گنجور

غزل شمارهٔ ۲۳۱

بهار و باغ با ترکان گل رخسار خوش باشد
شراب تلخ با خوبان شیرین کار خوش باشد
برون شهر، با یاران، شب مهتاب در صحرا
قدح در دست و مطرب مست و ساقی یار خوش باشد
میان باغ و طرف جوی و پای سرو و پیش گل
طرب در جان و می در جام و گل بر بار خوش باشد
سماع مطرب اندر گوش و دست یار در گردن
چمان اندر چمن مستانه فرزین‌وار خوش باشد
دمادم بادهای لعل کردن نوش و نقلش را
پیاپی بوسهازان لعل شکر بار خوش باشد
چنین شب ، گر مجال افتد که با دلدار بنشینی
شب قدرست و شبهای چنین بیدار خوش باشد
رفیقانم به صحرا می‌برند از شهر و می‌دانم
که صحرا نیز هم با یاد آن دلدار خوش باشد
چو باشد باده و مطرب، پریرویی به دست آور
که هر جایی که این حاضر بود ناچار خوش باشد
کرا پروای باغ امروز؟ بی‌دیدار روی او
که فردا باغ جنت نیز با دیدار خوش باشد
مگو، ای اوحدی، جز وصف عشق و قصهٔ مستی
که هر کو شعر میگوید بدین هنجار خوش باشد
می و معشوقه و گل را چه داند قدر؟ هر خامی
که این معنی به چشم عاشقان زار خوش باشد

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بهار و باغ با ترکان گل رخسار خوش باشد
شراب تلخ با خوبان شیرین کار خوش باشد
هوش مصنوعی: زیبایی بهار و باغ، با دختران ترک که چهره‌های زیبایی دارند، دلپذیر است و همچنین نوشیدن شراب تلخ در کنار افراد خوب و خوش‌خلق، لذت‌بخش و شیرین است.
برون شهر، با یاران، شب مهتاب در صحرا
قدح در دست و مطرب مست و ساقی یار خوش باشد
هوش مصنوعی: در بیرون از شهر، با دوستان در یک شب مهتابی در دشت، با لیوانی در دست و نوازنده‌ای شاداب و ساقی خوش‌رو، جو بسیار لذت‌بخشی دارد.
میان باغ و طرف جوی و پای سرو و پیش گل
طرب در جان و می در جام و گل بر بار خوش باشد
هوش مصنوعی: در میان باغ و کنار جوی، در زیر درخت سرو و پیش گل، شادی در دل و شراب در جام وجود دارد و گل‌ها در بهترین حالت خود زیبایی می‌بخشند.
سماع مطرب اندر گوش و دست یار در گردن
چمان اندر چمن مستانه فرزین‌وار خوش باشد
هوش مصنوعی: صدای خوش موسیقی در گوش و دستان یار به دور گردن، در باغ و زمین سرسبز با حالتی مستانه و شاداب، بسیار دلپذیر است.
دمادم بادهای لعل کردن نوش و نقلش را
پیاپی بوسهازان لعل شکر بار خوش باشد
هوش مصنوعی: بادهای خوشبویی که همواره در حال وزیدن هستند، برای تغییر و زیبایی خوشی و محبت نرمی از بوسه‌های شیرین را به همراه دارند. این بوسه‌ها لذت و شادی را به ارمغان می‌آورند و لحظات خوشایندی را رقم می‌زنند.
چنین شب ، گر مجال افتد که با دلدار بنشینی
شب قدرست و شبهای چنین بیدار خوش باشد
هوش مصنوعی: اگر در چنین شبی فرصتی دست دهد تا با معشوق خود دور هم باشید، آن شب بسیار ارزشمند و مبارک است و شب‌های مشابه نیز با بیداری و در کنار هم بودن لذت‌بخش خواهند بود.
رفیقانم به صحرا می‌برند از شهر و می‌دانم
که صحرا نیز هم با یاد آن دلدار خوش باشد
هوش مصنوعی: دوستانم مرا به دشت می‌برند و می‌دانم که حتی دشت هم با یاد آن محبوب دلم شاد خواهد بود.
چو باشد باده و مطرب، پریرویی به دست آور
که هر جایی که این حاضر بود ناچار خوش باشد
هوش مصنوعی: وقتی که باده و موسیقی وجود داشته باشد، باید همسری زیبا به دست بیاوری؛ زیرا هرجا که این دو باشد، قطعا شادی و خوشحالی برقرار است.
کرا پروای باغ امروز؟ بی‌دیدار روی او
که فردا باغ جنت نیز با دیدار خوش باشد
هوش مصنوعی: چه کسی امروز به باغ اهمیت می‌دهد؟ بدون دیدن چهره او، که فردا حتی بهشت نیز با دیدار خوشایندش خواهد بود.
مگو، ای اوحدی، جز وصف عشق و قصهٔ مستی
که هر کو شعر میگوید بدین هنجار خوش باشد
هوش مصنوعی: ای اوحدی، جز دربارهٔ عشق و داستان‌های شیدایی سخن مگو، زیرا هر کسی که شعر بگوید بر پایهٔ این موضوعات می‌تواند خوب سروده باشد.
می و معشوقه و گل را چه داند قدر؟ هر خامی
که این معنی به چشم عاشقان زار خوش باشد
هوش مصنوعی: می و محبوب و گل چه می‌دانند ارزش واقعی خود را؟ هر کسی که نادان است، این مفهوم را در چشمان عاشقان زار زیبا می‌بیند.