غزل شمارهٔ ۱۰۰
صورت او را ز معنی آشنایی با دلست
ورنه صورتها بسی دانم که از آب و گِلست
صورت بت کافری باشد پرستیدن ولی
بتپرست ار معنی بت بازیابد واصلست
هر که او را دیدهای باشد، شناسد صورتی
کار صورت سهل باشد، ره به معنی مشکلست
ما نظر با روی او از راه معنی کردهایم
آنکه ما را بستهٔ صورت شناسد غافلست
چون دلی داری، به دلداری فرو بندش روان
ور نداری، رو، که ما را این حکایت با دلست
گر فقیه از عشق منعت میکند مشنو، که او
سالها تحصیل کرد و همچنان بیحاصلست
طالبان عشق را دیوانه میگویند خلق
وآنکه در وی نیست عشقی، من نگویم: عاقلست
ترک عشق و باده خوردن چون توان کرد؟ ای سبک
تا گرانی چند گویندم که: مردی فاضلست
اوحدی، اقبال میجویی، رخش را قبله ساز
هر که او مقبول این درگاه گردد مقبلست
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
صورت او را ز معنی آشنایی با دلست
ورنه صورتها بسی دانم که از آب و گِلست
هوش مصنوعی: چهره او به خاطر ارتباط عمیقش با دل است، وگرنه من چهرههای زیادی را میشناسم که فقط از گل و آب ساخته شدهاند.
صورت بت کافری باشد پرستیدن ولی
بتپرست ار معنی بت بازیابد واصلست
هوش مصنوعی: پرستش صورت بتها کفر است، اما اگر بتپرست معنی واقعی بت را درک کند، به حقیقت رسیده است.
هر که او را دیدهای باشد، شناسد صورتی
کار صورت سهل باشد، ره به معنی مشکلست
هوش مصنوعی: هر کس که او را دیده باشد، میتواند او را بشناسد، ولی درک عمیق و واقعی او کار آسانی نیست و راهی به سمت فهم عمیقتر و معانی حقیقی برای افراد دشوار است.
ما نظر با روی او از راه معنی کردهایم
آنکه ما را بستهٔ صورت شناسد غافلست
هوش مصنوعی: ما با نگاه به روی او، به درک عمیقتری دست یافتهایم، کسی که فقط به ظاهر ما نگاه میکند و ما را از این طریق میشناسد، از حقیقت غافل است.
چون دلی داری، به دلداری فرو بندش روان
ور نداری، رو، که ما را این حکایت با دلست
هوش مصنوعی: اگر دلی داری، آن را با محبت و آرامش حفظ کن، و اگر نداری، برو که این داستان ما وابسته به دلهاست.
گر فقیه از عشق منعت میکند مشنو، که او
سالها تحصیل کرد و همچنان بیحاصلست
هوش مصنوعی: اگر عالم دین تو را از عشق باز میدارد، به سخنش توجه نکن؛ زیرا او سالها تلاش کرده و هنوز به نتیجهای نرسیده است.
طالبان عشق را دیوانه میگویند خلق
وآنکه در وی نیست عشقی، من نگویم: عاقلست
هوش مصنوعی: افراد عاشق را مردم دیوانه مینامند و کسی که در دلش عشق وجود ندارد، من نمیتوانم بگویم که او عاقل است.
ترک عشق و باده خوردن چون توان کرد؟ ای سبک
تا گرانی چند گویندم که: مردی فاضلست
هوش مصنوعی: ترک عشق و نوشیدن شراب را چگونه میتوان تحمل کرد؟ ای دوستی، بگذار بگویم که فردی را میشناسم که بسیار برجسته و admirable است.
اوحدی، اقبال میجویی، رخش را قبله ساز
هر که او مقبول این درگاه گردد مقبلست
هوش مصنوعی: اگر به دنبال موفقیت و اقبال هستی، باید به چیزهایی که برای تو ارزشمند و مورد قبول هستند توجه کنی. هر کسی که در نظر خداوند و درگاه او مورد قبول باشد، به سوی موفقیت و خوشبختی خواهد رسید.