گنجور

قصیدهٔ شمارهٔ ۳۸ - در وصف بارگاه شیخ ابواسحق و ستایش او

گوئیا خلد برینست این همایون بارگاه
یا حریم کعبه یا فردوس یا ایوان شاه
پیشگاه حضرتش گردنکشانرا بوسه جای
بر غبار آستانش پادشاهان را جباه
چون ستاره در شعاع شمس پنهان میشود
چون فروغ شمسه‌هایش بنگرد خورشید ماه
گر تفرجگاه جنات نعیمت آرزوست
چشم بگشا تا ببینی جنت بی‌اشتباه
واندر او تخت سلیمان دوم دارای دهر
شاه گیتی‌دار جمشید فریدون دستگاه
آفتاب هفت کشور خسرو مالک رقاب
سایهٔ حق شیخ ابواسحق بن محمودشاه
خسروان را درگه والای او امید گاه
بارگاه عالیش گردن فرازان را پناه
مشگ تاتاری شود چون پاش بوسد خاکرا
سرو گردد گر از آنحضرت نظر یابد گیاه
مثل او سلطان نیابد در جهان وین بحث را
هر کجا دعوی کنم از من نخواهد کس گواه
چشم بد دور از جنابش باد و بادا تا ابد
دولتش باقی جهان محکوم و یاری ده اله

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گوئیا خلد برینست این همایون بارگاه
یا حریم کعبه یا فردوس یا ایوان شاه
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که این مکان بهشت است، جایی باشکوه و مقدس که می‌تواند به حرم کعبه، بهشت یا کاخ سلطنتی شباهت داشته باشد.
پیشگاه حضرتش گردنکشانرا بوسه جای
بر غبار آستانش پادشاهان را جباه
هوش مصنوعی: در برابر مقام و عظمت او، سرفرود آوردن بر خودکامه‌ها و نازیدن بر خاک درگاهش به پادشاهان هم نیکی است.
چون ستاره در شعاع شمس پنهان میشود
چون فروغ شمسه‌هایش بنگرد خورشید ماه
هوش مصنوعی: زمانی که یک ستاره در نور خورشید ناپدید می‌شود، این نشان‌دهنده آن است که نور خورشید، درخشش ستاره را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. به همین ترتیب، وقتی خورشید به ماه نگاه می‌کند، درخشندگی‌اش باعث می‌شود که ماه کمتر دیده‌شود.
گر تفرجگاه جنات نعیمت آرزوست
چشم بگشا تا ببینی جنت بی‌اشتباه
هوش مصنوعی: اگر آرزوی دیدن باغ‌های بهشت را داری، چشم‌هایت را باز کن تا بهشت واقعی را بدون خطا ببینی.
واندر او تخت سلیمان دوم دارای دهر
شاه گیتی‌دار جمشید فریدون دستگاه
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف تخت سلیمان و عظمت آن اشاره دارد. همچنین به مقام و قدرت حاکمان بزرگ ایرانی همچون جمشید و فریدون پرداخته است. به طور کلی، مفهوم این بیت بیانگر شکوه و جبروت حکومت‌های بزرگ در تاریخ است.
آفتاب هفت کشور خسرو مالک رقاب
سایهٔ حق شیخ ابواسحق بن محمودشاه
هوش مصنوعی: آفتاب هفت سرزمین، خسرو، مالک قدرت و سایه‌اش، حق شیخ ابواسحق بن محمودشاه است.
خسروان را درگه والای او امید گاه
بارگاه عالیش گردن فرازان را پناه
هوش مصنوعی: خسروان، یعنی پادشاهان، در مکانت والای خود دارای امیدی برای رسیدن به بارگاه بلند و پرافتخار هستند و افرادی که گردن‌فراز و بلندمرتبه‌اند، در آنجا یافتن پناهی خواهند داشت.
مشگ تاتاری شود چون پاش بوسد خاکرا
سرو گردد گر از آنحضرت نظر یابد گیاه
هوش مصنوعی: وقتی پای کسی بر خاک بیفتد، آن خاک به زیبایی و لطافت مانند گلی زیبا می‌شود. همچنین اگر گیاهی توجه آن شخص را جلب کند، آن گیاه نیز رونق و شکوه می‌یابد.
مثل او سلطان نیابد در جهان وین بحث را
هر کجا دعوی کنم از من نخواهد کس گواه
هوش مصنوعی: هیچ سلطان دیگری مانند او در دنیا وجود ندارد و هر جا که بخواهم در مورد این موضوع صحبت کنم، هیچ‌کس از من شاهد نخواهد بود.
چشم بد دور از جنابش باد و بادا تا ابد
دولتش باقی جهان محکوم و یاری ده اله
هوش مصنوعی: باشد که چشم بد از حضور او دور باشد و ان‌شاءالله تا همیشه برکت و موفقیت او ادامه داشته باشد، چرا که جهان به او وابسته است و ایزد یاری‌گر او باشد.