گنجور

شمارهٔ ۲۲

اگر چه تنها باشد همه جهان با اوست
و گرچه با او باشد همه جهان تنهاست
گناه دشمن پوشد چو تیره گشت بعفو
بچیرگی در عفو از شمایل حکماست
عجب مدار ز من گر مدیح او گویم
که هرک گوید جز من بمدح او گویاست
ز فضل و مخبر و منظر بر او گوا بس کن
که آشکارٍۀ مرد از نهان مرد گواست
بسان آب و گیا خدمتش قرار دلست
بلی دل آنجا گیرد قرار کآب و گیاست
مدار نام نکو گرد فضل نیک بود
که فعل نیکو فضلست و نام نیک زکاست
صلاح بندۀ مخلص که دائم افزون باد
و آن کسی که همی نفی جست شد کم و کاست

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: سیاوش جعفری

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

اگر چه تنها باشد همه جهان با اوست
و گرچه با او باشد همه جهان تنهاست
هوش مصنوعی: اگرچه فردی ممکن است تنها باشد، اما در واقع تمام جهان با او همراستا است و اگرچه فردی در کنار دیگران باشد، اما احساس تنهایی به او دست می‌دهد.
گناه دشمن پوشد چو تیره گشت بعفو
بچیرگی در عفو از شمایل حکماست
هوش مصنوعی: وقتی که دشمن مرتکب گناه می‌شود، باید این گناه را پوشاند و پنهان کرد، زیرا گذشت و عفو نشانه‌ی بزرگی و ویژگی خردمندان است.
عجب مدار ز من گر مدیح او گویم
که هرک گوید جز من بمدح او گویاست
هوش مصنوعی: اگر من در ستایش او سخن بگویم، شگفتی نکن. چرا که هر کسی جز من هم در وصف او صحبت می‌کند.
ز فضل و مخبر و منظر بر او گوا بس کن
که آشکارٍۀ مرد از نهان مرد گواست
هوش مصنوعی: از ویژگی‌ها، سخنان و ظاهر فرد می‌توان پی برد که او چه کسی است، چرا که حقیقت یک مرد از درونش نمایان می‌شود.
بسان آب و گیا خدمتش قرار دلست
بلی دل آنجا گیرد قرار کآب و گیاست
هوش مصنوعی: آب و گیاه به عنوان نمادهایی از آرامش و سکون، جایی هستند که دل به آنجا می‌چسبد و احساس راحتی می‌کند. به این معنا که در کنار این عناصر طبیعی، انسان می‌تواند آرامش و آسایش را تجربه کند.
مدار نام نکو گرد فضل نیک بود
که فعل نیکو فضلست و نام نیک زکاست
هوش مصنوعی: بهتری در زندگی این است که نام نیک داشته باشیم و رفتار خوب از خود نشان دهیم، چرا که اعمال نیک مردم را به یاد ما می‌آورد و نام نیک باعث دوام یاد ما در ذهن‌ها می‌شود.
صلاح بندۀ مخلص که دائم افزون باد
و آن کسی که همی نفی جست شد کم و کاست
هوش مصنوعی: باید گفت که به نفع فردی که از صداقت و اخلاص برخوردار است، همیشه برکت و رونق بیشتری وجود خواهد داشت. در حالی که کسی که در تلاش است تا معایب و نقص‌ها را بپوشاند یا انکار کند، به طور طبیعی چیزهایش کم و کاهشی خواهد داشت.