اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ای خوشا سودای دل از دیده پنهان داشتن
مبحث تحقیق را در دفتر جان داشتن
هوش مصنوعی: خوشا به حال کسی که می‌تواند آرزوها و احساساتش را از دید دیگران پنهان کند و در درون خود به بررسی و کنکاش در مورد آن‌ها بپردازد.
دیبه‌ها بی کارگاه و دوک و جولا بافتن
گنجها بی پاسبان و بی نگهبان داشتن
هوش مصنوعی: دیباج‌ها بدون نیاز به کارگاه و ابزار خاصی بافته می‌شوند و گنجها هم بدون مراقب و نگهبان در اختیار هستند.
بنده فرمان خود کردن همه آفاق را
دیو بستن، قدرت دست سلیمان داشتن
هوش مصنوعی: انسانی که می‌تواند همه‌ی جهان را تحت فرمان خود درآورد و به هر چیزی که بخواهد تسلط داشته باشد، مانند اینکه دیوها را به زنجیر کشیده و قدرتی مانند سلیمان داشته باشد.
در ره ویران دل، اقلیم دانش ساختن
در ره سیل قضا، بنیاد و بنیان داشتن
هوش مصنوعی: در مسیر دل شکسته، باید علمی را بنا کرد و در برابر سرنوشت، باید ساخت و ساز کرد.
دیده را دریا نمودن، مردمک را غوصگر
اشک را مانند مروارید غلطان داشتن
هوش مصنوعی: چشم را مانند دریا وسیع و عمق دار ساختن، و مردمک چشم را مانند غواصی تصور کردن که اشک‌ها را مانند مروارید جمع‌آوری می‌کند.
از تکلف دور گشتن، ساده و خوش زیستن
ملک دهقانی خریدن، کار دهقان داشتن
هوش مصنوعی: زندگی بدون تصنع و تظاهر، با سادگی و خوشی زندگی کردن، همراه با خریدن یک ملک و داشتن مسئولیت‌های کشاورزانه.
رنجبر بودن، ولی در کشتزار خویشتن
وقت حاصل خرمن خود را بدامان داشتن
هوش مصنوعی: کسی که زحمت می‌کشد و در تلاش است، باید در زمان برداشت محصول، به ثمره‌ای که خود به دست آورده توجه کند و آن را با دقت جمع‌آوری نماید.
روز را با کشت و زرع و شخم آوردن بشب
شامگاهان در تنور خویشتن نان داشتن
هوش مصنوعی: روز را به کار و تلاش در زمین مشغول باش تا شب که به خانه برمی‌گردی، از زحماتت پاداشی پیدا کنی و نانی برای خود داشته باشی.
سربلندی خواستن در عین پستی، ذره‌وار
آرزوی صحبت خورشید رخشان داشتن
هوش مصنوعی: خواستن دستیابی به مقام و اعتبار در حالی که خود در وضعیت نازلی قرار داریم، مانند آرزوی داشتن گفتگویی با خورشید در حالی است که فقط یک ذره کوچک هستیم.
حاشیه ها
در بیت چهارم در ره ویران دل اشتباهه
در ده ویران دل درسته.
در بیت اول : بی وفایی یار - گلستان به صورت سده گفته شد
1392/04/04 19:07
محمود فیروزفر
هو المحبوب
با درود به روان عارفه شاعره سرکار خانم پروین اعتصامی
این شعر رد نظر آنانیست که پنداشته اند این بانو با سن کمی که داشته نمی توانسته این مفاهیم را به درستی درک کند و پدرش مفاهیم را می گفته و ایشان به شعر در می آورده است. زیرا تا کسی این مفاهیم را به طور عمیق نفهمد نمی تواند آن را به این زیبایی بیان کند.
1392/04/04 21:07
امین کیخا
جناب فیروز فر اینطور که شما از عارفه محترمه سخن گفتید ما که نمی دانستیم تقلبی ممکنست در کار باشد مطلع شدیم أجرک الله
1392/04/04 23:07
امین کیخا
به نگاه بنده پروین یک انسان اخلاقی و درستکار بوده است ولی عارف نبوده است .
1393/08/17 21:11
حمیدرضاپاشائی
سلام برهمه
بیت آخر
درهمین مضمون ازحافظ
کمترازذره نه ای پست مشومهربورز
تابه خلوتگه خورشیدرسی چرخ زنان
جناب کیخا
گذرگاه انسان درستکار و اخلاقی طریقِ عرفان و تصوف است حال این طی طریق خواه آگاهانه و خواه ناخوداگاهانه باشد!
شاید بانو اعتصامی خویش را عارفه یا صوفی نخوانده، ولیکن اغلب مضامین در اشعار ایشان دربردارنده و حامل اموزه های عرفانیست!
بنظر بنده جناب فیروز فر بیراه نفرموده اند
در مصراع دوم بیت هفتم که می گوید وقت حاصل خرمن خود را به دامان داشتن ، به نظر می رسد اینطور صحیح تر باشد
وقت خرمن حاصل خود را به دامان داشتن
البته حاصل همان محصول است که پس از خرمن کردن و جدانمودن کاه ، به دست می آید
البته نظر بنده این است لطفا اساتید ، نظر و توضیح دهند
پروین اعتصامی