گنجور

شمارهٔ ۱۱ - آئین آینه

وقت سحر، به آینه‌ای گفت شانه‌ای
کاوخ! فلک چه کجرو و گیتی چه تندخوست
ما را زمانه رَنجکِش و تیره روز کرد
خُرَم کسیکه همچو تواَش طالعی نکوست
هرگز تو بارِ زحمتِ مردم نمی‌کشی
ما شانه می‌کشیم به هر جا که تار موست
از تیرگی و پیچ و خَم راههای ما
در تاب و حلقه و سر هر زلف گفتگوست
با آنکه ما جفای بُتان بیشتر بریم
مشتاق روی تُست هر آنکس که خوبروست
گفتا هر آنکه عیب کسی در قفا شمرد
هر چند دل فریبد و رو خوش کُند عدوست
در پیشِ روی خَلق بما جا دهند از انک
ما را هر آنچه از بَد و نیکست روبروست
خاری به طعنه گفت چه حاصل ز بو و رنگ
خندید گل که هرچه مرا هست رنگ و بوست
چون شانه، عیب خلق مکن مو به مو عیان
در پشت سر نهند کسی را که عیبجوست
زانکس که نام خلق بگفتار زشت کُشت
دوری گُزین که از همه بدنامتر هموست
ز انگشت آز، دامن تقوی سیه مکن
این جامه چون درید، نه شایستهٔ رفوست
از مهر دوستان ریاکار خوشتر است
دشنام دشمنی که چو آئینه راستگوست
آن کیمیا که می‌طلبی، یار یکدل است
دردا که هیچگه نتوان یافت، آرزوست
پروین، نشان دوست، درستی و راستی است
هرگز نیازموده، کسی را مدار دوست

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

خوانش ها

آئین آینه به خوانش طوبی برزگر
شمارهٔ ۱۱ - آئین آینه به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1389/12/05 16:03
حمیده

تمثیلاتش واقعا عالیه.

1390/10/02 00:01
رامین

اشعار پروین فوق العاده است

1391/05/15 22:08
امین

به نظر می رسد در بیت پنجم مصرع دوم باید به جای "هر آنکسی" ، "هر آنکس" باشد.
با تشکر

1392/04/05 07:07
مسعود

امین جان موافقم، بیت پنجم مصرع دوم باید "هر آنکس" باشد. مرسی

1397/04/25 07:06
نادر

سلام ، اشعار پروین کهنگی ندارد و می شود به جرات گفت برای زمان حال نوشته شده و بخوبی می توان اشعار ایشان راه به داستانهای زندگی ربط داد . خدا رحمتش کند .

1401/12/09 20:03
فاطمه دِل سَبُک (مهر۱۳۲۵ - تیر۱۴۰۲/یزد)

هرچه از دل بر آید, هیچگاه کهنه نمی شود و همیشه زنده است.

افکار که زائیده یِ ذهن هستند رنگ و بویِ کهنگی به خود می گیرند, دل نوشته ها همیشه در حال جوشیدن هستند

1401/07/13 19:10
sorena mohammadi

خیلی اشعار مرحومه پروین اعتصامی را دوست میدارم خیلی زبانشان ساده و قابل فهم است 

ممنون از سایت خوبتون🌹

1402/06/31 23:08
مجتبی

سلام؛

عجب شعر پر از جواهر و گوهری، به راستی که یکرویی و یکدلی گوهری‌ست ناب و اکنون جزء ارزشهای انسانی شمرده می‌شود که پروین این را در یک قرن پیش به زیبایی بیان نموده.

روحش شاد...

«از مهر دوستان ریاکار خوشتر است

دشنام دشمنی که چو آئینه راستگوست

آن کیمیا که میطلبی، یار یکدل است

دردا که هیچگه نتوان یافت، آرزوست»