رفیق اصفهانیشمارهٔ ۳۰
تو را میخانه ای بت تا مقام است
مرا بیت الصنم، بیت الحرام است
مرا دور از تو آسایش کدام است
به من دور از تو آسایش حرام است
نمی دانم که راحت را چه اسم است
نمی دانم که عشرت را چه نام است
ملال من که در زندان مقیمم
چه داند آنکه بستانش مقام است
هزاران گل بشکفت از خاکم و ریخت
هنوزم بوی آن گل در مشام است
ندارد دورش آخر این چه ساقیست
نگردد خالی از می این چه جام است
چه صیادی که از یکدانه ی خال
هزارت مرغ دل اکنون بدام است
نسوزد تا تمام از سوز دل مرد
نشاید گفت کاین مرد تمام است
رفیق از باده جامت گر تهی نیست
سپهرت بنده و گیتی غلام است
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
تو را میخانه ای بت تا مقام است
مرا بیت الصنم، بیت الحرام است
هوش مصنوعی: تو برای من در میخانه‌ای هستی که مانند بت‌ها زیبا و با ارزش هستی، در حالی که جایگاه من مانند کعبه و مقدس‌ترین مکان‌هاست.
مرا دور از تو آسایش کدام است
به من دور از تو آسایش حرام است
هوش مصنوعی: دور از تو هیچ آسایشی برایم نیست و زندگی بدون تو برایم حرام شده است.
نمی دانم که راحت را چه اسم است
نمی دانم که عشرت را چه نام است
هوش مصنوعی: نمی‌دانم راحتی را چگونه می‌توان نامید و نمی‌دانم لذت و خوشی را چه عنوانی باید داد.
ملال من که در زندان مقیمم
چه داند آنکه بستانش مقام است
هوش مصنوعی: کسی که در باغ و سرسبزی زندگی می‌کند، از غم و اندوه من که در زندان به سر می‌برم، هیچ چیزی نمی‌داند.
هزاران گل بشکفت از خاکم و ریخت
هنوزم بوی آن گل در مشام است
هوش مصنوعی: هزاران گل از خاک من رشد کردند و شکوفا شدند، اما هنوز هم بوی آن گل‌ها در هوای اطرافم احساس می‌شود.
ندارد دورش آخر این چه ساقیست
نگردد خالی از می این چه جام است
هوش مصنوعی: این چه نوع جشن و میخانه‌ای است که هیچ‌گاه دور نمی‌افتد و دائماً پر از شراب است؟ این چه جامی است که هیچ‌گاه خالی نمی‌شود؟
چه صیادی که از یکدانه ی خال
هزارت مرغ دل اکنون بدام است
هوش مصنوعی: صیاد با مهارت و دقت خود، با یک دانه ی خال توانسته هزاران مرغ دل را به دام بیندازد.
نسوزد تا تمام از سوز دل مرد
نشاید گفت کاین مرد تمام است
هوش مصنوعی: اگر آتش عشق و اندوه دل او خاموش نشود، نمی‌توان سخن از کامل بودن او به میان آورد.
رفیق از باده جامت گر تهی نیست
سپهرت بنده و گیتی غلام است
هوش مصنوعی: اگر جام باده‌ات خالی نیست، بدان که آسمان و زمین خدمتگزار تو هستند.