گنجور

شمارهٔ ۵۳

گرم صد ره زنی با تیغ بیداد
به پیش کس نخواهم زد رهی داد
صنوبر با قدت کی شد برابر
که شرمنده نشده چون سرو شمشاد
متاع کفر و دین از مو و رویت
دراین سودا شدم یکباره برباد
بصید اندازی دلها ندیدم
ز تیر غمزه چون چشم تو صیاد
منت آن مرغ دست آموزم آخر
نسازی از قفس تا چندم آزاد
بشر هرگز بدین خوبی ندیدم
ملک باشی ندانم یا پری زاد
دلی دارم برت از گرمی شوق
سراپا آتش و افغان و فریاد
نخستین دم مرا شیخ طریقت
بجز عشقت نداده هیچ ارشاد
پدر تنها نه بهر عشق پرورد
که مادر هم مرا بهر همین زاد
ز آزادان دربار تو چون نور
بگو آخر که داد بندگی داد

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گرم صد ره زنی با تیغ بیداد
به پیش کس نخواهم زد رهی داد
هوش مصنوعی: اگر با ظلم و بیدادگرانه به کسی ظلم کنی، هرگز در برابر کسی از حق و عدالت دفاع نخواهم کرد.
صنوبر با قدت کی شد برابر
که شرمنده نشده چون سرو شمشاد
هوش مصنوعی: صنوبر با قامتش هرگز به قد سرو و شمشاد نمی‌رسد، زیرا همیشه در برابر آن‌ها احساس شرم می‌کند.
متاع کفر و دین از مو و رویت
دراین سودا شدم یکباره برباد
هوش مصنوعی: من به خاطر زیبایی‌های تو، هم کفر و هم دین را رها کرده‌ام و در این معامله، همه چیزم را از دست داده‌ام.
بصید اندازی دلها ندیدم
ز تیر غمزه چون چشم تو صیاد
هوش مصنوعی: در دنیا کسی را ندیده‌ام که با نگاهش دل‌ها را به آسانی شکار کند، مانند تو که با چشمانت دل‌ها را تسخیر می‌کنی.
منت آن مرغ دست آموزم آخر
نسازی از قفس تا چندم آزاد
هوش مصنوعی: من برای آزادی و رهایی خود، منت آن مرغ دست آموز را می‌کشم، تا کی باید در قفس زندگی کنم؟
بشر هرگز بدین خوبی ندیدم
ملک باشی ندانم یا پری زاد
هوش مصنوعی: من هرگز کسی را به این خوبی ندیده‌ام، نمی‌دانم فرشته‌ای است یا از نسل پری‌ها.
دلی دارم برت از گرمی شوق
سراپا آتش و افغان و فریاد
هوش مصنوعی: دل من پر از عشق و اشتیاق به توست، به طوری که تمام وجودم در آتش و درد و فریاد است.
نخستین دم مرا شیخ طریقت
بجز عشقت نداده هیچ ارشاد
هوش مصنوعی: شیخ طریقت تنها در عشق تو مرا راهنمایی نکرده و هیچ چیزی جز عشق تو به من نداده است.
پدر تنها نه بهر عشق پرورد
که مادر هم مرا بهر همین زاد
هوش مصنوعی: پدر تنها به خاطر محبتش مرا بزرگ نکرد، بلکه مادر هم به همین دلیل برای من زحمت کشید.
ز آزادان دربار تو چون نور
بگو آخر که داد بندگی داد
هوش مصنوعی: از آزادگان دربار تو بگو که مانند نورند، پس بگو که در نهایت، چه چیزی باعث شد که به بندگی تو بپردازند؟