بخش ۳ - در فضیلت مولای متقیان حضرت امیرالمؤمنین(ع)
گفت آن بینای ما زاغ البصر
این عبارت را به طرزی مختصر
کاندر آن شب چون دلم شد منجلی
هر کجا دیدم علی دیدم علی(ع)
با خدا در لامکان سرگرم راز
با ملک در آسمان اندر نماز
در یکی صف در رکوع و در سجود
در دگر صف در قیام و در قعود
در زمین اصحاب را مهمان به خوان
مر مرا در عرش اعظم میزبان
بر فراز عرش با من با شتاب
بر زمین بربسته زهرا را به خواب
جا گرفته بر سر هر محتضر
گشته هر مولود را حاضر به سر
بر فلک می دیدمش موجود بس
در زمین موجد به هر صاحب نفس
بی رضای او عبادتهاست خام
بی ولای او اطاعت ناتمام
گه گه آوازی به گوش انباز بود
ابن عمم صاحب آواز بود
احمد(ص) آن دیباچه دیوان کل
احمد(ص) آن سر دفتر ختم رسل
مطلع التوحید سلطان ازل
مقطع العنوان حی لم یزل
اولین نقش تجلیات ذات
آخرین نقش تمام کاینات
صادر اول ز مصدر در الست
اولین مصدر به هر صادر که هست
اولین صبح از بروز و از ظهور
آخرین صبح از تجلیات نور
اولین جمله اشیا به اسم
آخرین جمله اشیا به جسم
آن خرامان سرو باغ «فاستقم »
منزل وحی و ندای قم اقم
آنکه عالم را شفای علت است
آنکه آدم را شفیع ذلت است
صفحه ایجاد را بنوشت و خواند
نی بخواند و نی قلم بر صفحه راند
حامل مهر نبوت پشت او
گشته است ماه سما انگشت او
مصطفی(ص) آن مظهر ذات اله
از طفیلش خلق ماهی تا به ماه
بخش ۲ - معراج رسول اکرم(ص): آنکه دارد اختصاصی تاج اوبخش ۴ - در مناجات حضرت باری: ای جمال بی مثالت در الست
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
گفت آن بینای ما زاغ البصر
این عبارت را به طرزی مختصر
هوش مصنوعی: بینای ما گفت که زاغ به عنوان نماد بینایی محدود، با تفسیر مختصر خود در خصوص دید و بینش سخن میگوید.
کاندر آن شب چون دلم شد منجلی
هر کجا دیدم علی دیدم علی(ع)
هوش مصنوعی: در آن شب، وقتی دل من نورانی شد، هر جا که نگاه کردم، تنها علی(ع) را دیدم.
با خدا در لامکان سرگرم راز
با ملک در آسمان اندر نماز
هوش مصنوعی: در جایی که هیچ محدودیتی وجود ندارد، مشغول راز و نیاز با خدا هستم و در آسمان در حال نماز خواندن با فرشتگان هستم.
در یکی صف در رکوع و در سجود
در دگر صف در قیام و در قعود
هوش مصنوعی: در یک صف افرادی در حال رکوع و سجود هستند و در صف دیگر کسانی در حال قیام و نشستن.
در زمین اصحاب را مهمان به خوان
مر مرا در عرش اعظم میزبان
هوش مصنوعی: در زمین، دوستان و همراهان را به میهمانی خود دعوت کردهام و در آسمانهای بالا، خداوند بزرگ، میزبان من است.
بر فراز عرش با من با شتاب
بر زمین بربسته زهرا را به خواب
هوش مصنوعی: در بالای عرش الهی، به همراه من، روح مطهر زهرای بزرگوار، به سرعت بر زمین نازل شده و در آرامش به خواب رفته است.
جا گرفته بر سر هر محتضر
گشته هر مولود را حاضر به سر
هوش مصنوعی: هر کسی که در حال مرگ است، در حالی که روحش در حال جدایی است، به نوعی متوجه حضور زندگیهای تازه و نوزادانی میشود که در حال آمدن به دنیا هستند.
بر فلک می دیدمش موجود بس
در زمین موجد به هر صاحب نفس
هوش مصنوعی: در آسمان او را میدیدم، موجودی بسیار که در زمین هر صاحب نفسی را به وجود میآورد.
بی رضای او عبادتهاست خام
بی ولای او اطاعت ناتمام
هوش مصنوعی: بدون رضایت او، عبادتها بیفایده است و اطاعت بدون ولایت او ناقص خواهد بود.
گه گه آوازی به گوش انباز بود
ابن عمم صاحب آواز بود
هوش مصنوعی: هر از چند گاهی صدایی به گوش میرسد که نشانی از دوستی است، و این صدای خوش متعلق به پسر عمویم است که هنرمند آوازخوانی است.
احمد(ص) آن دیباچه دیوان کل
احمد(ص) آن سر دفتر ختم رسل
هوش مصنوعی: احمد (ص) آغازگر کتاب اصلی است و او آخرین پیامبر است که رسالت را به پایان میرساند.
مطلع التوحید سلطان ازل
مقطع العنوان حی لم یزل
هوش مصنوعی: ذات یکتا و بی همتا، آغاز و سرمنزل همه چیز است و همیشه زنده و پایدار خواهد ماند.
اولین نقش تجلیات ذات
آخرین نقش تمام کاینات
هوش مصنوعی: اولین نشانهای که از وجود خداوند آشکار شد، آخرین نشانهای است که همه موجودات و جهان به آن مرتبط هستند.
صادر اول ز مصدر در الست
اولین مصدر به هر صادر که هست
هوش مصنوعی: نخستین منبعی که از خویش صادر میکند، منبعی است که در ابتدا قرار دارد و به هر موجودی که از آن صادر شده، تعلق دارد.
اولین صبح از بروز و از ظهور
آخرین صبح از تجلیات نور
هوش مصنوعی: صبح اولی از روشن شدن و پیدایش، و آخرین صبح از تجلی و نمایش نور است.
اولین جمله اشیا به اسم
آخرین جمله اشیا به جسم
هوش مصنوعی: ابتدا هر شیئی با یک نام مشخص میشود و در نهایت آن شیء به یک شکل یا جسم مادی تبدیل میشود.
آن خرامان سرو باغ «فاستقم »
منزل وحی و ندای قم اقم
هوش مصنوعی: آن درخت خمیده و زیبا در باغ، محل نزول وحی و صدای فرمان الهی است.
آنکه عالم را شفای علت است
آنکه آدم را شفیع ذلت است
هوش مصنوعی: آن کسی که داروی مشکلات و گرفتاریهای جهان است، همان کسی است که باعث نجات و رهایی انسانها از ذلت و ناچیزی میشود.
صفحه ایجاد را بنوشت و خواند
نی بخواند و نی قلم بر صفحه راند
هوش مصنوعی: او صفحهای را نوشت و خواند، اما نه دیگران آن را خواندند و نه قلمش روی صفحه حرکت کرد.
حامل مهر نبوت پشت او
گشته است ماه سما انگشت او
هوش مصنوعی: در پشت او، نشاندهندهی مقام پیامبریاش، مانند ماه در آسمان است و انگشت او، نشانهای از قدرت و نور درخشانی دارد.
مصطفی(ص) آن مظهر ذات اله
از طفیلش خلق ماهی تا به ماه
هوش مصنوعی: حضرت محمد (ص) تجلی واقعی ذات الهی است و به واسطه وجود اوست که مخلوقات از جمله ماهیان و اجرام آسمانی به وجود آمدهاند و به روشنی و کمال رسیدهاند.