گنجور

شمارهٔ ۷

چون حلقه ربایند بنیزه تو بنیزه
خال از رخ زنگی بزدایی شب یلدا

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: سیاوش جعفری

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چون حلقه ربایند بنیزه تو بنیزه
خال از رخ زنگی بزدایی شب یلدا
هوش مصنوعی: وقتی که حلقه‌های زیبا به تو توجه می‌کنند، تو با زیبایی چهره‌ات، تیرگی‌ها را از چهره شب یلدا دور می‌کنی.

حاشیه ها

1403/10/22 15:12
شیما

معنای شعر در ابتدا برای من مشخص نبود. به خصوص که «به نیزه» سرهم نوشته شده.

بعد از جست‌وجو در اینترنت رسیدم به وبلاگی که «ربودن حلقه با نیزه» رو توضیح داده بود:

«... یک داستان عوامانه و در هنگام شرح و بیان هنرنمایی یکی از قهرمانان می‌ خوانید که پیاده ی جلودار پهلوان به میدان آمد و مقداری حلقه ی آهنین را در فاصله های مختلف روی زمین پخش کرد. آن گاه سوار به قصد عرض هنر به تاخت از آن سوی میدان فرا رسید و در ضمن تاختن اسب با سرعت هر چه تمام تر حلقه‌ ها را یکا یک با سر نیزه از زمین بر چید ...» 

در کنار این توضیح، با دانستن معنی «خال» و «رخ زنگی» معنی شعر مشخص می‌شه.

خال = نقطه‌ای سیاه (روی چهره)

رخ رنگی = چهره‌ی تیره/سیاه

 

پس معنی به این صورت می‌شه:

همانندِ وقتی که با نیزه، حلقه‌ها را برمی‌چینند، تو هم خال سیاه را از صورت تیره‌ی شب یلدا بر می‌داری

(یعنی یکی‌یکی خال‌ها رو برمی‌داری و تیرگی‌ها کم و کم‌تر می‌شه (اشاره به اینکه بعد از یلدا، شب‌ها کوتاه‌تر می‌شن))

و خب البته، برای شب و تاریکی هم می‌شه لایه‌های استعاری بیشتری متصوّر بود.