گنجور

بخش ۲۲

در ازدیاد وجد و اشتداد شوق بر مشرب اهل عرفان و ذوق و اشارت به مراتب عالیه‌ی زبده و برگزیده‌ی ناس حضرت ابوالفضل العباس سلام اللّه علیه بر سبیل اجمال گوید:

باز لیلی زد به گیسو شانه را
سلسله جنبان شد این دیوانه را
سنگ بر دارید ای فرزانگان
ای هجوم آرنده بر دیوانگان
از چه بر دیوانه‌تان، آهنگ نیست
او مهیا شد، شما را سنگ نیست
عقل را با عشق، تاب جنگ کو؟
اندرین جا سنگ باید، سنگ کو؟
باز دل افراشت از مستی علم
شد سپهدار علم، جف القلم
گشته با شور حسینی، نغمه گر
کسوت عباسیان کرده به بر
جانب اصحاب، تازان با خروش
مشکی از آن حقیقت پر، به دوش
کرده از شط یقین، آن مشک پر
مست و عطشان همچو آب آورشتر
تشنه‌ی آبش، حریفان سر بسر
خود ز مجموع حریفان، تشنه‌تر
چرخ زاستسقای آبش در طپش
برده او بر چرخ بانگ العطش
ای ز شط سوی محیط آورده آب
آب خود را ریختی، واپس شتاب
آب آری سوی بحر موج خیز!
بیش ازین آبت مریز آبت بریز

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

در ازدیاد وجد و اشتداد شوق بر مشرب اهل عرفان و ذوق و اشارت به مراتب عالیه‌ی زبده و برگزیده‌ی ناس حضرت ابوالفضل العباس سلام اللّه علیه بر سبیل اجمال گوید:
هوش مصنوعی: در حالتی از شادی و شوق زیاد، درباره‌ی نگرش و ذوق اهل عرفان و اشاره به مراحل بالای افراد برجسته، حضرت ابوالفضل العباس (سلام‌الله‌علیه) به طور مختصر صحبت می‌کند.
باز لیلی زد به گیسو شانه را
سلسله جنبان شد این دیوانه را
هوش مصنوعی: لیلی دوباره با گیسوانش شانه کرد و این دیوانه را به حرکت درآورد.
سنگ بر دارید ای فرزانگان
ای هجوم آرنده بر دیوانگان
هوش مصنوعی: ای بافرزان، سنگ‌ها را از زمین بردارید و به سمت دیوانگان هجوم برید.
از چه بر دیوانه‌تان، آهنگ نیست
او مهیا شد، شما را سنگ نیست
هوش مصنوعی: چرا که بر دیوانه‌تان تکیه نمی‌کنید، او آماده شده است، اما شما سنگ‌دل هستید.
عقل را با عشق، تاب جنگ کو؟
اندرین جا سنگ باید، سنگ کو؟
هوش مصنوعی: عقل و عشق نمی‌توانند در برابر یکدیگر بایستند و نبرد کنند. در چنین حالتی، باید مانند سنگی محکم و استوار ایستاد و مقاومت کرد.
باز دل افراشت از مستی علم
شد سپهدار علم، جف القلم
هوش مصنوعی: دل دوباره سرشار از شادی و نشاط شد، مانند فرمانده‌ای که علم و پرچم را برافراشته است، و قلم نیز (در نوشتن) به حرکت درآمده است.
گشته با شور حسینی، نغمه گر
کسوت عباسیان کرده به بر
هوش مصنوعی: با روحیه‌ای پرشور و پر از احساس حسینی، لباس‌های عباسیان را به او پوشانده‌اند.
جانب اصحاب، تازان با خروش
مشکی از آن حقیقت پر، به دوش
هوش مصنوعی: در کنار دوستان، با شجاعت و هیجان، بار سنگینی از حقیقت را بر دوش دارند.
کرده از شط یقین، آن مشک پر
مست و عطشان همچو آب آورشتر
هوش مصنوعی: دست پر از آب و حیات به همراه خود دارد، مانند مشک پر از آب که به سمت مرغان عطشناک می‌رود.
تشنه‌ی آبش، حریفان سر بسر
خود ز مجموع حریفان، تشنه‌تر
هوش مصنوعی: تشنگی او به اندازه‌ای است که از همه حریفانش، بیشتر از همه تشنه‌است.
چرخ زاستسقای آبش در طپش
برده او بر چرخ بانگ العطش
هوش مصنوعی: در این بیت، به نظر می‌رسد که شاعر به حرکت و نوسان آب اشاره دارد که همچون چرخ در حال چرخش است و این حرکت باعث ایجاد صدایی شبیه به ناله و درخواست آب می‌شود. به نوعی می‌توان احساسات و نیاز به آب را در متن احساس کرد. این تصویرسازی نشان‌دهنده‌ی تلاطم و کمبود آب است که شاید به تشنگی و نیاز در آن لحظه مربوط باشد.
ای ز شط سوی محیط آورده آب
آب خود را ریختی، واپس شتاب
هوش مصنوعی: ای که از رودخانه به دریا آب خود را می‌آوری، سریع‌تر برگرد و آب‌ات را بازگردان.
آب آری سوی بحر موج خیز!
بیش ازین آبت مریز آبت بریز
هوش مصنوعی: آب را به سوی دریا بفرست! دیگر از این بیشتر نریز و آب را به سمت خود بریز.

حاشیه ها

1398/10/05 03:01
روح الله

مشکی از آب حقیقت