گنجور

بخش ۲۱ - در قسمت کتاب

دوش کردم به خرمی عزمی
که بدین جام نو کنم بزمی
دل چو در خانه مست شد زین می
رخ به صحرا نهاد و من در پی
بنشستیم چون به دشت آمد
جام پر کرد و می به گشت آمد
باده‌ای بود سخت مرد انداز
شد حسابی ضرورت از آغاز
با که و کی؟چگونه؟ چند خورد؟
تا شود مست و ره به خانه برد
چو ز من دور گشت مستوری
برگرفتم علم به دستوری
قسمتی راست کردمش به سه دور
تا به‌‎نوشنده‌‎بر نباشد جور
دور اول نشاط بخشد و نور
کند از دیده خواب غفلت دور
اندر آید سرت به گفت و بگوی
عالمی دیگرت نماید روی
دومین دور شیرگیر کند
در فنون هنر بصیر کند
راه یابی به آزمایش‌ها
پرده بر خیزد از نمایش‌‎ها
در سوم دور چون کنی نوشش
بنماند نهاد را پوشش
روح را قوت شباب دهد
سر آز و امل به خواب دهد
این سه دور ار به سر توانی برد
راه ازینجا بدر توانی برد

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دوش کردم به خرمی عزمی
که بدین جام نو کنم بزمی
هوش مصنوعی: دیروز تصمیم گرفتم با شادی و خوشحالی در یک میهمانی شرکت کنم و از جام تازه‌ای نوشیدنی بنوشم.
دل چو در خانه مست شد زین می
رخ به صحرا نهاد و من در پی
هوش مصنوعی: دل که تحت تأثیر این شراب قرار گرفت، از خانه خارج شد و به سوی دشت رفت و من نیز در پی آن رفتم.
بنشستیم چون به دشت آمد
جام پر کرد و می به گشت آمد
هوش مصنوعی: ما در دشت نشسته بودیم، جامی پر کردیم و به گرد خود مشغول گشت و گفتگو شدیم.
باده‌ای بود سخت مرد انداز
شد حسابی ضرورت از آغاز
هوش مصنوعی: یک نوشیدنی بود که تأثیر عمیقی بر انسان می‌گذارد و از همان ابتدا نیاز و ضرورت آن احساس می‌شد.
با که و کی؟چگونه؟ چند خورد؟
تا شود مست و ره به خانه برد
هوش مصنوعی: با کی و چه کسی؟ چگونه و چند بار باید بنوشد تا مست شود و راه خانه‌اش را پیدا کند؟
چو ز من دور گشت مستوری
برگرفتم علم به دستوری
هوش مصنوعی: وقتی که از من دور شدی، پنهان‌کردن خود را کنار گذاشتم و با اراده‌ای قوی، علم و دانش را در دست گرفتم.
قسمتی راست کردمش به سه دور
تا به‌‎نوشنده‌‎بر نباشد جور
هوش مصنوعی: من قسمتی از کار را به طرز صحیحی انجام دادم و به سه بخش تقسیم کردم تا هیچ فشاری به نویسنده وارد نشود.
دور اول نشاط بخشد و نور
کند از دیده خواب غفلت دور
هوش مصنوعی: این جمله به این معنی است که در ابتدای کار یا یک مرحله جدید، انرژی و شوری تازه به آدم می‌دهد و به او کمک می‌کند تا از خواب غفلت بیدار شود و به زندگی یا اهدافش روشنایی ببخشد.
اندر آید سرت به گفت و بگوی
عالمی دیگرت نماید روی
هوش مصنوعی: اگر با دیگران صحبت کنی و کلامت را به اشتراک بگذاری، ممکن است دنیای متفاوتی را تجربه کنی و چهره‌ای جدید از واقعیت برایت نمایان شود.
دومین دور شیرگیر کند
در فنون هنر بصیر کند
هوش مصنوعی: دومین بار در میدان هنر، شیر قوی‌تر و ماهرتر می‌شود و توانایی‌هایش را در درک عمیق‌تر موضوعات بهبود می‌بخشد.
راه یابی به آزمایش‌ها
پرده بر خیزد از نمایش‌‎ها
هوش مصنوعی: تجربه کردن و آزمودن، حقیقت را از ظاهر آشکار می‌کند.
در سوم دور چون کنی نوشش
بنماند نهاد را پوشش
هوش مصنوعی: وقتی که به دور سوم می‌رسی و از شوق نوشیدن می‌کنی، دیگر هیچ چیزی نمی‌تواند تو را از آن لذت و زیبایی بازدارد.
روح را قوت شباب دهد
سر آز و امل به خواب دهد
هوش مصنوعی: آرزوی آزادی و امید به آینده، باعث می‌شود که جوانی و زندگی پرشور به روح انسان انرژی بخشد و از خواب و کسالت دورش کند.
این سه دور ار به سر توانی برد
راه ازینجا بدر توانی برد
هوش مصنوعی: اگر بتوانی این سه دور را به پایان برسانی، از اینجا به سمت تو راهی خواهیم یافت.