گنجور

شمارهٔ ۲۵

ره نباشد در حریم عشق هر اوباش را
طاقت خورشید ناممکن بود خفاش را
پادشاهی نیست جز درویشی و آزادگی
پس میسر نیست هفت اقلیم جز قلاش را
گر تفرج می‌کنی باری بیا طوفی بکن
عالم دردی کشان بی غم خوش باش را
دور باش از اهل دنیا زان که نا ایمن بود
روزگار از خوف سلطان حاجب و فراش را
نیک خواه و نیک باش و نیک بین و نیک دان
چون قلم رفته ست بر لوح ازل نقاش را
دم مزن با نفس ناقص مشورت با عقل کن
مرد عاقل کی به نامحرم برد کنکاش را
سینه خالی کن نزاری تا فرود آید ملک
گر نه کی بتوان کشیدن کینه و پرخاش را
آتش خشمت بریزد آب روی ایمن مباش
آب جوی است آب رویت در نظر فحاش را

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: مصطفی علیزاده و دوستان

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ره نباشد در حریم عشق هر اوباش را
طاقت خورشید ناممکن بود خفاش را
هوش مصنوعی: در فضای عشق، جایی برای افراد بی‌ادب و ناپخته نیست و کسانی که نتوانند تاب و طاقت عشق و زیبایی را تحمل کنند، مانند خفاشانی هستند که در برابر نور خورشید ناتوانند.
پادشاهی نیست جز درویشی و آزادگی
پس میسر نیست هفت اقلیم جز قلاش را
هوش مصنوعی: هیچ سلطنت و قدرت واقعی وجود ندارد مگر در سادگی و آزادگی، بنابراین علاوه بر زندگی آزاد و بی‌پیرایه، دستیابی به هفت اقلیم و جهانی بزرگ ممکن نیست.
گر تفرج می‌کنی باری بیا طوفی بکن
عالم دردی کشان بی غم خوش باش را
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی خوش بگذرانید، پس بیا و زندگی را با شادی و سرزندگی پر کن، و در دنیای پر از درد و رنج، بدون غصه خوشی را تجربه کن.
دور باش از اهل دنیا زان که نا ایمن بود
روزگار از خوف سلطان حاجب و فراش را
هوش مصنوعی: از افرادی که در دنیاست دوری کن، زیرا روزگار به دلیل ترس از قدرت‌های بزرگ و کارگزارانشان، ناامنی‌هایی دارد.
نیک خواه و نیک باش و نیک بین و نیک دان
چون قلم رفته ست بر لوح ازل نقاش را
هوش مصنوعی: به طور کلی، این جمله به این معناست که انسان باید به خوبی و نیکی فکر کند و عمل کند، زیرا سرنوشت او از پیش تعیین شده است. رفتار و نگرش مثبت او می‌تواند زندگی‌اش را بهبود بخشد، چرا که همه چیز به صورت نوشته‌ای در لوح ازلی محفوظ است.
دم مزن با نفس ناقص مشورت با عقل کن
مرد عاقل کی به نامحرم برد کنکاش را
هوش مصنوعی: با خودت به آرامی صحبت نکن و به نفس ضعیف خود اعتماد نکن. با عقل و اندیشه‌ات مشورت کن. همیشه آدم دانا و عاقل به موضوعات بی‌سر و سامان دیگران سرک نمی‌کشد.
سینه خالی کن نزاری تا فرود آید ملک
گر نه کی بتوان کشیدن کینه و پرخاش را
هوش مصنوعی: دل خود را خالی کن از ناراحتی و کینه، تا فرشته‌ای نیک بخت بر تو نازل شود؛ زیرا اگر دل پر از کینه و خشم باشد، تحمل خوب و آرامش کاری دشوار است.
آتش خشمت بریزد آب روی ایمن مباش
آب جوی است آب رویت در نظر فحاش را
هوش مصنوعی: اگر خشم تو شعله‌ور شود، گمان نکن که به آسانی می‌توانی آن را با آب آرامش خاموش کنی، زیرا آب، در واقع همان جوی است که در نظر دیگران، تو را به فحاشی و سوء‌نظر می‌کشاند.