گنجور

شمارهٔ ۶

توبه بشکستند ما را برسرجمع آشکارا
برسرجمع آشکارا توبه بشکستند ما را
خسرو فرخنده انجم حکم کرد و کرد پی گم
دیگری را این تحکّم زهره کی بودی و یارا
متقّی مخمر نشاید کارها را وقت باید
از لعاب اطلس نیاید جز به تدریج و مدارا
چون چنین افتاد سرده جامه ای پر بر کفم نه
بعد از این ترتیبکی ده کارک این بینوا را
هم به غایت شرمسارم هم قیامت در خمارم
چاره ی دیگر ندارم چاره ای در ده نگارا
صد بلا بر من گمارد عشق و یک جو غم ندارد
تا ملامت طاقت آرد کو دلی چون سنگ خارا
کی پذیرد استقامت اضطراب این قیامت
الندامت الندامت ای مسلمانان خدا را
عیب خود باید بدیدن پس زبان در ما کشیدن
ستر خود باید دریدن تا شود روشن شما را
بر نزاری عیب کردن رنج بیهوده ست بردن
خون رز دارد به گردن چون بگرداند قضا را

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن (رمل مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: مصطفی علیزاده و دوستان

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

توبه بشکستند ما را برسرجمع آشکارا
برسرجمع آشکارا توبه بشکستند ما را
هوش مصنوعی: ما به صراحت در جمع توبه‌مان را شکستیم و این را آشکارا بیان کردیم.
خسرو فرخنده انجم حکم کرد و کرد پی گم
دیگری را این تحکّم زهره کی بودی و یارا
هوش مصنوعی: خسرو فرخنده ستارگان را به حکم خود فراخواند و دیگران را دچار گمراهی کرد. این قدرت و تسلط از کجا بود و چه کسی او را در این کار یاری می‌کرد؟
متقّی مخمر نشاید کارها را وقت باید
از لعاب اطلس نیاید جز به تدریج و مدارا
هوش مصنوعی: انسان‌های با تقوا باید کارها را با دقت و حوصله انجام دهند، چرا که هیچ چیز خوب و ارزشمندی به‌طور ناگهانی به دست نمی‌آید و برای رسیدن به نتیجه مطلوب، نیاز به زمان و صبر وجود دارد.
چون چنین افتاد سرده جامه ای پر بر کفم نه
بعد از این ترتیبکی ده کارک این بینوا را
هوش مصنوعی: وقتی چنین پیش آمد، جامه‌ای پر از درد و اندوه بر دستم است و بعد از این، دیگر نمی‌توانم برای این مرد بیچاره تدبیری بیندیشم.
هم به غایت شرمسارم هم قیامت در خمارم
چاره ی دیگر ندارم چاره ای در ده نگارا
هوش مصنوعی: من به شدت شرمنده‌ام و در حالتی از مستی به سر می‌برم. هیچ راه دیگری برای من باقی نمانده و چاره‌ای غیر از این نیست، ای محبوب من.
صد بلا بر من گمارد عشق و یک جو غم ندارد
تا ملامت طاقت آرد کو دلی چون سنگ خارا
هوش مصنوعی: عشق بر من مشکلات زیادی می‌افزاید، اما حتی اندکی غم ندارم. تا زمانی که دلی همچون سنگ قوی داشته باشم، هیچ‌کس نمی‌تواند مرا سرزنش کند.
کی پذیرد استقامت اضطراب این قیامت
الندامت الندامت ای مسلمانان خدا را
هوش مصنوعی: کیست که تحمل کند فشار و اضطراب این روز قیامت را؟ ای مسلمانان، به خدا توجه کنید و به فکر خود باشید.
عیب خود باید بدیدن پس زبان در ما کشیدن
ستر خود باید دریدن تا شود روشن شما را
هوش مصنوعی: باید به عیب‌های خود توجه کنیم و آنها را ببینیم، پس زبان به انتقاد از دیگران نباید بگشاییم. برای اینکه حقیقت وجودی‌مان نمایان شود، باید حجاب‌ها و موانع را کنار بزنیم.
بر نزاری عیب کردن رنج بیهوده ست بردن
خون رز دارد به گردن چون بگرداند قضا را
هوش مصنوعی: پیدا کردن عیب در نزاری بیهوده است، چرا که اگر کسی بخواهد خون گلی را بریزد، باید با عواقب کارش روبرو شود.