پروین اعتصامیشمارهٔ ۷۰ - رنج نخست
خلید خار درشتی بپای طفلی خرد
بهم برآمد و از پویه باز ماند و گریست
بگفت مادرش این رنج اولین قدم است
ز خار حادثه، تیه وجود خالی نیست
هنوز نیک و بد زندگی بدفتر عمر
نخوانده‌ای و بچشم تو راه و چاه، یکیست
ز پای، چون تو در افتاده‌اند بس طفلان
نیوفتاده درین سنگلاخ عبرت، کیست
ندیده زحمت رفتار، ره نیاموزی
خطا نکرده، صواب و خطا چه دانی چیست
دلی که سخت ز هر غم تپید، شاد نماند
کسیکه زود دل آزرده گشت دیر نزیست
ز عهد کودکی، آمادهٔ بزرگی شو
حجاب ضعف چو از هم گسست، عزم قویست
بچشم آنکه درین دشت، چشم روشن بست
تفاوتی نکند، گر ده است چه، یا بیست
چو زخم کارگر آمد، چه سر، چه سینه، چه پای
چو سال عمر تبه شد، چه یک، چه صد، چه دویست
هزار کوه گرت سد ره شوند، برو
هزار ره گرت از پا در افکنند، بایست
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خلید خار درشتی بپای طفلی خرد
بهم برآمد و از پویه باز ماند و گریست
هوش مصنوعی: خار درشتی به پای یک کودک خردسال رفت و باعث شد که او نتواند به حرکت ادامه دهد و به همین دلیل شروع به گریه کرد.
بگفت مادرش این رنج اولین قدم است
ز خار حادثه، تیه وجود خالی نیست
هوش مصنوعی: مادرش گفت این دشواری، نخستین گام است و در مسیر زندگی، خالی از مشکلات نیست.
هنوز نیک و بد زندگی بدفتر عمر
نخوانده‌ای و بچشم تو راه و چاه، یکیست
هوش مصنوعی: هنوز خیر و شر زندگی را در دفتر عمری که داری بررسی نکرده‌ای، و برای تو، راه و چاه یکی است.
ز پای، چون تو در افتاده‌اند بس طفلان
نیوفتاده درین سنگلاخ عبرت، کیست
هوش مصنوعی: بسیاری از کودکان که به پای تو افتاده‌اند، در این عرصهٔ سخت و دشوار نیافتاده‌اند. آیا کسی می‌تواند عبرتی از این وضعیت بگیرد؟
ندیده زحمت رفتار، ره نیاموزی
خطا نکرده، صواب و خطا چه دانی چیست
هوش مصنوعی: برای اینکه به درستی راه و رفتار را یاد بگیری، باید زحمت زیادی بکشی. اگر هیچ زحمتی نکشیده باشی، نمی‌توانی تفاوت بین درست و اشتباه را درک کنی.
دلی که سخت ز هر غم تپید، شاد نماند
کسیکه زود دل آزرده گشت دیر نزیست
هوش مصنوعی: دل‌هایی که به شدت از غم می‌تپند، خوشی را تجربه نخواهند کرد. کسانی که به سرعت ناراحت می‌شوند، عمر طولانی نخواهند داشت.
ز عهد کودکی، آمادهٔ بزرگی شو
حجاب ضعف چو از هم گسست، عزم قویست
هوش مصنوعی: از دوران کودکی، خود را برای بزرگ شدن آماده کن. زمانی که حجاب ضعف و ناتوانی کنار رفت، اراده و عزم قوی تو به کار می‌آید.
بچشم آنکه درین دشت، چشم روشن بست
تفاوتی نکند، گر ده است چه، یا بیست
هوش مصنوعی: در این دشت، برای کسی که به زیبایی نگاه می‌کند، تفاوتی ندارد که چند نفر در اطرافش هستند؛ چه ده نفر باشند یا بیست نفر.
چو زخم کارگر آمد، چه سر، چه سینه، چه پای
چو سال عمر تبه شد، چه یک، چه صد، چه دویست
هوش مصنوعی: هرگاه زخم و درد به سراغ انسان بیاید، فرقی نمی‌کند که در کجای بدن باشد، چه در سر، چه در سینه و چه در پا. همچنین اگر سال‌های عمر از دست برود، دیگر تفاوتی ندارد که یک سال باشد یا صد سال یا دویست سال.
هزار کوه گرت سد ره شوند، برو
هزار ره گرت از پا در افکنند، بایست
هوش مصنوعی: اگر هزار کوه در سر راهت قرار گیرد، به هزار راه دیگری برو. اگر تو را از پا در بیاورند، باز هم بایست و ادامه بده.
حاشیه ها
1393/04/08 01:07
میتیل
سلام مرسی از سایت خوبتون ،
میشه لطفا این بیت :
بچشم آنکه درین دشت، چشم روشن بست
تفاوتی نکند، گر ده است چه، یا بیست
رو معنی کنید ، بیشتر مصرع دوم رو متوجه نمیشم ،
ممنون
1393/04/08 09:07
شبرو
یعنی برای کسی که چشم هایش بسته است تفاوتی نمی کند که چاه های بین راه 10، 20 یا چند تا باشد. کسی که اطرافش را به درستی نبیند و آماده مقابله با خطرات نباشد، با کمترین حادثه ای از پای در خواهد آمد.
1393/05/13 14:08
ناشناس
هزار ره گرت از پا در افکنند، بایست
یعنی چه ؟
1394/06/11 08:09
ادب
@ناشناس،
هزار ره گرت از پا درافکنند بایست =
در پیمودن مسیر زندگی ایستادگی کن.