عرفیغزل شمارهٔ ۴۶۹
ای ساقی بلا ز شراب تو سوختیم
با آن که آتشیم ز آب تو سوختیم
در شب گذشت عمر و ندیدیم روی صبح
ای بخت از گرانی خواب تو سوختیم
پایت رکاب پرور و دستت عنان نواز
از غیرت عنان و رکاب تو سوختیم
طالع نگر که گرم عتاب آمدی و ما
نا برده لذتی ز عتاب تو سوختیم
از گرمی محبت ما سوخت شرم یار
ای عشق جلوه کن نقاب تو سوختیم
از خود روانه ایم به معمورهٔ عدم
عرفی تحملی ز شتاب تو سوختیم
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: الف. رسته
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ای ساقی بلا ز شراب تو سوختیم
با آن که آتشیم ز آب تو سوختیم
هوش مصنوعی: ای ساقی، ما به خاطر شرابت مثل آتش سوختیم، در حالی که از آب تو نیز سوختیم.
در شب گذشت عمر و ندیدیم روی صبح
ای بخت از گرانی خواب تو سوختیم
هوش مصنوعی: در شب، زمان ما گذشت و نتوانستیم چهره صبح را ببینیم. ای سرنوشت، به خاطر سنگینی خواب تو ما رنج کشیدیم.
پایت رکاب پرور و دستت عنان نواز
از غیرت عنان و رکاب تو سوختیم
هوش مصنوعی: تو با پایت زمین را به حرکت درمی‌آوری و با دستت ریسمان فرمان را می‌گیری. ما از غیرت و شجاعت تو به عشق و آتش دل سوخته‌ایم.
طالع نگر که گرم عتاب آمدی و ما
نا برده لذتی ز عتاب تو سوختیم
هوش مصنوعی: به سرنوشت خود نگاه کن، که تو با قهر و غضب به سراغ ما آمدی و ما هیچ لذتی از آن قهر تو نبرده‌ایم و فقط در آتش آن سوخته‌ایم.
از گرمی محبت ما سوخت شرم یار
ای عشق جلوه کن نقاب تو سوختیم
هوش مصنوعی: به خاطر محبت فراوان ما، شرم و حیا از چهره یار به آتش درآمد. ای عشق، خود را نشان بده که ما با حرارت عشقمان سوخته‌ایم.
از خود روانه ایم به معمورهٔ عدم
عرفی تحملی ز شتاب تو سوختیم
هوش مصنوعی: ما از خود به سوی دورانی بی‌وجود حرکت می‌کنیم. در واقع، آنقدر به سرعت و شتاب تو تحت فشار قرار گرفتیم که به نوعی سوخته‌ایم و تاب این حال را نداریم.
حاشیه ها
1404/05/18 21:08
حمیدرضا بیستونی
با درود
در تذکره عرفات العاشقین، اوحدی بلیانی در شرح حال عرفی و گزیده اشعارش، دو بیت از این غزل آورده که بیت اول همان بیت مطلع غزل است اما بیت بعدی در این غزل نیست:
چون داغ تو برم به حجیم اهل معصیت
گویند دور شو که ز تاب تو سوختیم
حال ندانم در نسخه ای دست اندر کاران محترم گنجور استفاده کرده اند آیا این بیت بوده یا اینکه اوحدی بلیانی سهوا این بیت را به نام عرفی آورده است. البته در تذکره عرفات اشتباهات ناخواسته مولف متعدد است؛ اما از جایی که بیت مذکور هم بیتی است که می‌تواند درخور و سروده شاعر بزرگی همچون عرفی شیرازی باشد، میتوان احتمال داد که این بیت از این غزل در نسخه استفاده شده جا افتاده است.