گنجور

شمارهٔ ۱۶۰ - نیکی دل

ای دل، اول قدم نیکدلان
با بد و نیک جهان، ساختن است
صفت پیشروان ره عقل
آز را پشت سر انداختن است
ای که با چرخ همی بازی نرد
بردن اینجا، همه را باختن است
اهرمن را بهوس، دست مبوس
کاندر اندیشهٔ تیغ آختن است
عجب از گمشدگان نیست، عجب
دیو را دیدن و نشناختن است
تو زبون تن خاکی و چو باد
توسن عمر تو، در تاختن است
دل ویرانه عمارت کردن
خوشتر از کاخ برافراختن است

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مسدس مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای دل، اول قدم نیکدلان
با بد و نیک جهان، ساختن است
هوش مصنوعی: ای دل، نخستین گام نیکوکاران در این دنیای خوب و بد، آمیختن و کنار هم گذاشتن این دو است.
صفت پیشروان ره عقل
آز را پشت سر انداختن است
هوش مصنوعی: خصوصیت کسانی که در مسیر عقل و شعور پیشگام هستند، این است که از شکست‌ها و موانع گذشته عبور می‌کنند.
ای که با چرخ همی بازی نرد
بردن اینجا، همه را باختن است
هوش مصنوعی: ای کسی که با چرخِ روزگار بازی می‌کنی و فکر می‌کنی برنده‌ای، باید بدانی که در اینجا همه چیز را خواهی باخت.
اهرمن را بهوس، دست مبوس
کاندر اندیشهٔ تیغ آختن است
هوش مصنوعی: اهرمَن به خاطر وسوسه‌اش، دستش را نمی‌بوسد چون در دلش فکر حمله و نبرد دارد.
عجب از گمشدگان نیست، عجب
دیو را دیدن و نشناختن است
هوش مصنوعی: تعجبی نیست که افرادی گم شوند و راه خود را گم کنند، بلکه جای تعجب این است که دیو و موانع سخت زندگی را ببینیم و آن‌ها را نشناسیم.
تو زبون تن خاکی و چو باد
توسن عمر تو، در تاختن است
هوش مصنوعی: تو جسم خاکی خود را داری و مانند بادی هستی که در حال دویدن و طی کردن مسیر عمرت است.
دل ویرانه عمارت کردن
خوشتر از کاخ برافراختن است
هوش مصنوعی: تخریب و ویرانی یک دل برای ساختن احساسات و عواطفی جدید بسیار زیباتر از ساختن کاخی مجلل و باشکوه است.

حاشیه ها

1387/02/13 06:05
ف-ش

بیت آخر عمارت کردن بجای عمارت کن
---
پاسخ: تصحیح مطابق فرموده انجام شد.

1397/10/19 08:01
صدرالدین باریک‌بین

عجب بانوییه این پروین اعتصامی.این حکمت ها از کجا به ایشون رسیده؟