گنجور

غزل شمارهٔ ۶۹۳

روز عید آن ترک را دیدم پگاه آراسته
گشته از رویش سراسر عید گاه آراسته
طاق ابرو را ز شوخی چون هلالی داده خم
روی نیکو را به زیبایی چو ماه آراسته
هم جمال ماه رویش آب خوبان ریخته
هم هلال نعل اسبش خاک راه آراسته
بیدلان را مال و سر بر دست و دلبر بی‌نیاز
بندگان از پیش و پس حیران و شاه آراسته
او چو شمعی در میان و عاشقان پیرامنش
حلقه‌ای از ناله و فریاد و آه آراسته
نرگس چشم و گل و رخسار و سرو قد او
در شنکج حلقهٔ زلف سیاه آراسته
زلف چوگان وار خود همچون رسنها داده تاب
وانگهی گوی زنخدان را به چاه آراسته
لاف عشقت میزنند آشفته حالان جهان
اوحدی میرست و در عشقت سپاه آراسته
دیدن خوبان اگر جرم و گناهست، ای صنم
نالها دارم بدین جرم و گناه آراسته

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

روز عید آن ترک را دیدم پگاه آراسته
گشته از رویش سراسر عید گاه آراسته
هوش مصنوعی: در روز عید، صبح زود آن جوان زیبا را دیدم که به طرز ویژه‌ای آراسته و خوش‌نما شده بود و چهره‌اش به زیبایی جشن عید می‌مانست.
طاق ابرو را ز شوخی چون هلالی داده خم
روی نیکو را به زیبایی چو ماه آراسته
هوش مصنوعی: چشم‌های زیبای او مانند هلال ماه است که با خمیدگی خاصی جلوه‌ای خاص به صورتش بخشیده است. همچنین، چهره‌اش به زیبایی ماه آراسته شده و جذابیت زیادی دارد.
هم جمال ماه رویش آب خوبان ریخته
هم هلال نعل اسبش خاک راه آراسته
هوش مصنوعی: چهره زیبای او به قدری جذاب است که گویی تمام زیبایی‌های دنیا در آن جمع شده است و همچنین مانند هلال ماه، نعل اسبش نیز به نحوی زمین را زیبا کرده است.
بیدلان را مال و سر بر دست و دلبر بی‌نیاز
بندگان از پیش و پس حیران و شاه آراسته
هوش مصنوعی: دلباختگان با ثروت و شرافت خود، خود را برای معشوق آماده کرده‌اند و در حالی که معشوق در رفاه و بی‌نیازی است، بندگان او از هر سو دچار سردرگمی و حیرت‌اند.
او چو شمعی در میان و عاشقان پیرامنش
حلقه‌ای از ناله و فریاد و آه آراسته
هوش مصنوعی: او مانند شمعی در وسط است و عاشقانی که دور او را گرفته‌اند، با ناله‌ها و فریادها و آه‌های خود دور او حلقه زده‌اند.
نرگس چشم و گل و رخسار و سرو قد او
در شنکج حلقهٔ زلف سیاه آراسته
هوش مصنوعی: چشمان او مانند نرگس و چهره‌اش شبیه گل است و قامتش به بلندای سرو می‌ماند. همه این زیبایی‌ها در حلقه‌های سیاه موی او به طرز زیبایی تزیین شده است.
زلف چوگان وار خود همچون رسنها داده تاب
وانگهی گوی زنخدان را به چاه آراسته
هوش مصنوعی: موهای او همچون زنجیری تاب‌دار است و به گونه‌ای به گیسوانش حالت داده که گویی قصد دارد زیبایی اش را به صورتش اضافه کند.
لاف عشقت میزنند آشفته حالان جهان
اوحدی میرست و در عشقت سپاه آراسته
هوش مصنوعی: در این دنیا افرادی که دلشان پریشان است، از عشق تو حرف می‌زنند و تو می‌رسی در حالی که سربازان عشقت را به زیبایی سامان داده‌ای.
دیدن خوبان اگر جرم و گناهست، ای صنم
نالها دارم بدین جرم و گناه آراسته
هوش مصنوعی: اگر دیدن زیبایی‌ها و خوبان نقص و گناهی است، ای معشوق من برای این خطا و گناه، از عشق و زیبایی‌ات پر از ناله‌ام.

حاشیه ها

1400/11/04 11:02
مجتبی رجایی

بیت ششم مصرع دوم:

ظاهرا

"در شکنج"

صحیح می‌باشد.