گنجور

غزل شمارهٔ ۴۳

صد شکر که بتخانه ی اندیشه خراب است
ناقوس و تبش در گرو باده ی ناب است
با قسمت خود هر که تو بینی جم و دارا است
محتاجی مردم همه آن سوی حساب است
سیرابی و لب تشنگی از هم نشناسیم
این است که آسایش ما عین عذاب است
حرمان مرا شوق دهد نشاء مقصود
بس تشنه فرو مرد ندانست که آب است
گر کبک دل من نزند قهقه ی ذوق
معذور همی دار که در چنگ عقاب است
توفیق بهانه است اگر عازم راهی
بشتاب که سرمایه ی توفیق شباب است
دی پیر مغان گفت دلم سوخت که عرفی
جویای رموز است ولی بیهده یاب است

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: الف. رسته

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

صد شکر که بتخانه ی اندیشه خراب است
ناقوس و تبش در گرو باده ی ناب است
هوش مصنوعی: بسیار سپاسگزارم که خانه ذهن و تفکر و اندیشه‌ام ویران شده است، زیرا اینجا صدای ناقوس و تپش‌ قلبم به شراب ناب وابسته است.
با قسمت خود هر که تو بینی جم و دارا است
محتاجی مردم همه آن سوی حساب است
هوش مصنوعی: هر کسی را که تو ببینی در زندگی خوشبخت و ثروتمند است، در حقیقت باید بدانیم که همه انسان‌ها در کنار حساب و کتاب خود نیازمند و وابسته به یکدیگر هستند.
سیرابی و لب تشنگی از هم نشناسیم
این است که آسایش ما عین عذاب است
هوش مصنوعی: اگر ما مرز بین سیرابی و تشنگی را ندانیم، به این معناست که راحتی و آسایش برای ما به تلخی و عذاب تبدیل شده است.
حرمان مرا شوق دهد نشاء مقصود
بس تشنه فرو مرد ندانست که آب است
هوش مصنوعی: آرزوی من برای رسیدن به هدفم، با وجود نرسیدن به آن، به من انگیزه می‌دهد. کسی که در جستجوی آب است، نمی‌داند که تشنگی او تنها دلیل وجود آب است.
گر کبک دل من نزند قهقه ی ذوق
معذور همی دار که در چنگ عقاب است
هوش مصنوعی: اگر دل من مانند کبک شاد نباشد و زنگ شادی نزند، به این دلیل است که در چنگال عقاب گرفتار است و نمی‌تواند از خوشحالی لذت ببرد.
توفیق بهانه است اگر عازم راهی
بشتاب که سرمایه ی توفیق شباب است
هوش مصنوعی: اگر قصد داری به هدفی برسی، باید سریع‌تر اقدام کنی؛ چرا که بهترین زمان برای موفقیت در جوانی است.
دی پیر مغان گفت دلم سوخت که عرفی
جویای رموز است ولی بیهده یاب است
هوش مصنوعی: پیر مغان گفت که من از حال و روز دلگیر شدم، چرا که عرفی در پی کشف رازهاست، اما تلاش او بی‌نتیجه و بیهوده است.

حاشیه ها

1389/08/11 01:11
منصور محمدزاده

خواهشمند است موارد زیر را اصلاح فرمایید:
نادرست:
گر کبک دل من نزند قهقه ی ذوق
معذور همی دار که در چنگ عقاب است
درست:
گر کبک دل من نزند قهقهه ی ذوق
معذور همی دار که در چنگ عقاب است