گنجور

شمارهٔ ۳۰ - بهای نیکی

بزرگی داد یک درهم گدا را
که هنگام دعا یاد آر ما را
یکی خندید و گفت این درهم خرد
نمی‌ارزید این بیع و شرا را
روان پاک را آلوده مپسند
حجاب دل مکن روی و ریا را
مکن هرگز بطاعت خودنمائی
بران زین خانه، نفس خودنما را
بزن دزدان راه عقل را راه
مطیع خویش کن حرص و هوی را
چه دادی جز یکی درهم که خواهی
بهشت و نعمت ارض و سما را
مشو گر ره شناسی، پیرو آز
که گمراهیست راه، این پیشوا را
نشاید خواست از درویش پاداش
نباید کشت، احسان و عطا را
صفای باغ هستی، نیک کاریست
چه رونق، باغ بیرنگ و صفا را
به نومیدی، در شفقت گشودن
بس است امید رحمت، پارسا را
تو نیکی کن بمسکین و تهیدست
که نیکی، خود سبب گردد دعا را
از آن بزمت چنین کردند روشن
که بخشی نور، بزم بی ضیا را
از آن بازوت را دادند نیرو
که گیری دست هر بیدست و پا را
از آن معنی پزشکت کرد گردون
که بشناسی ز هم درد و دوا را
مشو خودبین، که نیکی با فقیران
نخستین فرض بودست اغنیا را
ز محتاجان خبر گیر، ایکه داری
چراغ دولت و گنج غنا را
بوقت بخشش و انفاق، پروین
نباید داشت در دل جز خدا را

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

خوانش ها

بهای نیکی به خوانش طوبی برزگر
شمارهٔ ۳۰ - بهای نیکی به خوانش عندلیب
شمارهٔ ۳۰ - بهای نیکی به خوانش فرهاد بشیریان

حاشیه ها

1390/01/29 23:03

بیت : تو نیکی کن به مسکین و تهیدست
که نیکی خود سبب گردد دعا را
یادآور شعر معروف مولوی است که :
گفت ای موسی ز من میجوی پناه
با دهانی که نکردی تو گناه
گفت موسی من ندارم آن دهان
گفت ما را با دهان غیر خوان
با دهان غیر کی کردی گناه
با دهان غیر بر خوان کی اله
آنچنان کن که دهنها مر تو را
در شب و در روزها آرد دعا
خداوند هر دو شاعر بزرگوار را رحمت کند

1393/03/09 22:06

متاسفانه بیشتر ما هر کار نیکی انجام می دهیم انتظار داریم فوری نتیجه آن کار را ببینیم در صورتی که اگر کار نیک رابرای رضای خدا انجام بدهیم حتما در ازای آن کار 10 برابرش را خدا به ما پاداش می دهد حالا این پاداش کی باشد دیگر خود خدا تشخیص می دهد البته خشنودی خدا از ما بالاترین پاداشی هست که خدا به ما می دهد . البته اگر بفهمیم .

1401/07/08 21:10
مجتبی

با سلام.

این قطعه سروده در دیوان پروین اعتصامی در بخش "قصیده ها" قرار گرفته. لطفاً تصحیح شود.