بخش ۷ - پیغام دوم شب برای روز
باز شب داد روز را پیغام
که: «چنین بر مکش به چرخ اَعلام
من جهاندار بودم از اول
نه تو نه مه نه مشتری نه زحل
کدخدای جهان به حکم خدای
منم و من به عقل روشنرای
قله این بلند طارم را
یعنی این قلعه چهارم را
دیدبانی مقیم میبایست
چشم داری عظیم میبایست
بهر آن بر گماشتند ترا
تا به اکنون بداشتند ترا
گر سخن در معاملت باشد
دیدهبان را چه منزلت باشد؟
همچو عیسی بمانده در راهی
چون کنی دعوی شهنشاهی؟
ماورای تو چند حکاماند
کز تو برترنشین این باماند
همه بر تو محیط و مافوقاند
همه با تخت و افسر و طوقاند
نیست بالای من کسی دیگر
منم و مملکت ز من یکسر»
بخش ۶ - پاسخ روز به شب: با صبا گفت: «دم مزن دیگربخش ۸ - پاسخ روز یا خورشید به شب: روز گفتش: «چه ترّهات است این؟
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: مصطفی علیزاده و دوستان
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
باز شب داد روز را پیغام
که: «چنین بر مکش به چرخ اَعلام
هوش مصنوعی: شب به روز پیام میدهد که: «ای روز تندرو، بر نگرد به گردونهی علامتها و نشانهها.»
من جهاندار بودم از اول
نه تو نه مه نه مشتری نه زحل
هوش مصنوعی: من از ابتدا حاکم جهانی بودهام، نه تو وجود داشتی، نه ماه، نه سیاره مشتری و نه زحل.
کدخدای جهان به حکم خدای
منم و من به عقل روشنرای
هوش مصنوعی: من نایب خدا در این جهان هستم و با عقل و درک روشنم، هدایتگر مردم میباشم.
قله این بلند طارم را
یعنی این قلعه چهارم را
هوش مصنوعی: این جمله به اشاره به یک مکان یا نقطه خاص دارد، به نوعی نشاندهندهی والایی و عظمتی است که مربوط به قلهای در منطقه طارم میشود و همچنین به قلعهای که در آنجا قرار دارد اشاره میکند.
دیدبانی مقیم میبایست
چشم داری عظیم میبایست
هوش مصنوعی: برای نظارت و مراقبت مستمر، باید چشمانی تیزبین و دقیق داشته باشی.
بهر آن بر گماشتند ترا
تا به اکنون بداشتند ترا
هوش مصنوعی: به همین خاطر تو را به کار گماردهاند که تا به حال تو را حفظ کردهاند.
گر سخن در معاملت باشد
دیدهبان را چه منزلت باشد؟
هوش مصنوعی: اگر صحبت از معاملاتی باشد، جایگاه نگهبان چه ارزشی دارد؟
همچو عیسی بمانده در راهی
چون کنی دعوی شهنشاهی؟
هوش مصنوعی: مثل عیسی، که در راهی مانده است، چطور میتوانی ادعای پادشاهی کنی؟
ماورای تو چند حکاماند
کز تو برترنشین این باماند
هوش مصنوعی: بسیاری از حاکمان هستند که روی این بام نشستهاند و از تو در جایگاه بالاتری قرار دارند.
همه بر تو محیط و مافوقاند
همه با تخت و افسر و طوقاند
هوش مصنوعی: همه به دور تو هستند و از تو بالاترند، همه با لباسهای تجملاتی و زینتها آمدهاند.
نیست بالای من کسی دیگر
منم و مملکت ز من یکسر»
هوش مصنوعی: هیچکس بالاتر از من نیست. من و سرزمین من، همه چیزی هستیم.