گنجور

شمارهٔ ۳۴ - پایه و دیوار

گفت دیوار قصر پادشهی
که بلندی، مرا سزاوار است
هر که مانند من سرافرازد
پایدار و بلند مقدار است
فرخم زان سبب که سایهٔ من
جای آسایش جهاندار است
نقش بام و درم ز سیم و زر است
پرده‌ام از حریر گلنار است
در پناه من ایمن است ز رنج
شاه، گر خفته یا که بیدار است
سوی من، دزد ره نیابد از آنک
تا کمند افکند گرفتار است
همگی بر در منند گدای
هر چه میر و وزیر و سالار است
قفل سیمم بنزد سیمگر است
پردهٔ اطلسم ببازار است
با منش هیچ حیله در نگرفت
گرچه شبگرد چرخ، غدار است
باد و برفم بسی بخست و هنوز
قوت و استقامتم یار است
من ز تدبیر خود بلند شدم
هر که کوته نظر بود خوار است
نیکبخت آنکه نیتش نیکوست
نیکنام آنکه نیک رفتار است
قرنها رفت و هیچ خم نشدم
گرچه دائم بپشت من بار است
اثر من بجای خواهد ماند
زانکه محکم‌ترین آثار است
پایه گفت اینقدر بخویش مناز
در و دیوار و بام، بسیار است
اندر آنجا که کار باید کرد
چه فضیلت برای گفتار است
نشنیدی که مردم هنری
هنر و فضل را خریدار است
معرفت هر چه هست در معنی است
نه درین صورت پدیدار است
گرچه فرخنده است مرغ همای
چونکه افتاد و مرد، مردار است
از تو، کار تو پیشرفت نکرد
نکتهٔ دیگری درین کار است
همه سنگینی تو، روی من است
گر جوی، گر هزار خروار است
تو ز من داری این گرانسنگی
پیکر بی روان، سبکسار است
همه بر پای، از ثبات منند
هر چه ایوان و بام و انبار است
گرچه این کاخ را منم بنیاد
سخن از خویش گفتنم عار است
کارها را شمردن آسان است
فکر و تدبیر کار دشوار است
بار هر رهنورد، یکسان نیست
این سبکبار و آن گرانبار است
هر کسی را وظیفه و عملی است
رشته‌ای پود و رشته‌ای تار است
وقت پرواز، بال و پر باید
که نه این کار چنگ و منقار است
همه پروردگان آب و گلند
هر چه در باغ از گل و خار است
عافیت از طبیب تنها نیست
هر ز دارو، هم از پرستار است
هر کجا نقطه‌ای و دائره‌ایست
قصه‌ای هم ز سیر پرگار است
رو، که اول حدیث پایه کنند
هر کجا گفتگوی دیوار است

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

خوانش ها

پایه و دیوار به خوانش طوبی برزگر
شمارهٔ ۳۴ - پایه و دیوار به خوانش عندلیب
شمارهٔ ۳۴ - پایه و دیوار به خوانش فرهاد بشیریان

حاشیه ها

1392/01/12 21:04
محمد بلدی

عافیت از طبیب تنها نیست
که در مصرع دوم صحیح اینگونه است
هم ز دارو، هم از پرستار است

1393/06/04 02:09
هدی

بنده هم میخواستم فرمایش أقای بلدی را تآکید کنم

1393/06/04 02:09
هدی

با عرض پوزش
تآیید را تآکید نوشتم
امان از حواس پرت!!!!!!

1397/05/15 11:08
بهزاد

قفل سیمم بنزد سیمگر است
پردهٔ اطلسم ببازار است
این بیت معنیش چی میشه؟ ممنونم

1397/05/15 13:08
محسن ، ۲

قفل سیمم بنزد سیمگر است
پردهٔ اطلسم ببازار است
سفارش ساخت قفلی از نقره به نقره ساز داده شده ، از بازار هم پرده ی اطلس به زینت می آید