گنجور

غزل شمارهٔ ۸۴۵

عارت آمد که دمی قصهٔ ما گوش کنی؟
قصهٔ غصه این بی‌سر و پا گوش کنی؟
پادشاهی تو، ازین عیب نباشد که دمی
حال درویش بپرسی و دعا گوش کنی
چه زیان دارد؟ اگر بی‌سر و پایی روزی
عرضه دارد سخنی وز سر پا گوش کنی
گوش بر قول حسودان مکن، ای رانه رواست
که صوابی بگذاری و خطا گوش کنی
با تو از راستی قد تو می‌باید گفت
کان چه از صدق بگویم به صفا گوش کنی
خلق گویند که: با او سخن خویش بگوی
من گرفتم که بگویم، تو کجا گوش کنی؟
به خدا، گر بودت هیچ زیان گر نفسی
قصهٔ اوحدی از بهر خدا گوش کنی

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

عارت آمد که دمی قصهٔ ما گوش کنی؟
قصهٔ غصه این بی‌سر و پا گوش کنی؟
هوش مصنوعی: آیا برایت ناخوشایند است که لحظه‌ای به داستان ما گوش کنی؟ داستان غم و اندوه این انسان بی‌پناه را بشنوی؟
پادشاهی تو، ازین عیب نباشد که دمی
حال درویش بپرسی و دعا گوش کنی
هوش مصنوعی: برای تو که پادشاهی، اشکالی ندارد اگر گاهی احوال درویش را بپرسی و به دعاهای او گوش فرا دهی.
چه زیان دارد؟ اگر بی‌سر و پایی روزی
عرضه دارد سخنی وز سر پا گوش کنی
هوش مصنوعی: چه اشکالی دارد؟ اگر روزی شخصی بی‌توجهی و آرامش به تو سخنی بگوید، تو باید به صحبت او گوش کنی.
گوش بر قول حسودان مکن، ای رانه رواست
که صوابی بگذاری و خطا گوش کنی
هوش مصنوعی: به حرف حسودان گوش نده، ای دوست. نادرست است که به نیات نادرست آنها توجه کنی و سعادتی که داری را رها کنی.
با تو از راستی قد تو می‌باید گفت
کان چه از صدق بگویم به صفا گوش کنی
هوش مصنوعی: باید درباره قد و قامت تو با صداقت صحبت کنم، زیرا هر چه از روی حقیقت بگویم، تو با دل پاک و توجه گوش می‌کنی.
خلق گویند که: با او سخن خویش بگوی
من گرفتم که بگویم، تو کجا گوش کنی؟
هوش مصنوعی: مردم می‌گویند که با او صحبت کن، اما من خودم در کجا فرصتی برای گفتن دارم، تو چگونه می‌خواهی به حرف من گوش بدهی؟
به خدا، گر بودت هیچ زیان گر نفسی
قصهٔ اوحدی از بهر خدا گوش کنی
هوش مصنوعی: بی‌تردید، اگر ذره‌ای ضرر هم به تو برسد، ارزشش را دارد که فقط برای خدا قصهٔ اوحدی را گوش کنی.

حاشیه ها

در مصرع اوّل بیت چهارم نوشته شده است: “ای رانه رواست”. ما واژه ای بنام “رانه” نداریم که در اینجا معنی بدهد. نحوه درست نوشتن این مصرع اینست: “ای را نه رواست”. یعنی اینکه ”این را نه رواست”. یا اینکه “این روا نیست.”