عمان سامانیبخش ۲۴
در بیان اینکه طی وادی طریقت و قطع جاده‌ی حقیقت را، همّتی مردانه در کارست که آن جامه مناسب براندام قابلیت هر کس و پای مجاهده‌ی هر نالایق را پایه‌ی دسترس نیست لمؤلفه:
نه هر پرنده به پروانه می‌رسد در عشق
که بازماند اگر صد هزار پر دارد
و در اینجا بر کمال همت حضرت عباس و نهایت قابلیت آن زبده‌ی ناس، سلام اللّه علیه بر مشرب اهل عرفان گوید:
آن شنیدستم یکی ز اصحاب حال
کرده روزی از در رحمت سؤال
کاندرین عهد از رفیقان طریق
رهروان نعمت اللهی فریق
کس رسد در جذبه بر نور علی
گفت اگر او ایستد بر جا، بلی
لاجرم آن قدوه‌ی اهل نیاز
آن بمیدان محبت یکه تاز
آن قوی؛ پشت خدا بینان ازو
و آن مشوش؛ حال بیدینان ازو
موسی توحید را، هارون عهد
از مریدان، جمله کاملتر بجهد
طالبان، راه حق را بد دلیل
رهنمای جمله، بر شاه جلیل
بد بعشاق حسینی؛ پیشرو
پاک خاطر آی و پاک اندیش رو
می گرفتی از شط توحید آب
تشنگان را می‌رساندی با شتاب
عاشقان را بود آب کار ازو
رهروان را رونق بازار ازو
روز عاشورا بچشم پر ز خون
مشک بر دوش آمد از شط چون برون
شد بسوی تشنه کامان رهسپر
تیر باران بلا را شد سپر
بس فرو بارید بر، وی تیر تیز
مشک شد بر حالت او اشک ریز
اشک چندان ریخت بر وی چشم مشک
تا که چشم مشک، خالی شد ز اشک
تا قیامت تشنه کامان ثواب
می‌خورند از رشحه‌ی آن مشک آب
بر زمین آب تعلق پاک ریخت
وز تعین بر سر آن، خاک ریخت
هستیش را دست از مستی فشاند
جز حسین اندر میان چیزی نماند
بخش ۲۳: در توجه به عالم خراباتیان صاحبدل و اخوان مقبل و استمداد و همت و شروع به مصیبت فخر الشهداء حضرت ابوالفضل العباس سلام الله علیه:بخش ۲۵: در بیان شرذمه‌ای از مقامات و مجموعه‌ای از کرامات قدوة النقباء و نخبة النجباء جناب قاسم سلام اللّه علیه:
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
در بیان اینکه طی وادی طریقت و قطع جاده‌ی حقیقت را، همّتی مردانه در کارست که آن جامه مناسب براندام قابلیت هر کس و پای مجاهده‌ی هر نالایق را پایه‌ی دسترس نیست لمؤلفه:
هوش مصنوعی: در مسیر سیر و سلوک صوفیانه و جستجوی حقیقت، تلاش و همت قوی و مردانه‌ای لازم است. این تلاش، مانند لباسی است که باید بر تن قابلیت‌های هر فردی بخورد، و راه تلاش برای رسیدن به این هدف برای کسانی که شرایط لازم را ندارند، هموار نیست.
نه هر پرنده به پروانه می‌رسد در عشق
که بازماند اگر صد هزار پر دارد
هوش مصنوعی: نه هر پرنده‌ای قادر است به معشوقش برسد، چرا که در عشق، حتی اگر پرهای زیادی داشته باشد، ممکن است باز هم در نهایت موفق نشود.
و در اینجا بر کمال همت حضرت عباس و نهایت قابلیت آن زبده‌ی ناس، سلام اللّه علیه بر مشرب اهل عرفان گوید:
هوش مصنوعی: در اینجا به عزم راسخ و ویژگی‌های برجسته حضرت عباس سلام‌اللّه‌عليه اشاره می‌شود و بیان می‌گردد که او از نظر معنوی و عرفانی در مرتبه‌ای ویژه قرار دارد.
آن شنیدستم یکی ز اصحاب حال
کرده روزی از در رحمت سؤال
هوش مصنوعی: روزی یکی از دوستان صادق، از درگاه رحمت الهی درخواست و سوالی کرد.
کاندرین عهد از رفیقان طریق
رهروان نعمت اللهی فریق
هوش مصنوعی: در این زمان، دوستانی که در مسیر هدایت و نعمت‌های الهی هستند، گروهی هستند که با هم در این راه حرکت می‌کنند.
کس رسد در جذبه بر نور علی
گفت اگر او ایستد بر جا، بلی
هوش مصنوعی: کسی نمی‌تواند به مقام و نور علی (علی بن ابی‌طالب) برسد، مگر اینکه او خود بر سر پای خود بایستد و ثابت‌قدم باشد. اگر او در جای خود بایستد، آری، کسی می‌تواند به او نزدیک شود.
لاجرم آن قدوه‌ی اهل نیاز
آن بمیدان محبت یکه تاز
هوش مصنوعی: بی شک، آن پیشوای نیازمندان در میدان محبت، بی رقیب و بی همتاست.
آن قوی؛ پشت خدا بینان ازو
و آن مشوش؛ حال بیدینان ازو
هوش مصنوعی: آنکه قوی و نیرومند است، در سایه و حمایت خداوند قرار دارد و آنکه در حالت نابسامانی و اضطراب است، به بی‌دینی و دوری از خداوند گرفتار آمده است.
موسی توحید را، هارون عهد
از مریدان، جمله کاملتر بجهد
هوش مصنوعی: موسی نماینده خالص توحید است و هارون در پیروی از او و در پی تحقق عهدی که با مریدان بسته شده، همه تلاش می‌کنند تا به کمال نزدیک‌تر شوند.
طالبان، راه حق را بد دلیل
رهنمای جمله، بر شاه جلیل
هوش مصنوعی: در این بیت، به این موضوع اشاره شده است که افرادی که دنبال حقیقت هستند، گاهی به دلایل نادرست و بد، به رهبری و هدایت برخی شخصیت‌ها می‌پردازند. این موضوع می‌تواند به اشتباهات و انحرافاتی که در مسیر حقیقت ممکن است ایجاد شود، اشاره داشته باشد.
بد بعشاق حسینی؛ پیشرو
پاک خاطر آی و پاک اندیش رو
هوش مصنوعی: ای کسانی که به عشق حسین (ع) آغشته‌اید، با قلبی پاک و تفکری صاف به جلو بروید.
می گرفتی از شط توحید آب
تشنگان را می‌رساندی با شتاب
هوش مصنوعی: تو از رودخانهٔ توحید، آب می‌گرفتی و به سرعت به تشنه‌ها می‌رساندی.
عاشقان را بود آب کار ازو
رهروان را رونق بازار ازو
هوش مصنوعی: عاشقان به وسیله‌ی او زندگی و انرژی می‌گیرند، و رهروان به واسطه‌ی او در تلاش و کسب و کار خود رونق و پیشرفت پیدا می‌کنند.
روز عاشورا بچشم پر ز خون
مشک بر دوش آمد از شط چون برون
هوش مصنوعی: در روز عاشورا، کسی با چشم‌هایی پر از خون، مانند کسی که بر دوش خود مشک آب دارد، از کنار رودخانه بیرون آمد.
شد بسوی تشنه کامان رهسپر
تیر باران بلا را شد سپر
هوش مصنوعی: به سوی کسانی که تشنه نوشیدن هستند، راهی ادامه می‌یابد که در آن تیر و بلا به مانند سپری محافظت می‌کند.
بس فرو بارید بر، وی تیر تیز
مشک شد بر حالت او اشک ریز
هوش مصنوعی: باران شدید مانند تیرهای تیز بر چهره او ریخت و چشمانش پر از اشک شد.
اشک چندان ریخت بر وی چشم مشک
تا که چشم مشک، خالی شد ز اشک
هوش مصنوعی: چشم مشکل‌دار به قدری اشک ریخت که دیگر هیچ اشکی در آن نماند.
تا قیامت تشنه کامان ثواب
می‌خورند از رشحه‌ی آن مشک آب
هوش مصنوعی: تا روز قیامت، افرادی که تشنه‌ی ثواب و پاداش هستند، از قطره‌ای که از آن مشک می‌ریزد، بهره‌مند خواهند شد.
بر زمین آب تعلق پاک ریخت
وز تعین بر سر آن، خاک ریخت
هوش مصنوعی: آب پاکی روی زمین ریخته شده و از بالای آن خاکی به آن اضافه شده است.
هستیش را دست از مستی فشاند
جز حسین اندر میان چیزی نماند
هوش مصنوعی: هیچ چیز از وجودش باقی نمی‌ماند مگر حسین که در میانه است؛ پس مستی و حیاتش را از دست می‌دهد.
حاشیه ها
1399/06/26 09:08
علی نوری
اینجا عمان خود را از درویشان نعمت الهی معرفی کرده است