گنجور

غزل شمارهٔ ۶۸۹

ای ز چین و حلقهٔ زلف سیاه
بسته شادروان خوبی گرد ماه
در سر زلف تو صد لیلی اسیر
در زنخدان تو صد یوسف به چاه
قاتلت چون سایه بر راه افگند
آفتاب آنجا چه باشد؟ خاک راه
کس گناهی بر تو نتواند نشاند
خون خلقی گر بریزی بی‌گناه
آه! کز شوق تومیسوزیم و نیست
زهرهٔ آن کز غمت گوییم: آه!
صبر میورزیم و غماز آب چشم
عشق می‌پوشیم و رنگ رخ گواه
عاقبت دودی بر وزن بر شود
چند شاید داشت این آتش نگاه!
بی‌تو در گور آنچنان گریم که اشک
از سر خاکم برویاند گیاه
اوحدی گر کشته شد عمر تو باد
قتل درویشی چه باشد پیش شاه؟

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای ز چین و حلقهٔ زلف سیاه
بسته شادروان خوبی گرد ماه
هوش مصنوعی: ای کسی که زلف‌های سیاهت به شکلی زیبا چین خورده و حلقه‌ای شده است، تو چون ماه زیبایی و شاداب هستی.
در سر زلف تو صد لیلی اسیر
در زنخدان تو صد یوسف به چاه
هوش مصنوعی: در موهای تو زیبایی‌های زیادی معلق است و در دقت و زیبایی چانه‌ات همچون یوسف‌های محبوب به قهری غم‌انگیز گرفتارند.
قاتلت چون سایه بر راه افگند
آفتاب آنجا چه باشد؟ خاک راه
هوش مصنوعی: من به عنوان سایه‌ای در برابر آفتاب با تو می‌جنگم، اما در آنجا که نور آفتاب بر زمین می‌تابد، چه چیزی وجود دارد؟ فقط خاک راه.
کس گناهی بر تو نتواند نشاند
خون خلقی گر بریزی بی‌گناه
هوش مصنوعی: هیچ‌کس نمی‌تواند گناهی را به تو نسبت دهد، حتی اگر بی‌گناه خون مردم را بریزی.
آه! کز شوق تومیسوزیم و نیست
زهرهٔ آن کز غمت گوییم: آه!
هوش مصنوعی: ای کاش! ما از عشق تو می‌سوزیم، اما جرأت آن را نداریم که از غم تو بگوییم: آه!
صبر میورزیم و غماز آب چشم
عشق می‌پوشیم و رنگ رخ گواه
هوش مصنوعی: ما صبر می‌کنیم و اشک‌های ناشی از عشق را پنهان می‌کنیم و رنگ صورت‌مان گواه احساسات و دردی است که در دل داریم.
عاقبت دودی بر وزن بر شود
چند شاید داشت این آتش نگاه!
هوش مصنوعی: در نهایت، چه بسا دودی به اندازه‌ای بلند شود که این نگاه آتشین را به خود جذب کند و به یادگار بگذارد.
بی‌تو در گور آنچنان گریم که اشک
از سر خاکم برویاند گیاه
هوش مصنوعی: بدون تو آنقدر غمگین و سوگوار خواهم بود که اشک‌هایم بر خاک بریزد و باعث رویش گیاه شود.
اوحدی گر کشته شد عمر تو باد
قتل درویشی چه باشد پیش شاه؟
هوش مصنوعی: اگر اوحدی کشته شود، عمر تو چه ارزشی دارد؟ مگر که قتل یک درویش برای شاه چه اهمیتی دارد؟