتون...موفق باشینننننن.خوش حالم از پیدا کردنتون

1398/01/24 16:03
بهنام سید موسوی

سلام ، حاشیه بعضی شعرها بقدری حرفه ای و پرملات (ملاط؟) و غنی شده که خواندن آن اندازه نشستن در کلاس درس ادبیات مفید و مکیف است. لطفا با اظهارنظر فضایی این سایت را مخدوش نکنید. حیف است.

1398/01/19 17:04
ایرانی

بیت دوم این غزل زیبا یاد آور بیتی از حافظ میباشد : بی زلف سرکشش سر سودایی از ملال * همچون بنفشه بر سر زانو نهاده ایم.

1398/12/16 15:03
ابراهیم

بیت ای سرو پای بسته به آزادگی مناز
گوینده این بیت را اشتباه میخواند
روی به آزادگی باید تاکید(اکسنت) داشه باشد تا مفهوم درست شود
طوری که ایشون میخونن یعنی ای سروی که پایت بسته به آزادگی - منااز
در صورتی که مفهوم این است :
ای سرو پای بسته مناز به آزادگی خود

1399/01/04 15:04
حفیظ احمدی

با سلام و خسته نباشید
سلما آوازخوان معروف افغانستان و بعدا شوهرش رحیم جهانی این شعر شادروان رهی را خوانده اند البته با دو کمپوز متفاوت

1399/04/21 11:07
ضیا رهین

آهنگ زیبایی با قسمتهایی ازین شعر زیبا به آواز سلما جهانی
پیوند به وبگاه بیرونی

1399/08/13 13:11
محسن

این سیم را به نقد جوانی خریده ام
جناب ابراهیم به نظر می آید همین بیت ای سرو پای بسته از ارزش معنوی غزل کاسته است و شاعر بزرگ را بر آن داشته که سرمایه اشک را به نوعی برای نفس خویش خرج نماید