پروین اعتصامیقصیدهٔ شمارهٔ ۲۹
تا ببازار جهان سوداگریم
گاه سود و گه زیان می آوریم
گر نکو بازارگانیم از چه روی
هرگز این سود و زیانرا نشمریم
جان زبون گشته است و در بند تنیم
عقل فرسوده است و در فکر سریم
روح را از ناشتائی میکشیم
سفره‌ها از بهر تن میگستریم
گرچه عقل آئینه کردار ماست
ما در آن آئینه هرگز ننگریم
گر گرانباریم، جرم چرخ چیست
بار کردار بد خود میبریم
چون سیاهی شده بضاعت دهر را
ما سیه کاریم کانرا میخریم
پند نیکان را نمیداریم گوش
اندرین فکرت کازیشان بهتریم
پهلوان اما بکنج خانه‌ایم
آتش اما در دل خاکستریم
کاردانان راه دیگر میروند
ما تبه‌کاران براه دیگریم
گرگ را نشناختستیم از شبان
در چراگاهی که عمری میچریم
بر سپهر معرفت کی بر شویم
تا بپر و بال چوبین میپریم
واعظیم اما نه بهر خویشتن
از برای دیگران بر منبریم
آگه از عیب عیان خود نه‌ایم
پرده‌های عیب مردم میدریم
سفلگیها میکند نفس زبون
ما همی این سفله را میپروریم
بشکنیم از جهل و خود را نشکنیم
بگذریم از جان و از تن نگذریم
بادهٔ تحقیق چون خواهیم خورد؟
ما که مست هر خم و هر ساغریم
چونکه هر برزیگری را حاصلی است
حاصل ما چیست گر برزیگریم
چونکه باری گم شدیم اندر رهی
به که بار دیگر آن ره نسپریم
زان پراکندند اوراق کمال
تا بکوشش جمله را گرد آوریم
تا بیفشانند بر چینندمان
طوطی وقت و زمان را شکریم
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
تا ببازار جهان سوداگریم
گاه سود و گه زیان می آوریم
هوش مصنوعی: ما در بازار جهان مشغول معامله هستیم، گاهی سود به دست می‌آوریم و گاهی هم ضرر می‌کنیم.
گر نکو بازارگانیم از چه روی
هرگز این سود و زیانرا نشمریم
هوش مصنوعی: اگر ما بازرگانی خوب هستیم، پس چرا همیشه به سود و زیان خود اهمیت نمی‌دهیم؟
جان زبون گشته است و در بند تنیم
عقل فرسوده است و در فکر سریم
هوش مصنوعی: روح ضعیف شده و در قید جسم گرفتاریم؛ عقل ما خسته و در اندیشه‌ای بی‌پایان به سر می‌برد.
روح را از ناشتائی میکشیم
سفره‌ها از بهر تن میگستریم
هوش مصنوعی: ما سفره‌ها را برای تامین نیازهای جسمانی‌مان می‌چینیم، اما روح را با گرسنگی و خلوص میپروریم.
گرچه عقل آئینه کردار ماست
ما در آن آئینه هرگز ننگریم
هوش مصنوعی: با اینکه عقل مانند آینه‌ای است که اعمال ما را نشان می‌دهد، اما ما هرگز به آن آینه نگاه نمی‌کنیم.
گر گرانباریم، جرم چرخ چیست
بار کردار بد خود میبریم
هوش مصنوعی: اگر ما سنگینی و مشکلاتی داریم، تقصیر چرخ (دوران) چیست؟ ما خودمان بار رفتار نادرست خود را به دوش میکشیم.
چون سیاهی شده بضاعت دهر را
ما سیه کاریم کانرا میخریم
هوش مصنوعی: به دلیل تیره و تار شدن وضعیت زندگی، ما نیز در این شرایط سخت و ناگوار قرار داریم و زندگی‌مان را با همین وضعیت می‌گذرانیم.
پند نیکان را نمیداریم گوش
اندرین فکرت کازیشان بهتریم
هوش مصنوعی: ما به نصیحت‌های خوبان توجه نمی‌کنیم، چون در این فکر هستیم که از آنها بهتر هستیم.
پهلوان اما بکنج خانه‌ایم
آتش اما در دل خاکستریم
هوش مصنوعی: قهرمان در خانه محبوس است، اما آتش درون ما خاموش نشده و هنوز شعله‌ای از آن باقی مانده است.
کاردانان راه دیگر میروند
ما تبه‌کاران براه دیگریم
هوش مصنوعی: کسانی که مهارت دارند، از مسیر دیگری عبور می‌کنند، اما ما که دچار مشکل هستیم، راهی متفاوت را طی می‌کنیم.
گرگ را نشناختستیم از شبان
در چراگاهی که عمری میچریم
هوش مصنوعی: ما در دشتی که سال‌ها در آن چرا می‌کنیم، نتوانسته‌ایم گرگ را از شبان تشخیص دهیم.
بر سپهر معرفت کی بر شویم
تا بپر و بال چوبین میپریم
هوش مصنوعی: وقتی در جستجوی آگاهی و دانش هستیم، آیا به مرحله‌ای می‌رسیم که بتوانیم از محدودیت‌ها و ناتوانی‌های خود عبور کرده و پرواز کنیم، حتی اگر ابزارمان ابتدایی و غیرطبیعی باشد؟
واعظیم اما نه بهر خویشتن
از برای دیگران بر منبریم
هوش مصنوعی: ما موعظه‌کننده‌ایم، اما برای خودمان نیست، بلکه برای دیگران بر منبر می‌رویم.
آگه از عیب عیان خود نه‌ایم
پرده‌های عیب مردم میدریم
هوش مصنوعی: ما از عیب‌های آشکار خود آگاه نیستیم، اما می‌خواهیم عیب‌های دیگران را پیدا کنیم و عیب‌جویی کنیم.
سفلگیها میکند نفس زبون
ما همی این سفله را میپروریم
هوش مصنوعی: نفس کم‌ما autoridade de lado پایین ما، این فرد پست را پرورش می‌دهد.
بشکنیم از جهل و خود را نشکنیم
بگذریم از جان و از تن نگذریم
هوش مصنوعی: از نادانی رها شویم و خود را نادیده نگیریم، از زندگی و جسم خود بگذریم اما از ارزش‌های انسانی و روح خود عبور نکنیم.
بادهٔ تحقیق چون خواهیم خورد؟
ما که مست هر خم و هر ساغریم
هوش مصنوعی: کدام بادهٔ حقیقت را می‌توانیم بنوشیم؟ ما که در هر خم و هر جام، سرمست هستیم.
چونکه هر برزیگری را حاصلی است
حاصل ما چیست گر برزیگریم
هوش مصنوعی: هر کشاورزی محصولی دارد، نتیجه کار ما چیست اگر ما هم کشاورز باشیم؟
چونکه باری گم شدیم اندر رهی
به که بار دیگر آن ره نسپریم
هوش مصنوعی: زمانی که در مسیر گم شدیم، بهتر است دیگر آن راه را دوباره نپیماییم.
زان پراکندند اوراق کمال
تا بکوشش جمله را گرد آوریم
هوش مصنوعی: از آنجایی که اوراق کمال پراکنده شده است، ما باید تلاش کنیم تا آنها را جمع‌آوری کنیم.
تا بیفشانند بر چینندمان
طوطی وقت و زمان را شکریم
هوش مصنوعی: وقتی زمان و فرصت به ما می‌دهد، باید آنها را با خوشحالی و شکرگزاری استفاده کنیم.
حاشیه ها
1392/03/19 09:06
مسعود ب
غلط املائی در بیت اول: «میوریم» بجای «می آوریم»
1392/07/09 10:10
حمید
سلام . بسیار بسیار زیباست . ممنون .
خدا خیرتان دهد .
1394/03/20 10:06
سلام
در بیت اول استفاده از کلمه می وریم گذشته از غرابت لفظی و معنایی ، موجب اختلال در وزن شعر نیز می باشد و کلمه می آوریم و یا چیزی شبیه به آن مناسب تر می باشد. متاسفانه اصل دیوان جهت تحقیق در دسترس نبود.
1395/10/01 03:01
میرصدرالدین حاجی میرصادقی
با عرض سلام در بیت اول به نسخه اصلی رجوع شد میاوریم صحیح میباشد.
1399/08/03 12:11
مهدی
با عرض سلام. در بیت هفتم که نوشته شده چون سیاهی شده بضاعت دهر را اشتباه است و کلمه شده باید شد بیاید. یعنی ه اضافه است.