اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
هر که با پاکدلان، صبح و مسا‌یی دارد
دلش از پرتو اسرار، صفایی دارد
هوش مصنوعی: هر کسی که با انسان‌های پاک و دل‌سوز در صبحگاه و شبانه‌روز ارتباط برقرار کند، دلش از روشنایی و رازهای دلنشین پر است.
زهد با نیت پاک است، نه با جامهٔ پاک
ای بس آلوده، که پاکیزه ردایی دارد
هوش مصنوعی: زهد و پارسایی واقعی به نیّت و دل پاک بستگی دارد، نه اینکه فقط به ظاهر و لباس تمیز باشد. بعضی افراد ممکن است ظاهری آراسته و پاک داشته باشند، اما در باطن آلوده باشند.
شمع خندید به هر بزم، از آن معنی سوخت
خنده، بیچاره ندانست که جایی دارد
هوش مصنوعی: شمع در هر مهمانی با خنده خود نورافشانی می‌کرد، اما از این که چقدر می‌سوزد و درد می‌کشد، بی‌خبر بود و نمی‌دانست که برای چه هدفی می‌سوزد.
سوی بتخانه مرو، پند برهمن مشنو
بت پرستی مکن، این ملک خدایی دارد
هوش مصنوعی: به سمت بتخانه نرو و به نصیحت برهمن گوش نده. بت‌پرستی نکن، زیرا این سرزمین صاحب خدایی دارد.
هیزم سوخته، شمع ره و منزل نشود
باید افروخت چراغی، که ضیایی دارد
هوش مصنوعی: اگر هیزم را بسوزانیم، شمعی برای روشنایی راه و خانه نمی‌شود. باید چراغی روشن کرد که نور و روشنی واقعی داشته باشد.
گرگ، نزدیک چراگاه و شُبان رفته به خواب
بره، دور از رمه و عزم چرایی دارد
هوش مصنوعی: گرگ در نزدیکی چراگاه و چوپان خوابش برده است و بره دور از گله قصد چریدن دارد.
مور، هرگز به‌در قصر سلیمان نرود
تا که در لانهٔ خود، برگ و نوایی دارد
هوش مصنوعی: مو نباید به قصر سلیمان برود، مگر اینکه در لانه‌اش زندگی خوب و راحتی داشته باشد.
گهر وقت، بدین خیرگی از دست مده
آخر این دُر گرانمایه بهایی دارد
هوش مصنوعی: در هر زمانی، فرصتی که در تو یافتی را از دست نده، زیرا این جواهر با ارزش، ارزش بالایی دارد.
فرخ آن شاخک نورسته که در باغ وجود
وقت رستن، هوس نشو و نمایی دارد
هوش مصنوعی: شاخک جوان و سرسبز در باغ وجود، زمانی که رشد می‌کند، آرزوی شکوفایی و رشد دارد.
صرف باطل نکند عمر گرامی، پروین
آنکه چون پیر خرد، راهنمایی دارد
هوش مصنوعی: زندگی ارزشمند خود را بیهوده نگذران، چرا که کسی که مانند یک پیر با تجربه است، راه درست را به تو نشان می‌دهد.
حاشیه ها
1387/01/01 07:04
عنایت الفت
با درود بی پایان، در این قصیده بسیار زیبا یک اشتباه املائی در بیت:
گرگ، نزدیک چراگاه و شبانه رفته بخواب
کلمه شبانه باید به شبان اصلاح شود.
---
پاسخ: ضمن تصحیح غلط اشاره شده، نوشتار ترکیب «بخواب» نیز به «به خواب» تغییر یافت.
1388/08/18 21:11
مهدی نجفی
با عرض سلام ؛
لطفا مصراع
"شمع خندید بهر بزم، از آن معنی سوخت "
را نیز تصحیح فرمایید به
"شمع خندید به هر بزم، از آن معنی سوخت"
با تشکر فراوان از زحمات شما
---
پاسخ: با تشکر، تصحیح شد.
1388/09/01 11:12
سجاد هاشمی نژاد
با تشکر از زحمات شما در مصرع اول ردیف شعر که "دارد" است اشتباها "داد" تایپ شده است
---
پاسخ: با تشکر، تصحیح شد.
باسلام لطف کتید،آیا دراینجا واژه ملک با کسره برای میم صحیح است یا ضمه
من در شعر خوانی ار آقایی شنیدم که در مصرع اول از بیتسوم خواند
(( شمع خندید و به جان دادن پروانه بسوخت ))
آیا این درست است ؟
احمد جان
مُلک درست است ، در مانای سر زمین و کشور ، جمع آن ممالک
ملک بسیار معناها دارد ولی در زبان روزمره چهار تای انرا به کار می بریم :
مُلک = سر زمین و کشور جمع آن ممالک
مِلک = خانه و دارایی جمع آن املاک
مَلِک = خداوند ، پادشاه جمع آن ملوک
مَلَک = فرشته جمع ان ملایک.
زنده باشی
سلا ممنون از سایت خوبتونقالب این شعر چیست؟
سلام خسته نباشین..اسم شعر چیه؟؟
با سلام
قالب شعر قطعا غزل می باشد در غزل مصراع اول بیت اول و مصراعهای دوم تمام بیتها قافیه یکسان دارد و معمولا معنای هر بیت مستقل از بیت های دیگر است
1401/12/16 17:03
سجاد نوروزی
صبح و مسا= صبح و شب
نشو و نما= بالیدگی و روییدگی
پروین اعتصامی