گنجور

شمارهٔ ۳۶۱

خوش است اگر بگذارد در این سرا اجلت
ولی اگر چه برنجی نباشد این محلت
چو باد می گذرد عمر و پیش تو با دست
نه عمر ، باش که جای دگر کند خللت
چو صرف می کنی از عمر هر نفس چیزی
رواست گر نکنی مستزاد بر املت
غلّو مکن به تنعّم ز مرگ باز اندیش
که در نگیرد اگر بر فلک شوی حیَلت
به عقل تیغ چو مریخ بر مکش که به قهر
ز اوج ذروه ی گردون بیفکند زحلت
ز پای عمر گره باز کن به عشق که عقل
به سد قران نکند مشکل زمانه حلت
نه بت پرست کند ارتجا به لات و هبل
حذر زنفس که هم لات توست هم هبلت
به نام زشت و نکو روزگار ممثول است
چنان بزی که به نام نکو زند مثلت
نزاریا به نعیم خدای واثق باش
که صد گناه ببخشد خدا به یک عملت
گناه اگرچه عظیم است توبه باز آرد
میان مغفرت از بارگاه لم یزلت
قناعتی کن و بیشی مجوی و جهد مکن
به قسمتی که کرامت نکرد در ازلت

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: مصطفی علیزاده و دوستان

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خوش است اگر بگذارد در این سرا اجلت
ولی اگر چه برنجی نباشد این محلت
هوش مصنوعی: خوشحال کننده است اگر مرگ اجازه دهد در این خانه بمانم، اما حتی اگر اینجا برای اقامت مناسب نباشد، باز هم از بودن در این مکان لذت می‌برم.
چو باد می گذرد عمر و پیش تو با دست
نه عمر ، باش که جای دگر کند خللت
هوش مصنوعی: همچون بادی که می‌گذرد، عمر انسان نیز همین‌طور سریع در حال سپری شدن است. پس در پیش تو نباید به زمان عمر خود توجه کنی؛ بلکه باید از لحظه‌ها بهره‌برداری کنی، زیرا ممکن است فرصتی دیگر برای تو پیش نیاید.
چو صرف می کنی از عمر هر نفس چیزی
رواست گر نکنی مستزاد بر املت
هوش مصنوعی: هر زمانی که از عمر خود استفاده می‌کنی، اگر چیزی به آن اضافه نکنید، این کار مناسب است.
غلّو مکن به تنعّم ز مرگ باز اندیش
که در نگیرد اگر بر فلک شوی حیَلت
هوش مصنوعی: در زندگی دچار افراط و نازپروری مکن و به مرگ فکر کن، زیرا اگر چه به اوج رفاه و موفقیت هم برسی، مرگ همیشه درکمین است و تو را می‌گیرد.
به عقل تیغ چو مریخ بر مکش که به قهر
ز اوج ذروه ی گردون بیفکند زحلت
هوش مصنوعی: به عقل فقط به‌خورد و دروغ مگو، زیرا که می‌تواند با خشم از ارتفاعات آسمان انسان را به پایین بیافکند و او را در زحمت گرفتار کند.
ز پای عمر گره باز کن به عشق که عقل
به سد قران نکند مشکل زمانه حلت
هوش مصنوعی: دست از جستجوی عقل و برنامه‌های پیچیده بکش و با عشق زندگی کن، زیرا عقل در مقابل چالش‌های زندگی چندان کارساز نیست.
نه بت پرست کند ارتجا به لات و هبل
حذر زنفس که هم لات توست هم هبلت
هوش مصنوعی: هیچ‌کس نباید به پرستش بت‌ها و خرافات گذشته بپردازد، زیرا خود او نیز ممکن است به نوعی از این باورها آلوده باشد.
به نام زشت و نکو روزگار ممثول است
چنان بزی که به نام نکو زند مثلت
هوش مصنوعی: زندگی همانند یک بز است که بر اساس نام نیک و بد شناخته می‌شود. در واقع، روزگار نمایانگر ویژگی‌ها و صفاتی است که ما با نام نیک یا بد معرفی می‌کنیم.
نزاریا به نعیم خدای واثق باش
که صد گناه ببخشد خدا به یک عملت
هوش مصنوعی: به خداوند اطمینان داشته باش و امیدوار باش که او می‌تواند با یک عمل نیک، بخشش‌های فراوانی به گناهانت عطا کند.
گناه اگرچه عظیم است توبه باز آرد
میان مغفرت از بارگاه لم یزلت
هوش مصنوعی: اگرچه گناه بزرگ و سنگین است، اما با توبه می‌توان آمرزش و بخشش را از درگاه پروردگار دائمی به دست آورد.
قناعتی کن و بیشی مجوی و جهد مکن
به قسمتی که کرامت نکرد در ازلت
هوش مصنوعی: قدری قناعت پیشه کن و از خواسته‌های زیاد دست بردار. تلاش نکن برای چیزی که در ازل نصیب تو نشده است.