گنجور

قصیدهٔ شمارهٔ ۳۲ - در ستایش شاه شجاع مظفری و وصف بارگاه او گوید

خجسته بارگه پادشاه هفت اقلیم
مقر جاه و جلالست و جای ناز و نعیم
به شکل شمسهٔ او آفتاب با تمکین
به وضع رفعت او آسمان با تعظیم
فضای حضرت او دلگشا چو صحن چمن
هوای خرم او جان‌فزا چو بوی نسیم
بر آشیانهٔ او عقل و روح جسته مقام
بر آستانهٔ او فتح و نصر گشته مقیم
طوافگاه ملوک جهان حریم درش
چو قبله‌گاه جهانی مقام ابراهیم
رسید کنگره‌های بلند او جائی
که قاصر است از او وهم دوربین حکیم
شده چو عقل مجرد زنائبات ایمن
شده چو روح مقدس ز حادثات سلیم
نشسته خسرو روی زمین به کام در او
گرفته دست شراب و گشاده دست کریم
جلال دنیی و دین شیر حمله شاه جهان
که هست چاکر او آفتاب و ماه ندیم
صریر کلکش چون ابر بر جهان فایض
ضمیر پاکش بر خلق چون خدای کریم
خداش در همه حالی معین و ناصر باد
به حق احمد مرسل به حق نوح و کلیم

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خجسته بارگه پادشاه هفت اقلیم
مقر جاه و جلالست و جای ناز و نعیم
هوش مصنوعی: بارگاه پادشاهی که بر هفت سرزمین فرمانروایی می‌کند، مکانى پر از عظمت و شکوه است و محلی برای لذت و خوشی‌ها.
به شکل شمسهٔ او آفتاب با تمکین
به وضع رفعت او آسمان با تعظیم
هوش مصنوعی: سوی او مانند خورشید می‌تابد و آسمان با احترام به جایگاه بلند او سر فرود می‌آورد.
فضای حضرت او دلگشا چو صحن چمن
هوای خرم او جان‌فزا چو بوی نسیم
هوش مصنوعی: فضای وجود او بسیار دل‌نشین و سرشار از روح‌نوازی است مانند باغی پر از گل و عطر. هوای روح‌افزای او هم مثل نسیم خوشبو و دل‌انگیز است که جان را تازه می‌کند.
بر آشیانهٔ او عقل و روح جسته مقام
بر آستانهٔ او فتح و نصر گشته مقیم
هوش مصنوعی: عقل و روح در کنار یکدیگر در جایی مهم و با ارجمندی نشسته‌اند و در آستان او، پیروزی و موفقیت محقق شده و جا خوش کرده‌اند.
طوافگاه ملوک جهان حریم درش
چو قبله‌گاه جهانی مقام ابراهیم
هوش مصنوعی: محل طواف پادشاهان دنیا، دروازه‌ای دارد که همچون قبله‌گاه همه جهانیان، جایگاه ابراهیم است.
رسید کنگره‌های بلند او جائی
که قاصر است از او وهم دوربین حکیم
هوش مصنوعی: او به اوج بلندی‌های خود رسید، جایی که تصور و دید دوربین حکیم از درک آن ناتوان است.
شده چو عقل مجرد زنائبات ایمن
شده چو روح مقدس ز حادثات سلیم
هوش مصنوعی: هنگامی که عقل از دغدغه‌ها و مشکلات آزاد شود، مانند روح مقدس از حوادث و مشکلات در امان خواهد بود.
نشسته خسرو روی زمین به کام در او
گرفته دست شراب و گشاده دست کریم
هوش مصنوعی: خسرو در حال استراحت بر روی زمین است و با شادی در دستش شراب دارد و همچنین دستش را به سوی بخشنده دراز کرده است.
جلال دنیی و دین شیر حمله شاه جهان
که هست چاکر او آفتاب و ماه ندیم
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی به عظمت و قدرت شاه جهان اشاره دارد که دنیای مادی و معنوی را تحت تاثیر قرار داده است. جلال و شکوه او به حدی است که حتی خورشید و ماه، که همواره نماد درخشش و روشنایی هستند، خود را خدمتگزار او می‌دانند و در کنارش قرار دارند. این تصویر نشان‌دهنده ارادت و احترام موجودات بزرگ به مقام و عظمت اوست.
صریر کلکش چون ابر بر جهان فایض
ضمیر پاکش بر خلق چون خدای کریم
هوش مصنوعی: صدای قلم او مانند ابر، بر زمین بارش می‌کند و افکار پاکش بر انسان‌ها همچون نعمت‌های خداوند مهربان است.
خداش در همه حالی معین و ناصر باد
به حق احمد مرسل به حق نوح و کلیم
هوش مصنوعی: خداوند در تمام شرایط یاری‌دهنده و حمایت‌گر باشد، به حق پیامبر احمد و به حق پیامبران نوح و کلیم.