پروین اعتصامیشمارهٔ ۱۰۴ - فریب آشتی
ز حیله، بر در موشی نشست گربه و گفت
که چند دشمنی از بهر حرص و آز کنیم
بیا که رایت صلح و صفا برافرازیم
براه سعی و عمل، فکر برگ و ساز کنیم
بیا که حرص دل و آز دیده را بکشیم
وجود، فارغ از اندیشه و نیاز کنیم
بسی بخانه نشستیم و دامن آلودیم
بیا رویم سوی مسجد و نماز کنیم
بگفت، کارشناسان بما بسی خندند
اگر که گوش به پند تو حیله‌ساز کنیم
ز توشه‌ای که تو تعیین کنی، چه بهره بریم
بخلوتی که تو شاهد شوی، چه راز کنیم
رعایت از تو ندیدیم، تا شویم ایمن
نوازشی نشنیدیم، تا که ناز کنیم
خود، آگهی که چه کردی بما، دگر مپسند
که ما اشاره‌ها بدان زخم جانگداز کنیم
بلای راه تو بس دیده‌ایم، به که دگر
نه قصه‌ای ز نشیب و نه از فراز کنیم
دگر بکار نیاید گلیم کوته ما
اگر که پای، ازین بیشتر دراز کنیم
خلاف معرفت و عقل، ره چرا سپریم
بروی دشمن خود، در چگونه باز کنیم
حدیث روشن ظلم شما و ذلت ما
حقیقت است، چرا صحبت از مجاز کنیم
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ز حیله، بر در موشی نشست گربه و گفت
که چند دشمنی از بهر حرص و آز کنیم
هوش مصنوعی: گربه به نیت فریب، در کنار موش نشسته و می‌گوید که چرا برای کسب مال و ثروت با یکدیگر دشمنی کنیم.
بیا که رایت صلح و صفا برافرازیم
براه سعی و عمل، فکر برگ و ساز کنیم
هوش مصنوعی: بیایید پرچم صلح و دوستی را برافرازیم و با تلاش و کوشش، ایده‌ها و آثار سازنده‌ای به وجود آوریم.
بیا که حرص دل و آز دیده را بکشیم
وجود، فارغ از اندیشه و نیاز کنیم
هوش مصنوعی: بیا تا به خواسته‌ها و آرزوهای بی‌پایه‌امان اهتمام نکنیم و از آنچه به آن نیاز داریم، آزاد شویم.
بسی بخانه نشستیم و دامن آلودیم
بیا رویم سوی مسجد و نماز کنیم
هوش مصنوعی: ما مدت زیادی در خانه مانده‌ایم و به کارهای نادرست پرداخته‌ایم. بیایید به سمت مسجد برویم و نماز بخوانیم.
بگفت، کارشناسان بما بسی خندند
اگر که گوش به پند تو حیله‌ساز کنیم
هوش مصنوعی: اگر به سخنان تو که ترفندهای خاصی در آن هست گوش دهیم، کارشناسان به ما خواهند خندید.
ز توشه‌ای که تو تعیین کنی، چه بهره بریم
بخلوتی که تو شاهد شوی، چه راز کنیم
هوش مصنوعی: از آنچه که تو فراهم می‌کنی، ما چه بهره‌ای خواهیم برد؟ در خلوتی که تو حاضر باشی، چه اسراری را به میان خواهیم آورد؟
رعایت از تو ندیدیم، تا شویم ایمن
نوازشی نشنیدیم، تا که ناز کنیم
هوش مصنوعی: ما از تو هیچ توجهی مشاهده نکردیم، تا اینکه احساس امنیت کنیم. هیچ ناز و نوازشی از تو دریافت نکردیم، تا وقتی که خود را ناز کنیم.
خود، آگهی که چه کردی بما، دگر مپسند
که ما اشاره‌ها بدان زخم جانگداز کنیم
هوش مصنوعی: خودت می‌دانی که چه بر سر ما آوردی، دیگر نپسند که ما برای درد دل‌هایمان به اشاره‌ها و کنایه‌ها بپردازیم.
بلای راه تو بس دیده‌ایم، به که دگر
نه قصه‌ای ز نشیب و نه از فراز کنیم
هوش مصنوعی: ما سختی‌ها و مشکلات مسیر تو را به خوبی تجربه کرده‌ایم، بهتر است دیگر نه از افت و خیزهایی که داشته‌ایم، سخنی به میان بیاوریم.
دگر بکار نیاید گلیم کوته ما
اگر که پای، ازین بیشتر دراز کنیم
هوش مصنوعی: اگر بخواهیم از این موقعیت فراتر برویم و تلاش بیشتری کنیم، دیگر هیچ فایده‌ای ندارد که پای خود را از حد معمول دراز کنیم.
خلاف معرفت و عقل، ره چرا سپریم
بروی دشمن خود، در چگونه باز کنیم
هوش مصنوعی: چرا باید به دشمن خود راه بدهیم در حالی که این کار برخلاف آگاهی و عقل ماست؟ چگونه می‌توانیم در برابر او باز شویم؟
حدیث روشن ظلم شما و ذلت ما
حقیقت است، چرا صحبت از مجاز کنیم
هوش مصنوعی: واقعیت این است که ظلم شما و سرنوشتی که برای ما رقم زده‌اید، کاملاً واضح و روشن است. چرا باید به شیوایی‌های بی‌مورد بپردازیم؟
خوانش ها
فریب آشتی به خوانش عندلیب
حاشیه ها
1391/09/18 20:12
فاطمه
باسلام.لطفا در کنار اشعار نکات اخلاقی روهم بنویسید.درضمن سایتتون خیلی عالیه ممنون استفاده کردم
1394/06/17 01:09
مصرع دوم بیت هشتم به نظر می رسه باید «که ما اشاره بدان زخم جانگداز کنیم» باشه
تا وزنش صحیح بشه، الآن یک هجای بلند اضافه داره.
1400/01/26 06:03
Aboteen
در بیت هشتم اشاره ها غلط است اشاره درست است لطفا درست شود
1401/07/25 10:09
مجتبی
سلام و با تأیید جمله جناب آقای ابوالفضل
در بیت هشتم اشاره ها غلط است اشاره درست است لطفا درست شود
در دیوان نیز اشاره درست است.